تراریختهها و کاهش پیامدهای تغییرات اقلیمی
برخی از متخصصان معتقدند رشد بیشتر محصولات تراریخته مانند گندم میتواند منجر به کاهش بیش از هفتدرصدی انتشار گازهای گلخانهای و کاهش جنگلزدایی در کشاورزی شود. ابزار بیوتکنولوژی میتوانند بهطور مؤثر غذاهای باکیفیت و مغذی را برای کل منطقه بهارمغان بیاورند. روشهایی مانند انباشتن ژن در توسعه محصولاتی که دارای ویژگیهای فنوتیپی چند عملکردی هستند اهمیت زیادی دارند.
حسین شیرزاد: ادعاهای زیادی درمورد مزایای آبوهوایی GMOs، هم ازنظر مقاومت بیشتر محصولات در برابر آبوهوای شدید و هم در کمک به گیاهان برای جذب کربن بیشتر از جو فضا وجود دارد. برخی از متخصصان معتقدند که رشد بیشتر محصولات تراریخته مانند گندم در اتحادیه اروپا میتواند منجر به کاهش انتشارات میزان گازهای گلخانهای در جهان شود. افزایش در GMOهای اتحادیه اروپا باعث افزایش بازده محصول میشود که به اتحادیه اجازه میدهد محصولات بیشتری برای خود تهیه کند که میتواند منجر به کاهش انتشار گازهای گلخانهای معادل بیش از هفتدرصد از انتشار گازهای اتحادیه اروپا و کاهش جنگلزدایی در کشاورزی شود. کشاورزی حداقل سهچهارم جنگلزدایی را در سراسر جهان بههمراه دارد و جنگلها برای پرورش حیوانات و کشت محصولاتی مانند دانه سویا پاکسازی میشوند. مطالعه دیگر که در سال ۲۰۱۸ منتشر شد به تأثیرات زیستمحیطی محصولات تراریخته مانند ذرت، پنبه و دانههای سویا بر استفاده از آفتکشها و انتشار CO۲ در کشورهای مختلف طی سالهای ۱۹۹۶-۲۰۱۶ پرداخت. این مطالعه، مطالعات قبلی درمورد استفاده از سوخت و سیستمهای خاکورزی یعنی آمادهسازی زمین برای محصولات کشاورزی را بههمراه شواهدی درمورد تأثیر استفاده از محصولات تراریخته بر اینشیوهها ترکیب کرد. همچنین بررسیهای استفاده از آفتکشها در سطح مزرعه و ملی را موردبررسی قرار داد و نشان داد استفاده از فناوری مقاوم در برابر حشرات تراریخته و مقاوم به علفکش، سمپاشی با آفتکشها را تا هشتدرصد کاهش داد. درنتیجه، آثار زیستمحیطی استفاده از علفکشها و حشرهکشها کاهش مییابد. همچنین منجر به کاهش مصرف سوخت و تغییرات خاکورزی شد که باعث «کاهش قابلتوجهی» در انتشار گازهای گلخانهای از مناطق کشت محصولات تراریخته شد. محققان با ترکیب ارقام کاهش مصرف سوخت و افزایش ذخیره کربن در خاک، گفتند کاهش انتشار گازهای گلخانهای معادل خروج تقریباً ۱۷میلیون خودرو از جاده بهمدت یکسال است. یک مطالعه و مروری در سال ۲۰۱۱ نشان داد که محصولات تراریخته میتوانند اثرات کشاورزی بر تنوعزیستی را بهطرقمختلف کاهش دهند، مانند کاهش استفاده از حشرهکشها و افزایش عملکرد محصولات برای کاهش فشار برای تغییر زمین بیشتر برای رشد محصولات. همچنین مطالعهای در سال ۲۰۲۱ ارتباط بین رشد محصولات تراریخته و استفاده از علفکش گلیفوسیت را با افزایش ترسیب کربن خاک در استانی از کانادا نشان داد. بااینحال، یک مطالعه متفاوت نشان داد، استفاده از علفکش باعث کاهش تنوعزیستی