میلیاردها وعده غذایی در سطل‌های زباله!
مطالعات حاکی‌ازآن‌است‌که خانواده‌ها و مشاغل سراسر جهان در سال ۲۰۲۲ هرروز یک‌میلیارد وعده غذایی (یک‌پنجم کل محصولات بازار) به‌ارزش یک‌تریلیون‌دلار را دور ریخته‌اند. این‌درحالی‌ست‌که بیش از ۸۰۰میلیون‌نفر در جهان از گرسنگی رنج می‌برند؛ بنابراین سازمان ملل ازاین‌آمار به‌عنوان «تراژدی جهانی هدررفت موادغذایی» نام برد که نه‌تنها یک شکست اخلاقی؛ بلکه شکست زیست‌محیطی بوده است. گردهم‌آوردن تولیدکنندگان و خرده‌فروشان به کاهش ضایعات و رساندن موادغذایی به کسانی کمک می‌کند که به آن نیاز دارند؛ اما دراین‌زمینه اقدامات بیشتری لازم است. دومین گزارش سازمان ملل متحد درمورد ضایعات غذایی جهانی، کامل‌ترین تصویر تابه‌امروز را ارائه می‌دهد؛ بااین‌حال با بهبود جمع‌آوری داده‌ها، مقیاس واقعی مشکل «بسیارعظیم‌تر» خواهد بود! دراصل، رقم یک‌میلیارد وعده غذایی هدررفته، یک تخمین بسیار محافظه‌کارانه بوده و مقدار واقعی این دورریز، بیشتر است.
خدمات غذایی مانند رستوران‌ها، غذاخوری‌ها و هتل‌ها مسئول ۲۸درصد از کل موادغذایی هدررفته در سال ۲۰۲۲ بوده‌اند درحالی‌که خرده‌فروشی‌ها نظیر قصابی‌ها و سبزی‌فروشی‌ها ۱۲درصد از دورریز را به‌خود اختصاص دادند و بزرگ‌ترین عامل این هدررفت خانواده‌ها با آمار ۶۰درصدی (حدود ۶۳۱میلیون‌تن) بودند. دلیل بسیاری از دورریزها این‌است‌که مردم غذای بیشتری نسبت به‌میزان نیاز خود می‌خریدند، میزان هر وعده غذایی خود را اشتباه ارزیابی می‌کردند و باقی‌مانده غذاها را به‌جای بسته‌بندی برای مصرف مجدد، دور می‌ریختند. مسئله دیگر تاریخ انقضا بود و مردم محصولات منقضی را حتی درصورت مناسب‌بودن برای مصرف، به‌طورکامل راهی سطل‌های زباله می‌کردند. علاوه‌براین در گزارش آمده که برخلاف تصور عمومی، ضایعات موادغذایی تنها یک مشکل در کشورهای ثروتمند نیست و می‌توان آن‌را در سراسر جهان مشاهده کرد و بسیاری از موادغذایی به‌ویژه در کشورهای درحال‌توسعه در زمان حمل‌ونقل اتلاف یا به‌دلیل کمبود یخچال فاسد شده‌اند. کشورهای گرم‌تر نیز ضایعات بیشتری تولید می‌کنند که احتمالاً به‌دلیل مصرف بیشتر غذاهای تازه است. ازسوی‌دیگر کسب‌وکارها هزینه‌های هدردادن موادغذایی را دست‌کم می‌گیرند، زیرا تخلیه محصولات بلااستفاده در محل دفن زباله‌ها ارزان‌تر است و دورانداختن غذاها درحال‌حاضر سریع‌ترین و آسان‌ترین روش است. ضایعات موادغذایی اثرات مخرب زیست‌محیطی بالایی بر مردم و کره زمین دارد؛ مثلاً پنج‌برابر بیشتر از بخش هوانوردی گازهای گلخانه‌ای تولید می‌کنند که باعث گرمایش سیاره می‌شود. تبدیل اکوسیستم‌های طبیعی به کشاورزی یکی از دلایل اصلی ازبین‌رفتن زیستگاه‌هاست اما ضایعات موادغذایی تقریباً ۳۰درصد از زمین‌های کشاورزی جهان را اشغال می‌کند. اگر بتوان که ضایعات موادغذایی را در کل زنجیره تأمین کاهش داد، می‌توان نیاز به زمین‌های بزرگ مورداستفاده برای پرورش محصولاتی را که هرگز مصرف نمی‌شوند، به‌حداقل رساند. ضایعات غذایی بر محیط‌زیست تأثیر می‌گذارند و تغییرات آب‌وهوایی را تشدید می‌کنند. بااین‌اقدام نه‌تنها غذا، بلکه از زمین، کود و آب مورداستفاده برای رشد غذا گرفته تا سوختی که در تولید و حمل‌ونقل آن استفاده می‌شود، منابع ارزشمندی نیز هدر می‌رود، علاوه‌براینکه درطول این فرایند گازهای گلخانه‌ای نیز بسیاری منتشر می‌شود. درواقع هدررفت موادغذایی هشت تا ۱۰درصد از کل انتشار گازهای گلخانه‌ای تولیدی را تشکیل می‌دهد که این‌عدد تأثیری جدی بر تغییرات آب‌وهوایی دارد. هفته اقدام ضایعات غذایی هرسال در هفته نخست مارس برگزار می‌شود. اواخر دهه ۱۸۰۰ و اوایل