معرفی معتبرترین جشنوارههای بینالمللی فیلم
هرساله جشنوارههای فیلم زیادی در سراسر دنیا با هدف نمایش و تجلیل از برترینهای دنیای سینما برگزار میشوند. این جشنوارهها معمولا چند روز به طول میانجامند و در طی آن فیلمهای شرکتکننده اکران میشوند. فیلمهای حاضر در این جشنوارهها به تفکیکی که برگزارکننده جشنواره اعلام کرده در بخشهای مختلفی دستهبندی میشوند. بهگزارش سلام سینما؛ در این مطلب معتبرترین جشنوارههای بینالمللی فیلم را معرفی میکنیم.
فستیوال فیلم کن (کن، فرانسه)/ Cannes Film Festival
«کن» را میتوان معتبرترین فستیوال فیلم دنیا نامید که سالانه برترین فیلمسازان سراسر دنیا را به شوق گرفتن «نخل طلا» به فرانسه میکشاند. تاریخچه این فستیوال به سپتامبر 1946 برمی گردد؛ زمانی که وزیر فرهنگ فرانسه پیشنهاد برگزاری یک جشنواره در رقابت با جشنواره ونیز را مطرح کرد. چند سال بعد هر دو کشور توافق کردند که هرکدام فستیوال خود را به صورت جداگانه و در فصل بهار برگزار کنند. گفتنی است که این فستیوال زیاد رابطه خوبی با آکادمی اسکار ندارد و معمولا برندگان اسکار تحت تاثیر کن نیستند. حضور در این فستیوال برای عموم آزاد نیست و تنها مطبوعات و رسانه ها با مدرک رسمی می توانند در آن حضور داشته باشند البته بلیت تماشای فیلم ها برای ساکنان کن موجود است. جشنواره کن، بخش های مختلف و جوایز متفاوتی دارد که مهمترین آنها «نخل طلا»، «جایزه بزرگ» و «جایزه هیات داوران» هستند. این فستیوال هر سال از 12 تا 22 می برگزار میشود.
جشنواره فیلم ونیز (ونیز، ایتالیا)/ Venice Film Festival
تا چندی پیش، ونیز با کن در رقابت بود تا عنوان برترین و معتبرترین فستیوال اروپا را به خود اختصاص دهد؛ اما فستیوال تورنتو با زرق و برق هالیوودی اش تمام توجه ها را به خودش معطوف کرد تا ونیز را در حاشیه قرار دهد. با این حال ونیز هنوز هم از مهم ترین جشنوارههای فیلم اروپا است. «ونیز»، قدیمی ترین فستیوال فیلم دنیا است. این فستیوال اولین بار در 6 آگوست 1932 برگزار شد. دهه 1930 دوران طلایی فیلم و سینما در ایتالیا بود و مردم و دولتمردان توجه ویژهای به صنعت فیلمسازی داشتند. در اولین دوره این جشنواره، هیچ جایزهای اعطا نشد و تنها نام فیلم برتر که فیلمی فرانسوی بود اعلام شد. اکنون نزدیک به یک قرن از قدمت جشنواره ونیز می گذرد و تنها در دوران جنگ جهانی دوم برگزار نشده است. جایزه اصلی این جشنواره، شیر طلاییست که به بهترین فیلم اهدا می شود، شیر نقره ای که به بهترین کارگردان می رسد و جام های ولپی که برای بهترین بازیگران هستند. عمده مخاطبان این جشنواره خبرنگارها هستند. همچنین علاقمندان میتوانند بلیتهای سالنهای نمایش را از سایت جشنواره تهیه کنند. این جشنواره در فاصله زمانی مناسبی از فصل جوایز هالیوود قرار دارد؛ با این حال، فیلمهایی که تمایل دارند تا در اسکار به چشم بیایند در فستیوال فیلم تورنتو شرکت میکنند.
جشنواره فیلم ساندنس (پارک سیتی، یوتا، آمریکا)/ Sundance Film Festival
«ساندنس»، یکی از مهمترین جشنواره های فیلم در آمریکا است. این جشنواره در اواخر ژانویه و اوایل فوریه برگزار می شود. مخاطب های این جشنواره، علاقمندان به فیلم، کارگردان ها، خبرنگاران و البته علاقمندان به اسکی هستند که در آن فصل از سال در پارک سیتی حضور دارند. تاریخچه این فستیوال به آگوست 1978 برمی گردد. ریاست آن را «رابرت ردفورد» با همکاری فرماندار وقت ایالت یوتا بر عهده داشتند. نام آن در ابتدا فستیوال فیلم امریکا (US Film Festival) بود اما با الهام از نام «ساندنس کید» که کاراکتر فیلم «بوچ کسیدی و ساندنس کید» با بازی «ردفورد» بود به جشنواره فیلم ساندنس تغییر کرد. هم اکنون این جشنواره بیشتر جایی برای نمایش فیلم های کم بودجه و دور از حلقه هالیوود است و جایزه اصلی آن، جایزه ویژه هیات داوران است که به فیلم برگزیده اهدا میشود.
