حرکت جهانی طلا در مسیری پرزرق‌وبرق

وود در تازه‌ترین گزارش خود موسوم به «طمع و ترس» که اخیراً منتشر شد، یادآور شده که در ژانویه ۱۹۸۰، در اوج چرخه قبلی، ارزش طلا معادل ۹.۹درصد درآمد سرانه قابل‌تصرف آمریکا، (8551دلار) بود. این درحالی است که طلا با قیمت کنونی آن یعنی ۳۶۷۰‌دلار، تنها معادل ۵.۶‌درصد از درآمد سرانه قابل‌تصرف فعلی که ۶۶۱۰۰‌دلار است را تشکیل می‌دهد. با این معیار، طلا برای رسیدن به سطحی نسبتاً مشابه با اوج ۱۹۸۰، باید به ۶۵۷۱‌دلار برسد و درنتیجه قیمت ۶۶۰۰‌دلار در هر اونس برای این فلز گران‌بها، در چرخه کنونی هدفی منصفانه محسوب می‌شود. وود که از دیرباز موضعی خوش‌بینانه درباره طلا داشته، باز بر اولویت گنجاندن فلز زرد به‌عنوان بخشی اصلی در سبد سرمایه‌گذاری تأکید کرد. این تحلیلگر در پیش‌بینی اخیرش، سیر تکامل اهداف قیمتی خود را در دودهه‌گذشته دنبال کرده است. پیش‌بینی اولیه او در دسامبر ۲۰۰۲، یعنی ۳۴۰۰دلار به‌ازای هر اونس، برپایه رکورد ۸۵۰دلاری طلا در سال ۱۹۸۰ (تعدیل‌شده با رشد درآمد شخصی در آمریکا) استوار بود. در پیش‌بینی‌های بعدی، قیمت هدف برپایه درآمد سرانه قابل‌تصرف به‌عنوان معیار، به ۳۷۰۰دلار در سال ۲۰۰۵، ۴۲۰۰دلار در سال ۲۰۱۶ و ۵۵۰۰‌دلار در سال ۲۰۲۰ افزایش پیدا کرد. این پیش‌بینی درحالی انجام شده است که قیمت طلا پس از موافقت فدرال‌رزرو آمریکا با کاهش ۲۵‌صدم درصدی نرخ بهره، اندکی تعدیل شد. وود می‌گوید که انتظارات برای کاهش ۵۰‌صدم درصدی نرخ بهره همواره غیرواقع‌بینانه بوده است، مگرآنکه در لحن جروم پاول، رئیس فدرال‌رزرو، تغییری چشمگیر رخ دهد. به‌گفته وی، اکنون تمرکز اصلی بازار بر این‌خواهدبودکه اوراق خزانه‌داری آمریکا چگونه روند ازسرگیری سیاست‌های پولی تسهیلی (کاهش نرخ بهره) را هضم می‌کنند. قیمت طلا پس از رشد ۲۷‌درصدی در ۲۰۲۴، از ابتدای سال‌جاری تاکنون ۳۹‌درصد افزایش یافته و انتظارات برای تسهیل سیاست پولی فدرال‌رزرو، تداوم تنش‌های ژئوپلیتیکی و خرید قوی بانک‌های مرکزی تقویت شده است. طلا از ابتدای سال‌جاری میلادی تاکنون ۳۷‌‌درصد رشد داشته که بهترین عملکرد سالانه فلز زرد درحدود نیم‌قرن‌اخیر است؛ اما چه عواملی این‌روند صعودی بی‌وقفه را هدایت می‌کنند؟ به‌گزارش Intellectia؛ طلا اوایل سپتامبر امسال به سطوحی بی‌سابقه رسید و در بحبوحه واکنش سرمایه‌گذاران به مخاطرات اقتصادی، تحرکات بانک‌های مرکزی و بحران فزاینده اعتماد به نهادهای آمریکایی، با ورود و عبور از کانال ۳۵۰۰‌دلار در هر اونس، نسبت به بازه مشابه در سال گذشته، تاکنون ۳۷‌درصد رشد داشته. طلا روی نوار صعودی تاریخی درحرکت است. قیمت‌ها به بیش از ۳۵۰۰‌دلار رسیده و تا 5 سپتامبر 2025، در هفت‌مورد از هشت جلسه معاملاتی اخیر، افزایش قیمت را تجربه کرده‌اند. این بهترین عملکرد سالانه فلز زرد از سال ۱۹۷۸ میلادی تاکنون محسوب می‌شود. سهام بزرگ‌ترین صندوق قابل‌معامله طلا یعنی SPDR Gold همگام با روند انفجاری طلا، امسال ۱۱.