دهه ۱۹۰۰، صنعتی‌شدن و تولید کالاها به‌طرز چشمگیری نحوه غذاخوردن مردم جهان را تغییر داد و غذا تجاری شد. خانواده‌ها از این‌زمان شروع به هدردادن غذا کردند زیرا غذاها ارزان‌تر و دردسترس‌تر بود و به‌راحتی می‌شد آن‌ها را تهیه کرد. به‌مرور دورریختن غذاها در خیابان‌ها به مشکل جدی برای سلامتی تبدیل شد تااینکه اوایل دهه ۱۹۲۰ مقامات بهداشتی نیاز به بهداشت مناسب دراین‌زمینه را تشخیص دادند و شیوه‌های دفن زباله را ایجاد کردند. پس از جنگ جهانی دوم، کودهای شیمیایی وارد بازارها شدند؛ وقتی دولت‌ها متوجه شدند «نیترات آمونیوم» اضافی (که دراصل برای موادمنفجره طی جنگ تولید می‌شد) می‌تواند به‌عنوان «کود نیتروژن» برای محصولات کشاورزی مورداستفاده قرار گیرد. پیشرفت ماشین‌آلات و توسعه مواد شیمیایی کشاورزی به‌تدریج منجر به تولید بیش‌ازحد موادغذایی شد و کشورها به‌حدی غذایی تولید کردند که توانستند آن‌را به کشورهای فقیر صادر کنند. امروزه حدود یک‌سوم از موادغذایی تولیدشده در سطح جهان هدر می‌رود و این‌امر نه‌تنها برای فقرا که غذا ندارند بلکه برای محیط‌زیست نیز ناراحت‌کننده است. به‌همین‌دلیل اولین‌هفته اقدام ضایعات غذایی در سال ۲۰۲۱ برگزار شد تا راهی برای آموزش مردم درمورد ضایعات موادغذایی و تأثیر آن بر تغییرات آب‌وهوایی باشد. میزان زباله‌های غذایی براساس کشورها چنین است:
چین
میزان ناخالص ضایعات غذایی در چین از ۹۱میلیون‌تن فراتر رفته است. البته مقادیر زیاد ضایعات غذایی گزارش‌شده توسط این‌کشور هرچند قابل‌توجه است اما برای پرجمعیت‌ترین کشور دنیا چندان تعجب‌آور نیست.
هند
میزان ناخالص ضایعات غذایی برای هند بیش از ۶۸میلیون‌تن است اما تقریباً مانند چین، تعداد خالص جمعیت هند به‌طور شگفت‌انگیزی منجر به مقادیر بیشتری از موادغذایی استفاده‌نشده می‌شود.
ایالات‌متحده
میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در ایالات‌متحده آمریکا بالای ۱۹میلیون‌تن است. ضایعات غذایی برای قدرتمندترین کشور روی زمین به‌معنای بزرگ‌ترین مصرف‌کننده غذا بودن در جهان است.
ژاپن
ژاپن سرزمینی پرجمعیت و میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در آن بیش از هشت‌میلیون‌تن است.
آلمان
میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در آلمان بالای شش‌میلیون‌تن است. دلیل ضایعات غذایی بیش‌ازحد آلمان و چندین کشور اروپایی دیگر، اندازه و ثروت آن‌ها محسوب می‌شود.
فرانسه
میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در فرانسه بیش از پنج‌میلیون‌تن است. این‌کشور معروف به «عشق به غذا و محصولات پخته‌شده»، کمتر به‌خاطر ضایعات مواد غذایی‌اش شناخته می‌شود اما این‌امر مشکل مشترک آن با دیگر کشورهای اروپایی‌ست.
انگلیس
میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در بریتانیا نیز از پنج‌میلیون‌تن فراتر رفته است.
روسیه
میزان ناخالص ضایعات موادغذایی در روسیه بیش از چهارمیلیون‌تن است که علتش تاحدزیادی جمعیت و تعداد افرادی محسوب می‌شود که دراین‌کشور پهناور زندگی می‌کنند.
اسپانیا
میزان ناخالص ضایعات غذایی در اسپانیا بیش از سه‌میلیون‌تن است. این‌کشور به‌واسطه جشن‌ها و غذاهای خود شناخته شده است اما بسیاری از این غذاها تبدیل به زباله می‌شود.
استرالیا
استرالیا از شگفت‌انگیزترین کشورهاست که لیست ضایعات موادغذایی را به‌تفکیک جوامع تکمیل می‌کند. میزان ناخالص ضایعات موادغذایی دراین‌کشور بیش از دومیلیون‌تن است. آنچه استرالیا را به عضوی نامنتظره در باشگاه ضایعات موادغذایی تبدیل می‌کند، حضور آن در لیست پیشروان انرژی سبز و تلاش‌های حفاظتی در جهان است. ایمنا