جشنواره فیلم برلین (برلین، آلمان)/ Berlin International Film Festival
از فستیوال ونیز جوان تر اما از آن جدی تر است. جشنواره برلین (Berlinale)، از سال 1951 در برلین غربی آغاز به کار کرد. اولین فیلمی که در این جشنواره نمایش داده شد؛ «ربکا» اثر «آلفرد هیچکاک» بود. اگرچه این فستیوال 10روزه در سرمای زمستان برلین برگزار می شود، از پرمخاطب ترین فستیوالهای بینالمللی است. خرس، نماد برلین است. به برگزیدگان این جشنواره جایزه خرس طلایی و خرس نقره ای اهدا می شود. بین سال های 1952 تا 1955، جایزه اصلی را به برگزیده مردمی اهدا می کردند اما پس از آن هیات داوران بین المللی برای تعیین برنده در نظر گرفته شد. رئیس این جشنواره از سال ۲۰۰۱ تا به حال «دیتر کاسلیک» است. این فستیوال در بخش های: مسابقه، پانوراما، فُروم، نسل، پرسپکتیو کینو آلمان، برلیناله کوتاه و چشماندازی به گذشته با حدود ۴۰۰ فیلم برگزار میشود. همچنین در این جشنواره بخشی برای استعدادهای جوان فیلمسازی در نظر گرفته شده است؛ به این صورت که دانشجویان فیلمسازی و افراد فعال در این حوزه می توانند در طول جشنواره از ورک شاپ های آن که معمولا افراد نامدار در آن حضور دارند استفاده کنند و همزمان با فیلمسازان بزرگ دیدن کنند.
جشنواره بین المللی فیلم تورنتو (تورنتو، کانادا)/ Toronto International Film Festival
این جشنواره از سال 1976 با مدیریت «بیل مارشال»، فیلمساز اسکاتلندی-کانادایی شروع به کار کرد. در ابتدا نام آن، «جشنواره جشنواره ها» بود و سال 1994 به جشنواره بین المللی فیلم تورنتو تغییر نام داد. سال 1998 نشریه «ورایتی»، از لحاظ کیفیت و حضور ستاره ها و سطح برگزاری، عنوان معتبرترین جشنواره بعد از «کن» را به آن اختصاص داد. این جشنواره، از 5 تا 15 سپتامبر برگزار می شود؛ در این 10 روز، حدود 300 تا 400 فیلم در سینماهای تورنتو نمایش داده می شود و تماشای آن برای عموم آزاد است. فستیوال تورنتو یک فستیوال غیررقابتی است و در پایان به رای مردم فیلم برگزیده مشخص می شود. نام جایزه اصلی آن «جایزه انتخاب مردم» است. از لحاظ نزدیکی به اکادمی اسکار میتوان گفت که این جشنواره رفیق صمیمی اسکار است و آکادمی اسکار توجه ویژه ای به فیلم برگزیده تورنتو دارد.
جشنواره جنوب از جنوب غربی (آستین، تگزاس، آمریکا)/ South by Southwest
این جشنواره بهاره که معمولا در ماه مارس برگزار می شود؛ 3 بخش مختلف دارد: موسیقی، فیلم و رسانه. نام آن برگرفته از فیلم «شمال از شمال غربی» از «هیچکاک» است و قدمت آن به سال 1987 بر میگردد. معمولا ان را با نام مخفف « SXSW» میشناسند. در این رویداد سرگرم کننده که اخیرا بسیار مورد توجه مردم قرار گرفته است، افراد می توانند علاوه بر لذت بردن از فضایی پر از فیلم و موسیقی از سیمنارهایی با محوریت تکنولوژی بهرمند شوند. همچنین، در این فستیوال، چهرههای مطرح سینما در کنفرانس های مربوط به فیلم ها حضور پیدا می کنند. در روز آخر جشنواره، فیلم برتر توسط هیات داوران انتخاب و از آن تجلیل می شود.
