فیلمهایی که پیش از مرگ باید ببینید!
سرزمین بینان
«سرزمین بینان» مستندی ۲۷دقیقهای محصول ۱۹۳۳ است که توسط «لوئیس بونوئل»؛ کارگردان اسپانیایی، ساخته شده است. تهیهکنندگان فیلم، خودِ «بونوئل» و «رومن آکین» هستند. «آکین» که درواقع یک آنارکو-سندیکالیسم بود؛ معلم، نقاش، مجسمهساز، نویسنده و هنرمند آوانگارد اسپانیایی بود که از دوستان «بونوئل» بهشمار میرفت؛ ازآنجاکه بخشی از پول تولید «سرزمین بینان» را جمع کرد و دراختیار دوستش قرار داد، نامش در تیتراژ بهعنوان تهیهکننده آمد. فیلمنامه این اثر را «بونوئل»، «رافائل سانچز ونچورا» و «پییر یونیک» نوشتهاند که نهتنها یک گزارش مستند درباره گرسنگی، فقر، جهل، بیماری، بیآبی، نبودن بهداشت و دردهای آشكار جمعیت یک روستای كوهستانی در اسپانيا؛ آنهم در فاصله 100كیلومتری از تمدن است؛ بلکه بهادعای فیلمساز؛ یک مطالعه جغرافیای انسانی (آنتروپوجئوگرافی) محسوب میشود. تمرکز فیلم بر فقر شدید ساکنان منطقهای آنقدر عقبمانده و منزویست که نان برایشان ناشناخته بود. یکی از منابع اصلی درآمد آنها نگهداری از کودکان یتیم بود و برای اینکار یارانه دولتی دریافت میکردند. سفرنامه گزنده «بونوئل» با رویکردی سورئالیستی به مفهوم مردمشناسی را بعضی از منتقدان، توصیفی افراطی از بدبختی انسان نامیدهاند. اکران این اثر، برای چندینسال در اسپانیا ممنوع اعلام شد. درحالی از صدای «آبل ژاکین»؛ بازیگر فرانسوی برای گفتار متن استفاده شد و «الکساندر اونیل»؛ نویسنده و شاعر پرتغالی نسخه دوبلهشده را روایت کرد که نسخه اولیه فاقد متن بود و در اولین اکران، «بونوئل» شخصاً به روایت ماجرا روی تصاویر پرداخت. فیلم اگرچه ادعای مستندبودن دارد؛ اما فیلمساز یک شبهمستند اغراقشده ارائه کرده؛ مثلاً یکی از اهالی آنمنطقه بعدها تعریف کرد که «بونوئل» طی صحنهای که نشان میدهد الاغی توسط زنبورها نیش زده میشود، بدن حیوان بیچاره را با عسل پوشانده بود یا به یک بز کوهی شلیک کردند تا صحنه سقوطش از صخره را تصویربرداری کند. «بونوئل» ترتیبی داد تا اکران اول تنها برای جامعه روشنفکری باشد که جنجال بسیاری نیز بهدنبال داشت؛ و دولت وقت اسپانیا بهاینخاطرکه اثر یادشده، نام نیک اینکشور را لکهدار کرده، آنرا توقیف کرد و «سرزمین بینان» تا سال 1936 اجازه اکران در آنجا نیافت. این مستند که آنسالها چندان در جلبتوجه منتقدان موفق نبود، بعدها بیشتر موردتوجه قرار گرفت.