مقایسه تعداد روزهای تعطیل در ایران و سایر کشورها
آیا تعداد روزهای تعطیل در ایران زیاد است؟ خیر. یک بررسی نشان میدهد روزهای تعطیل در ایران بسیار کمتر از سایر کشورهاست. تمام کشورهای دنیا در هفته دوروز تعطیلی دارند، اما ایران فقط یکروز تعطیل رسمی در هفته دارد. «آخر هفته» در بیش از ۱۰۰ کشور جهان بهصورت رسمی- قید در تقویم کشورها- دوروزه است. در این کشورها، مجموع تعطیلات سالانه شامل «تعطیلات مناسبتی» و «تعطیلات آخرهفته»، بیش از ۱۱۰ روز است. اما مجموع تعطیلات سالانه در ایران کمتر از ۸۰روز است. تفاوت ناگفته و مغفول، به اختلاف مجموع روزهای تعطیل محدود نیست، بلکه به «تعطیلات مناسبتی» برمیگردد. در عمده کشورها، تعداد تعطیلات مناسبتی حدود ۱۰روز در طول سال است؛ اما در ایران، این نوع تعطیلات- مناسبتیها- بیش از ۲۵روز است. طبق اعلام علی مطهری، نماینده مجلس برخی تعطیلات مناسبتی، ناشی از بدسلیقگی و بیتدبیری است که میتواند حذف شود. پژوهشهای مستقل و رسمی نیز تایید کرده «دوروزه شدن آخر هفته» میتواند منافع متعددی در حوزههای فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی داشته باشد. نتایج یک نظرسنجی عمومی در فضای مجازی درباره «آخرهفته دوروزه» که بیش از سههزار نفر در آن شرکت کردند، از مطالبه ۸۱درصدی برای تصویب طرح مجلس خبر داد. طی سهسال گذشته تحقیقات و مطالعات متعددی درباره تعطیلات در کشورهای مختلف انجام شد که همگی بر «کمتر بودن مجموع تعطیلات رسمی ایران در مقایسه با غالب کشورها» حکایت داشت. در همه تقویم کشورهای جهان، تعطیلات رسمی از مجموع تعطیلی آخر هفته و تعطیلی مناسبتی تشکیل میشود. در ایران روزهای تعطیل مناسبتی از خیلی از کشورها بیشتر است، اما تعطیلی آخر هفته کشورمان نصف عمده کشورها است و در بسیاری از کشورها تعطیلات مناسبتی بسیار کم، اما تعطیلات دو روزه آخر هفته آنها در مجموع موجب تعطیلات بیشتر این کشورها در طول یک سال است. در ایران با همانندسازی تعطیلات آخر هفته و کم کردن از تعطیلات مناسبتی مانند سایر کشورها میتوان از آثار چندمنظوره این تغییر منتفع شد. از جمله عوامل تاثیرگذار بر سیاستهای اتخاذ شده در میزان تعطیلات آخرهفته و در مجموع تعطیلات سالانه در یک کشور، تفاوتهای میان کشورها از نظر موقعیت جغرافیایی و شرایط فرهنگی، اقتصادی و سیاسی حاکم بر هر کشوری است. در سوئد و نروژ یا دیگر سرزمینهای شمالی اروپا به ازای هر سه هفته کار، یک هفته مرخصی برای سفر به دیگر کشورهای اروپایی اختصاص داده میشود. براساس مطالعات انجام شده میزان بهرهوری کشورها با ساعت کار نسبت معکوس دارد و افزایش بهرهوری نیروی کار با افزایش تعطیلات رابطه مستقیمی دارد به این معنی که هرچقدر تعطیلات یک کشوری کمتر باشد بهرهوری نیروی کار آن کشور پایین تر است و متقابلا هرچه بر میزان تعطیلات آخر هفته آن افزوده شود نیروی کار نیز عملکرد بهتر با بهرهوری بیشتری خواهد داشت. همچنین افزایش تعطیلات منظم هفتگی میتواند در برخی موارد از هزینههای اضافی بکاهد و منجر به کاهش آلودگی هوا و تردد کمتر در نواحی پرترافیک روزهای کاری شود. کشورهای دنیا برای افزایش لذت کار کردن و بهره نیروی کار به کاهش ساعت کاری هفتگی روی آوردهاند.
با توجه به اهمیت روز جمعه برای کشورهای مسلمان تمامی کشورهای مسلمان بهجز لبنان و پاکستان روز جمعه را تعطیل رسمی اعلام کردهاند و این دو کشور یکشنبه را بهعنوان تعطیلی آخر هفته به ثبت رساندهاند. پاکستان و ایران تنها کشورهای مسلمانی هستند که فقط یک روز تعطیلی آخر هفته دارند. و دیگر کشورهای مسلمان بهجز لبنان روزهای جمعه و شنبه را بهعنوان تعطیلی آخر هفته برگزیدند. در لبنان روزهای شنبه و یکشنبه تعطیل است. یکی از دلایل انتخاب روز شنبه بهعنوان تعطیلات آخر هفته به جای روز پنجشنبه از منظر اقتصادی و براساس مبادلات و مراودات بینالمللی است که براساس تقویم رسمی جهانی پنجشنبه از روزهای کامل کاری محسوب میشود و یکسانسازی تعطیلات بر حسب مبادلات بینالمللی موجب صرفهجویی در هزینه تعطیلات خواهد شد.