خاک در مزارع موز در مارتینیک، جزیرهای در دریای کارائیب شد. البته هنوز تحقیقات بیشتری برای تعیین مزایای احتمالی آبوهوا یا تأثیرات منفی موردنیاز است. طبق گزارشهای ISAAA (سرویس بینالمللی برای دستیابی به کاربردهای کشاورزی-بیوتکنولوژی) برخی از محصولات مهم غلات مانند ذرت، برنج و گندم برای صفات تجاری ویژه آنها موردتأیید هستند. ذرت دومین محصول زراعی تراریخته در جهان است و ایالاتمتحده کشت کننده و تولیدکننده عمده ذرت تراریخته است. ذرت عمدتاً برای تحمل علفکش و مقاومت به حشرات اصلاح ژنتیکی شده است. چندین ذرت تجاری GM با ویژگیهای فوقالذکر در حال کشت هستند. برنج نیز مانند ذرت ازنظر ژنتیکی برای تحمل علفکش و مقاومت به حشرات اصلاحشده است. برنج Liberty Link توسعهیافته یک رقم مقاوم به علفکش است که اولینبار در سال ۲۰۰۰ در آمریکا تصویب شد و بعداً سایر کشورها نیز تأیید کردند. ایننوع برنج به تأیید کشورهای کانادا، آرژانتین، استرالیا، کلمبیا، هندوراس، مکزیک، نیوزیلند، فیلیپین و ... نیز رسیده است. برنج GM مقاوم به حشرات تجاری موجود BT Shanyou ۶۳ است که سال ۲۰۰۹ توسط چین تأیید شد. یکیدیگر از برنجهای GM با ویژگی مشابه در سال ۲۰۱۸ در ایالاتمتحده به تأیید رسید. معروفترین برنج GM برنج طلایی است. اینرقم برنج برای کشت در فیلیپین در سال ۲۰۱۸ پذیرفته شد اما در سالهای ۲۰۱۷-۲۰۱۸، ایالاتمتحده آمریکا، کانادا، استرالیا و نیوزلند نیز اینمورد را بهعنوان غذا و خوراک تأیید کردند. گندم Roundup Ready، گونهای مقاوم در برابر علفکش گلیفوسیت، تنها گندم تراریخته در جهان است. درابتدا، در سال ۲۰۰۴، حداقل چهار کشور ازجمله استرالیا، کلمبیا، نیوزلند و ایالاتمتحده اینمورد را برای استفاده مستقیم و فرآوری بهعنوان غذا تأیید کردند. در بین محصولات دانه روغنی، سویا، کلزا و آفتابگردان اهمیت بیشتری دارند. سویا پذیرفتهشدهترین محصول تراریخته در کل جهان است. استفاده از آن بهعنوان غذا و خوراک در بیش از ۲۰ کشور تأیید شده. نیز Verdeca HB۴ یک سویای تراریخته مقاوم به استرس غیرزیستی است که در چندین کشور برای اهداف غذایی و خوراک موردتأیید قرار گرفته است. اصلاح ژنتیکی در کلزای آرژانتینی بیشتر بر روی تحمل علفکش متمرکز است. گلرنگ تراریخته اول فقط برای کشت در استرالیا پذیرفته شد و در سال ۲۰۱۸ برای اهداف غذایی و خوراک موردتأیید قرار گرفت. سبزیها و میوههای مهم تجاری عبارتاند از سیبزمینی، گوجهفرنگی، بادمجان، لوبیا معمولی، کدوحلوایی، سیب، پاپایا، آلو و آناناس. صفت اولیه سیبزمینی که برای سیبزمینی تراریخته متمرکز شد، کیفیت محصول اصلاحشده بود. چندین سیبزمینی تراریخته با کیفیت محصول اصلاحشده با ظرفیت مقاومت در برابر بیماری موردمطالعه قرار گرفت. چین ۲ نوع گوجهفرنگی تراریخته را برای کشت و مصارف خانگی با تأخیر در رسیدن در سال ۱۹۹۷ و ۱۹۹۹ تأیید کرد که توسط دانشگاه کشاورزی اینکشور و مؤسسه میکروبیولوژی توسعه داده شد. همچنین