۳میلیارددلار سرمایه ورودی داشته؛ رقمی که این صندوق را در مسیر عبور از رکورد ثبت‌شده ۱۵.۲میلیارددلار در سال ۲۰۲۰ قرار داده است. سهام صندوق سرمایه‌گذاری طلا (IAU) نیز به‌طورمشابه، با جذب ۶.۶۴‌میلیارددلار سرمایه، بالاترین سرمایه ورودی از ۲۰۱۰ تاکنون را ثبت کرد. برای درک بهتر تحولات بد نیست بدانیم در بحبوحه تورم لجام‌گسیخته و کاهش اعتماد به دلار آمریکا در سال ۱۹۷۸، طلا با رقم ۱۳۲‌درصد اوج گرفت و درهمین‌دوره بود که فلز زرد، جایگاه خود را به‌عنوان سپری در برابر بی‌ثباتی پولی تثبیت کرد. اتفاقی‌که برای طلا درحال‌رخ‌دادن است، چیزی بیشتر از یک روند صعودی کامودیتی است. اوج‌گیری پرشتاب طلا آغاز انعکاس ناآرامی عمیق در سراسر بازارهای مالی است. طلا که به‌لحاظ سنتی سرمایه‌ای امن محسوب می‌شود، در مقاطع تزلزل اعتماد به پول بی‌پشتوانه، بانک‌های مرکزی یا دولت‌ها، معمولاً برای سرمایه‌گذاران جذابیت بیشتری پیدا می‌کند. به‌نظر می‌رسد که سرمایه‌گذاران به‌طور فزاینده‌ای درباره ثبات اقتصادی بلندمدت، نوسانات سیاسی و تحلیل‌رفتن احتمالی اعتبار دلار آمریکا نگران شده‌اند. نکته حیاتی اینکه روند صعودی فعلی طلا صرفاً به انتظارات درباره نرخ تورم ارتباطی ندارد. به‌گفته «سامانتا دارت» تحلیلگر گلدمن ساکس، محرک واقعی طلا اکنون، اعتبار سیاسی است. دارت در گزارش تازه گلدمن ساکس نوشته که طلا نه‌تنها به‌عنوان سپری برابر تورم بلکه به‌عنوان سپری در مقابل فروپاشی‌های بنیادی و تضعیف احتمالی استقلال فدرال‌رزرو، روند صعودی درپیش گرفته. در پس پرده محرک‌های بزرگی نقش‌آفرینی می‌کنند. سرمایه‌گذاران خرد و نهادی برای مصونیت برابر ابهامات اقتصادی جهانی ناشی از تعرفه‌های تهاجمی دونالد ترامپ؛ رئیس‌جمهوری آمریکا و افزایش سرسام‌آور بدهی دولتی این‌کشور، به‌سمت طلا یورش برده‌اند. بانک‌های مرکزی با سرعتی بی‌سابقه به خرید طلا ادامه داده‌اند به‌ویژه اقتصادهای نوظهور که به‌دنبال متنوع‌سازی ذخایر خود و کاهش وابستگی به دلار آمریکا هستند. طلا ترکیبی منحصربه‌فرد از امنیت، سهولت تبدیل به نقدینگی و حفظ ارزش بلندمدت است و درعین‌حال، در ذخایر بانک‌های مرکزی نقش حیاتی ایفا می‌کند؛ درنتیجه با اولویت اصلی سرمایه‌گذاری دستگاه‌های سیاست‌گذار پولی هم‌راستا است. طبق تازه‌ترین داده‌های صندوق بین‌المللی پول؛ از زمان مسدودشدن ذخایر دلاری روسیه در سال ۲۰۲۲ در‌پی حمله این‌کشور به اوکراین، خرید طلای بانک‌های مرکزی پنج‌برابر افزایش یافته. طبق داده‌های مرکز «آمار مالی بین‌المللی»، طلا ‌اکنون ۲۱.