دیسک کمر

فتق دیسک کمر، بیماری سیاتیک نیز خوانده می‌شود. دیسک بین‌مهره‌ای به موازات بالا‌رفتن سن، مایع خود را از دست می‌دهد و خشک می‌شود. در‌نتیجه فشردگی دیسک رخ می‌دهد که به‌نوبه‌خود می‌تواند به تخریب و تلاشی حلقه‌خارجی محکم دیسک بیانجامد و به‌این‌ترتیب هسته یا داخل حلقه امکان بیرون‌زدن از جایگاه خود و برجسته شدن را می‌یابد؛ به این عارضه بیرون‌زدگی دیسک کمر می‌گویند. قسمت مرکزی داخلی دیسک کمر همگام با استمرار تخریب دیسک یا وارد آمدن فشار مداوم بر ستون فقرات عملاً بخش محیطی را پاره می‌کند و از آن خارج می‌شود؛ این عارضه را پارگی دیسک یا فتق دیسک می‌خوانند. سپس اجزای ماده‌ دیسک به ریشه‌های عصبی قرار گرفته در پشت فضای دیسک فشار می‌آورند. این امر به بروز درد، ضعف، کرختی یا تغییر حواس می‌انجامد. اکثر موارد بیرون‌زدگی دیسک کمر در مهره‌های پائین کمری، به ویژه در سطح‌های L4-5 و L5-S1 رخ می‌دهند. انواع کمردرد  عبارتند از؛ عدم کنترل ادرار یا مدفوع، کمر درد شبانه، عدم توانایی اشاره‌کردن به محل دقیق درد، کمردرد با سفتی و خشک‌شدگی صبحگاهی، دارای شکستگی باشید. بیماری دیسک کمر معمولا از دهه سوم به بعد ایجاد می‌شود، البته در زنان جوان، دیسک جوانی هم دیده می‌شود، ولی بسیار نادر است. قابل ذکر است که دیسک جوانی در مهره‌های کمر ایجاد نمی‌شود و در مهره‌های پشتی (قسمت بالای مهره‌های کمری) در اثر ضربه اتفاق می‌افتد و با‌توجه‌به‌اینکه در حدود سن ۲۰ سالگی پدیده پیر‌شدن برای دیسک وجود ندارد و به اصطلاح دژنره نشده است و از سن ۲۰‌سالگی به بعد کم‌کم آب دیسک‌ها کم می‌شود و امکان شکننده‌شدن آنها و ترک‌های موجود بیش‌تر می‌شود. هر‌چه سن بالاتر رود، احتمال پیدا‌شدن دیسک زیادتر می‌شود.
علائم دیسک کمر
نشانه اصلی کمر درد همان‌طور که از اسم این بیماری مشخص است، احساس درد در هر قسمت از کمر است. به‌طور مثال درد پائین کمر یا درد بالای آن، و گاهی اوقات تا باسن و پا امتداد پیدا می‌کند. در اغلب موارد علائم و نشانه‌های این بیماری در یک دوره زمانی کوتاه به خودی خود از بین می‌روند. ضعف عضلانی، کرختی یا گزگز‌کردن یک یا هر دو پا، واکنش افزایش یافته یک یا هر دو پا باعث انجام حرکات اغراق‌آمیز می‌شود؛ تغییر در عملکرد روده و مثانه؛ فلج از کمر به پائین. چنانچه پزشک بر مبنای سابقه پزشکی و معاینه فیزیکی پی به وجود فتق دیسک کمر ببرد، انجام آزمایش‌های دیگر ضرورتی نخواهد داشت. در صورت نیاز پزشک به اطلاعات بیشتر یا جواب ندادن درمان پس از چهارهفته، احتمالاً دستور انجام ام.آر. آی. یا سی. تی. اسکن داده خواهد شد. فرایندهای تشخیص دیسک کمر علاوه بر معاینه فیزیکی و بررسی کامل سابقه پزشکی شامل موارد زیر می‌شوند: •پرتونگاری (اشعه ایکس) در این آزمایش تشخیصی از پرتوهای انرژی الکترومغناطیسی برای به دست آوردن تصویرهایی از استخوان‌ها، اندام و بافت‌های داخلی استفاده می‌شود. • تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI). در این روش تلفیقی از آهن‌رباهای بزرگ، رادیوفرکانس‌ها و رایانه جهت ایجاد تصاویر جامع از اندام‌ها و ساختارهای درون بدن مورد بهره‌برداری قرار می‌گیرد. • میلوگرام. در این فرایند، رنگ درون مجرای نخاع تزریق می‌شود تا تصویر کاملاً واضح و آشکاری را از ساختار در پرتونگاری به دست دهد. •مقطع‌نگاری رایانه‌ای (سی. تی. اسکن یا سی. ای. تی. اسکن) در این روش تصویربرداری تشخیصی، ترکیبی از فن‌آوری رایانه‌ای و پرتونگاری برای تهیه تصاویر محوری یا افقی (موسوم به اسلایس‌) از بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد. سی. تی. اسکن تصاویر جامعی را از کلیه‌ی بخش‌های بدن از جمله استخوان‌ها، عضله‌ها، چربی و اندام‌ها به دست می‌دهد. جزییات تصاویر حاصل از این روش بیشتر از تصاویر پرتونگاری اشعه ایکس است.
• الکترومیوگرافی یا عضله‌نگاری برقی (EMG). در این آزمایش تشخیصی، واکنش عضله یا فعالیت الکتریکی در پاسخ به تحریک عصب عضله، اندازه‌گیری می‌شود.
عواقب عدم درمان به موقع دیسک کمر
 عدم درمان به موقع دیسک کمر باعث بدتر‌شدن وضعیت بیمار خواهد شد و درد بیمار را تشدید خواهد کرد. ممکن است به‌خاطر یک عمل کوچک، مجبور شوند عمل‌های بزرگ‌تری را انجام دهند و حتی ممکن است باعث تخریب دیسک و تخریب خود مهره و سرخوردگی مهره شود و در‌نتیجه مجبور شویم که از یک عمل کاملا وسیع، با کار‌گذاشتن پلاتین و وسایل خاص فلزی در کمر بیمار استفاده کنیم. عدم درمان به موقع ممکن است باعث عوارضی مانند بی‌حس‌های دائمی یا اختلالات حرکتی شود که این عوارض باعث افتادگی پا و کشیدن و لنگی پا خواهد شد.