شرکت فناوری DNA گیاهی ایالاتمتحده آمریکا با کاهش دوره رشد گوجهفرنگی تراریخته دیگری تولید کرد که منجر به کاهش تولید اتیلن میشود و درنتیجه رسیدن میوه را بهتأخیر میاندازد. برزیل و اندونزی نیز از جمله کشورهایی هستند که نیشکر تراریخته را کشت میکنند. برزیل کشت نیشکر تراریخته مقاوم به حشرات و استفاده از آنرا برای اهداف غذایی و خوراک از سال ۲۰۱۷ تأیید کرد. کانادا و ایالاتمتحده استفاده از آنرا بهعنوان غذا تأیید کردهاند. ازسویدیگر، اندونزی کشت نیشکر تراریخته مقاوم به خشکی را پذیرفته و از سال ۲۰۱۱ بهعنوان غذا و فرآوری محصولات غذایی مورداستفاده قرار گرفت. سال ۲۰۰۵ چغندرقند تراریخته در استرالیا و ایالاتمتحده آمریکا و در سال ۲۰۰۷ در ژاپن موردتأیید قرار گرفتند. بااینحال، استرالیا، کانادا، چین، کلمبیا، اتحادیه اروپا، ژاپن، مکزیک، نیوزیلند، فیلیپین، روسیه، سنگاپور، کرهجنوبی، تایوان و ایالاتمتحده استفاده مستقیم از آنرا تأیید کردهاند. ازمنظر اقتصاد سیاسی، یک فناوری جدید با چالشها و اعتراضهایی روبهرو است، زیرا ورود آن طبیعتاً برندهها و بازندههایی را ایجاد میکند. افراد و گروهها تلاش خواهند کرد تا توانایی خود را برای تأثیرگذاری بر تصمیمات دولت افزایش دهند. اصطلاح «بیوتکنولوژی کشاورزی» به استفاده از موجودات زنده گیاهی یا اجزای آنها در توسعه، تولید و توزیع محصولات غذایی و خوراک دام اشاره دارد. برخلاف تصور غلط رایج که نوآوری امری جدید و اخیر است، بیوتکنولوژی برای هزارانسال توسط کشاورزان برای افزایش بازده محصولات استفاده شده است. این افزایش محصول نهتنها مستلزم افزایش کمیت، بلکه بهبود کیفیت است که به پایداری عرضه موادغذایی کمک میکند، بنابراین برای تأمین تقاضای غذا ضروریست. در نتیجه این مزایای قابلتوجه، بیوتکنولوژی بهعنوان روش اولیه برای درمان ناامنی غذایی مورداستفاده قرار میگیرد. این ادعا با شیوع ارگانیسمهای اصلاحشده ژنتیکی (GMOs) پشتیبانی میشود که ارگانیسمهایی هستند که DNA آنها در آزمایشگاه برای افزایش بیان صفات مطلوب که یکیازآنها تولید غذا است، تغییر داده شده است. باتوجهبهاینکه ژن انتخابشده برای اصلاح میتواند محتوای ویتامین، مواد معدنی یا اسیدهای چرب غذای اصلاحشده را افزایش یا کاهش دهد، این باور وجود دارد که GMOs میتواند به افزایش ارزش غذایی محصول دراینزمینه کمک کند. برای رفع ناامنی غذایی GMOها هزینههای استفاده از نهادههای تولید را برای تولیدکنندگان نیز کاهش میدهند زیرا برای تولید همان محصول به زمین، آب و آفتکشهای کمتری نیاز دارند. بهعنوانمثال: براساس مطالعات کارائیبی، قیمت کالاهای اساسی مانند ذرت، چغندر و سویا تا ۳۰ درصد کاهش یافته؛ بنابراین، منطقی است که غذاهای GMO ارزانتر باشند که اجازه میدهد تا هدف امنیت غذایی ازطریق ارائه غذای مقرونبهصرفه و دردسترس برای همه محقق شود. گذار به محصولات تراریخته میتواند تولید جهانی غذا را با فعالیتهای چند شرکت کلیدی هماهنگ کند. مهر