۷درصد از کل دارایی‌های ذخیره بانک‌های مرکزی کل جهان را تشکیل می‌دهد و بانک‌های مرکزی جهان مجموعاً 36.359تن طلا دراختیار دارند. مهم‌تر اینکه نگرانی‌ها درباره احتمال فشار سیاسی ترامپ به فدرال‌رزرو روبه‌افزایش است که این‌ نگرانی‌هایی را درباره اولویت‌بخشی اهداف سیاسی بر کنترل تورم در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با نرخ بهره ایجاد کرده است. روند صعودی کنونی طلا از اواخر سال ۲۰۲۳ آغاز شد؛ زمانی‌که بازارها شاهد پایان افزایش نرخ بهره ازسوی فدرال‌رزرو بودند چراکه تورم روبه‌کاهش بود. ازآنجاکه طلا درآمدزا نیست، معمولاً در زمان کاهش نرخ بهره عملکرد بهتری از خود نشان می‌دهد. آنچه به‌عنوان ماجرای پولی آغاز شد، به‌سرعت به یورشی گسترده‌تر به‌سوی امنیت بدل شد. با افزایش مخاطرات ژئوپلیتیکی و همه‌گیرتر شدن تحریم‌های مالی، بانک‌های مرکزی، به‌ویژه در آسیا و خاورمیانه، شروع به انباشت طلا کردند. به‌طور موازی، بدبینی سرمایه‌گذاران نسبت به ابزار سیاستی سنتی تشدید شده است آن‌ها به‌دنبال دارایی‌هایی هستند که قادر باشند ارزش خود را بدون اتکا به‌اعتبار دولت‌ها حفظ کنند. طلا این نقش را به‌درستی ایفا می‌کند. خلاف اوراق بدهی یا ارزها، طلا به‌اصطلاح «ریسک طرف مقابل» یا «وابستگی به اعتماد نهادی» را به‌همراه ندارد. ازاین‌رو، در زمان‌هایی که نظم جهانی نامطمئن به‌نظر می‌رسد، درخشش بیشتری از خود نشان می‌دهد. درحالی‌که بحث‌های اولیه بر کاهش نرخ بهره متمرکز بود، گفت‌وگوهای فعلی حول این‌موضوع می‌چرخد که آیا نهادهای آمریکایی، به‌ویژه فدرال‌رزرو، می‌توانند در برابر فشارهای سیاسی مستقل باقی بمانند؟! تنش‌های فزاینده بین کاخ سفید و فدرال‌رزرو عامل اصلی تقاضای اخیر سرمایه‌گذاران برای طلا بوده است. دونالد ترامپ، آشکارا از فدرال‌رزرو به‌دلیل تعلل در کاهش نرخ بهره انتقاد کرده، مشروعیت جروم پاول به‌عنوان رئیس این نهاد را زیرسؤال برده و موضوع برکناری او پیش از پایان دوره‌اش در می ۲۰۲۶ را مطرح کرده. پس از استعفای آدریانا کوگلر؛ عضو هیئت‌مدیره فدرال‌رزرو، انتصاب استیفن میران ازسوی ترامپ به‌عنوان عضو هیئت‌مدیره فدرال‌رزرو با حفظ سمت به‌عنوان رئیس شورای مشاوران اقتصادی، نگرانی‌های بیشتری را درباره مداخله سیاسی ایجاد کرده است. این‌وضعیت در ماه اوت تشدید شد؛ زمانی‌که ترامپ تلاش کرد تا لیزا کوک، عضو هیئت‌مدیره فدرال‌رزرو را به‌دلیل اتهامات بحث‌برانگیز مرتبط با وام مسکن برکنار کند. این اولین‌بار در تاریخ ۱۱۲‌ساله فدرال‌رزرو است که چنین اقدامی علیه یک عضو هیئت‌مدیره این نهاد صورت می‌گیرد و به مناقشه‌ای حقوقی منجر شده که ممکن است به دیوان عالی آمریکا برسد. مسیر آینده طلا ‌شدیداً به سیاست‌های آمریکا و سیاست پولی بستگی دارد. اگر تصور شود فدرال‌رزرو در برابر نفوذ سیاسی تسلیم شده، سرمایه‌گذاران ممکن است فاصله‌گرفتن از اوراق خزانه‌داری آمریکا و حرکت سوی طلا را تسریع کنند. به‌گفته گلدمن ساکس؛ حتی یک جابه‌جایی کوچک به‌اندازه تبدیل تنها یک‌درصد از دارایی‌های بخش خصوصی به طلا می‌تواند قیمت فلز زرد را به 5000دلار در هر اونس برساند.