جشنواره فیلم تریبکا (منهتن، آمریکا)/ Tribeca Film Festival
«تریبکا» نام محله ای در منتهن است که در 11 سپتامبر مورد حمله قرار گرفت. سال 2002 «رابرت دنیرو» و «جین روزنتال» جشنواره ای با نام «تریبکا» برای همدردی با کشتهشدگان این حادثه و همچنین بر سر کار ماندن نیویورک به عنوان قطب فیلمسازی، راهاندازی کردند. در این جشنواره فیلمسازان مستقل در بخشهای مختلف مثل فیلمهای بلند، کوتا و مستند به رقابت میپردازند. در کنار آن، اکران فیلمهای خارج از مسابقه، کنسرتهای موسیقی، استندآپ کمدی، فستیوال های خانوادگی و ورزشی در جریان هستند. در ابتدای کار این جشنواره با شرکت بیش از 1300 داوطلب و 150هزار نفر از مردم علاقمند برگزار شد. اما اکنون سالانه بیش از 300هزارنفر را از سراسر دنیا به این شهر میکشاند. در پایان از برگزیدگان این جشنواره با اهدای دیپلم افتخار و تندیسهای بلورین و ستاره نشان تجلیل میشود.
جشنواره فیلم لندن (لندن، بریتانیا)/ London Film Festival
این فستیوال به صورت سالانه در نیمه دوم ماه اکتبر با همکاری انستیتو فیلم لندن در بریتانیا برگزار میشود. در این فستیوال بیش از 300 فیلم کوتاه، بلند و مستند شرکت داده میشوند. این فستیوال در نظر دارد تا فیلم های نام آشنای «کن» و «ونیز» را در خود جای دهد. بعضی نشریههای بریتانیایی از این جشنواره با عنوان فرصتی برای دیدن فیلمهایی که معمولا در برتانیا اکران نمیشوند، یاد میکنند. فستیوال فیلم لندن، از سال 1953 برگزار میشود. ایده اول برپایی این جشنواره را «دیلیز پاول» از نشریه «ساندی تایمز» مطرح کرد و بر این باور بود که وقتی «کن» و «ونیز» فستیوالهای فیلم مربوط به خودشان را دارند؛ لندن هم میتواند میزبان فیلمسازهای بزرگ سراسر دنیا باشد. در این جشنواره علاوه بر آثار فیلمسازهای بزرگ و فیلم های مطرح مرمت شده، از ایده های نوی فیلمسازهای تازه کار هم استقبال میشود.
جشنواره فیلم تلیوراید (تلیوراید، کلورادو، آمریکا)/ Telluride Film Festival
این جشنواره که سالانه در تعطیلات روز کارگر در ماه سپتامبر برگزار می شود؛ در سال 1974 توسط مدیر شورای هنر و علوم انسانی شهر تلیوراید پایه گذاری شد. زمان برگزاری آن بعد از کن و قبل از تورنتو است و از این نظر در بازه زمانی مناسبی در تقویم برگزاری جشنواره ها قرار دارد. در این جشنواره همواره سنتی وجود دارد که فیلم های شرکت کننده باید تازه اکران باشند و در آمریکای شمالی به روی پرده نرفته باشند. این قانون باعث شده تا فیلم های نو و گاها فیلمسازهای تازه کار به چشم بیایند و جشنواره تلیوراید محل کشف استعدادها باشد. طراحی پوستر جشنواره را هرسال یک هنرمند بر عهده دارد و شرط طراحی پوستر این است که کلمه « SHOW» در آن وجود داشته باشد. از برگزیدگان در این جشنواره با مدال نقره تجلیل میشود.
جشنواره فیلم روتردام (روتردام، هلند)/ International Film Festival Rotterdam
این جشنواره که معمولا در اواخر ماه ژانویه برگزار می شود از مهمترین جشنواره های فیلم اروپا به شمار میرود. در این جشنواره 12روزه صدها فیلم در سالن های سینمای شهر روتردام اکران میشوند. این جشنواره اولین بار با نام «فیلم بین الملل» در سال 1972 و زیر نظر «هاب بالز» برگزار شد. مدتی بعد نام آن به جشنواره روتردام تغییر کرد. لوگوی آن شبیه «مترو گلدوین میر» بود با این تفاوت که طرحی از یک ببر داشت. از این طرح لوگوی ببر باقی ماند و جایزهای که به برگزیدگان اعطا میشود از همان طرح ببر لوگو است. در این جشنواره «بنیاد هوبرت بالز» با هدف حمایت از فیلمسازان در کشورهای در حال توسعه از طریق اعطای وام به آنها کمک می کند و سهم بزرگی در اشاعه فرهنگ دارد. تاکنون نزدیک به ۶۰۰ پروژه از کشورهای مختلف آسیایی، خاورمیانه، اروپای شرقی، آفریقا و آمریکای لاتین تحت حمایت قرار گرفتند و ۸۰درصد آنها به سرانجام رسیدند یا در حال تولید هستند.