«فودبلاگرها» چگونه سلامت جامعه را بهبازی گرفتهاند؟!
با گسترش شبکههای اجتماعی در فضای مجازی شاهد فعالیت صفحات گوناگونی درزمینه غذا و تغذیه هستیم؛ هرچه صفحات اجتماعی فودبلاگرها در جذب مخاطب موفقتر باشد، ابعاد تأثیرات منفی چنین فعالیتهایی بر سلامت مردم نیز گستردهتر میشود! بهگزارش باشگاه خبرنگاران پویا؛ اینروزها شاهد گسترش روزافزون استفاده از شبکههای اجتماعی و افزایش علاقه افراد برای بهاشتراکگذاری فعالیتهای روزمره هستیم؛ ازآنجاکه مطالب مربوط به غذا و تغذیه در سالهای اخیر، مخاطبان زیادی را بهخود جلب کرده است، شاهد افزایش صفحات مجازی فعال درزمینه غذاها نیز هستیم. دستهای از این صفحات به ارائه توصیههای غذایی برای رسیدن به وزن مطلوب میپردازند؛ گشتوگذاری در این صفحات و بررسی بسیاریازآنها نشان میدهد بسیاری از افرادیکه به ارائه رژیمهای کاهش وزن میپردازند، کوچکترین تخصصی درزمینه رژیمدرمانی ندارند و با استفاده از برنامههای غذایی غیراصولی و ارائه رژیمهای غذایی نامتعارف و با محدودیت کالری شدید، سلامت بسیاری از مخاطبین خود را بهخطر میاندازند! دسته دیگر از صفحات مرتبط با غذا و تغذیه که چندان ارتباطی با توصیههای تغذیهای ندارد نیز به «فودبلاگرها» اختصاص مییابد. سراغ عادل احمدیگل؛ کارشناس ارشد تغذیه و مشاور امور اجتماعی انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور رفتیم تا درباره تأثیر ایننوع فعالیتهای مجازی در حوزه غذا و تغذیه، توضیح دهد. این کارشناس ارشد تغذیه درباره فعالیت فودبلاگرها گفت: «فودبلاگر اصطلاحاً به فردی گفته میشود که در صفحه خود در شبکههای اجتماعی، اطلاعاتی درباره غذا را با دنبالکنندگان خود، بهاشتراک میگذارد؛ این اطلاعات شامل تجربههای او از خرید محصولات غذایی از رستورانها، قنادیها، بستنیفروشیها و حتی شرکتهای تولیدکننده محصولات غذاییست. گشتوگذاری در این صفحات نشان میدهد که صاحبان این صفحات عموماً به ارائه اطلاعات از فستفودها و غذاهای ناسالم میپردازند». وی درباره اینکه آیا دنبالکردن این صفحات، تأثیر منفی بر سلامتی و رژیم غذایی افراد خواهد داشت یا خیر؟ تصریح کرد: «مطالعات اندکی درزمینه تأثیر دنبالکردن این صفحات بر عادات غذایی افراد انجام شده؛ اما مطالعات موجود نشان دادهاند که تأثیر این صفحات بر الگوهای غذایی افراد میتواند مضر باشد و سبب دوری فرد از عادات غذایی سالم شود؛ درحقیقت، تحریک حس بینایی با غذا ازطریق تأثیر بر سیستم عصبی میتواند سبب افزایش اشتها در فرد شود؛ بنابراین، تمایل فرد به مصرف این مواد غذایی افزایش پیدا میکند». وی خاطرنشان کرد: «این مواد غذایی عموماً شامل فستفودها و غذاهای سرخکردنی سرشار از اسیدهای چرب اشباع و ترانس یا شیرینیهای سرشار از قند ساده هستند؛ مصرف زیاد اسیدهای چرب اشباع و ترانس منجر به بالارفتن کلسترول LDL و تریگلیسیرید خون میشود و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی و عروقی را افزایش میدهد». وی افزود: «ازطرفی، دریافت کالری اضافه، با افزایش خطر چاقی و بهخصوص چاقی شکمی درارتباط است که خود سبب افزایش خطر بیماریهای مزمن مرتبط با تغذیه ناسالم نظیر دیابت و بیماریهای قلبی عروقی میشود». این کارشناس ارشد تغذیه اضافه کرد: «تأثیر این تبلیغات بر گروههای سنی مختلف، متفاوت است؛ اینمسئله در گروه سنی کودکان خطرناکتر است؛ زیرا اینگروه سنی تأثیرپذیری بالاتری دارند و همچنین، افزایش مصرف مواد غذایی آسیبرسان و فستفودها در کودکان که درنهایت به چاقی منجر شود، خطر ابتلای کودک به بیماریهای مزمن مرتبط با رژیم غذایی مانند دیابت و بیماریهای قلبی عروقی در آینده را افزایش میدهد و بنابراین، نهتنها سبب کاهش کیفیت زندگی و ناکارآمدی نیروی کار جامعه در آینده میشود؛ بلکه نظام سلامت کشور را متحمل هزینههای درمان سنگین میکند». عضو انجمن تغذیه ایران درپاسخبهاینکه علت افزایش علاقه افراد به دنبالکردن این صفحات چیست؟ تصریح کرد: «استفاده از روشهای جدید و خلاقانه دراینزمینه؛ بهخصوص اگر جمعیت هدف خاصی را نشانه بگیرد، با استقبال بالاتری مواجه خواهد شد؛ استفاده از جلوههای بصری زیباییشناختی، بهاشتراکگذاری مسائل زندگی شخصی یا برگزاری مسابقات در این صفحات، همگی برای رسیدن به فالوئرهای بالاتر است؛ سودی که خود این صفحات ازطریق تبلیغات میبرند، دلیل محکمی برای تلاششان درجهت افزایش جذب مخاطب است؛ هرچه صفحات اجتماعی فودبلاگرها در جذب مخاطب موفقتر باشد، ابعاد تأثیرات ناسالمی که ذکر شد، گستردهتر میشود». احمدیگل درپاسخبهاینسؤالکه چه انگیزهای پشتپرده ایجاد صفحات فودبلاگینگ وجود دارد؟ ابراز کرد: «در اکثر این صفحات، تولیدکنندگان محصولات غذایی تحتعنوان اسپانسر وارد عمل میشوند و ازاینطریق به تبلیغ محصول خود میپردازند؛ حتی افراد مشهور در جامعه که اصطلاحاً به آنها سلبریتی گفته میشود یا افرادیکه در صفحات اجتماعی نقش پررنگی پیدا کردهاند و به اینفلوئنسر تبدیل شدهاند، میتوانند به ابزاری برای تبلیغ محصولات مدنظر تولیدکنندگان محصولات غذایی مبدل شوند». مشاور امور اجتماعی انستیتو تحقیقات تغذیهای و صنایع غذایی کشور، در پایان صحبتهایش با هشدارِ اینکه هرچه تماس افراد با این صفحات بیشتر باشد، تمایل آنها به غذاهای تبلیغشده بیشتر میشود و درنتیجه خطر چاقی و بیماریهای مرتبط با تغذیه ناسالم بیشتر میشود، به همه افراد توصیه کرد از دنبالکردن این صفحات خودداری کنند؛ نیز اطلاعات تغذیهای را از صفحات معتبری دریافت کنند که نویسندگان آنها، دانشآموختگان رشته تغذیه هستند».