شبه‌جزیره عربستان؛ جغرافیای شماره یک آلودگی هوا
مصطفی رفعت
همیشه این‌طور بوده که کشورهای بزرگ با جمعیت‌های زیاد، مانند چین، آمریکا و هند؛ عامل انتشار بیش‌ترین میزان کلی کربن دی‌اکسید یا همان گازکربنیک (CO2) هستند؛ اما وقتی صحبت از سرانه تولید این‌نوع از گازهای گلخانه‌ای می‌شود، شبه‌جزیره عربستان حرف اول را می‌زند و کشورهای این جغرافیا، از ملت‌های دیگر پیش می‌افتند. به‌روزترین گزارش «بودجه جهانی کربن» (GCB) که سوم دسامبر 2019 منتشر شد؛ نشان داد که «قطر» با کم‌تر از سه‌میلیون‌نفر جمعیت، بدترین آمار را در انتشار CO2 به‌لحاظِ سرانه در جهان دارد که چیزی معادل 37.97تُن است! رتبه‌های دوم تا پنجم این فهرست را نیز کشورهایی از قاره آسیا اشغال کرده‌اند که به‌ترتیب عبارتند از کویت، امارات، عربستان و قزاقستان. جالب‌آنکه سه کشور استرالیا، آمریکا و کانادا بعدازآن‌ها قرار گرفته‌اند و سپس، مجدد به دو کشور شرقی دیگر؛ عمان و ترکمنستان می‌رسیم! به‌عبارتی، سهم این محدوده پهناور دراین‌زمینه به‌شکلی ویژه بالاست. کارشناسان مجموعه تحقیقات زیرساخت اروپاییِ ICOS می‌گویند که اگرچه در کشورهای حوزه خلیج فارس، پائین‌بودن قیمت نفت و متأثر از آن، بالابودن دسترسی به این ماده را باید به‌عنوانِ عامل افزایش سرانه آلودگی هوا سرزنش کرد؛ اما در کشورهای غربی، عمده دلیل در این ماجرای ناگوار را باید اتکای بیش‌ازحد افراد به خودروهای شخصی برای تردد و سوزاندن زغال‌سنگ برای تأمین نیروی برق، دانست. در اینفوگرافیک امروز، کشورهایی با بیش‌ترین سرانه انتشار CO2 را فهرست کرده‌ایم؛ اما باید توجه داشت که گرچه کشورهایی نظیرِ «ترینیداد و توباگو» و «کوراسائو» که به‌رغمِ جمعیت اندکشان سهم قابلِ‌توجهی دراین‌زمینه دارند، حذف شده‌اند؛ چون عمده علت این اتفاق در آن‌ها ارتباطی با سبک زندگی مردمشان ندارد و ناشی از ویژگی خاص آنجاها به‌عنوانِ مقصد توریستی و قرارگیری به‌عنوانِ پایگاه عبوری‌ست که باعث شده شاهد تراکم آلاینده‌ها دراثرِ تردد هواپیماها و حجم بالای گردشگری، باشند. بد نیست بدانید که CO2 یکی از علل اصلی در گرم‌شدن کره زمین است؛ غلظت این آلاینده تا ابتدای پیروزی انقلاب صنعتی چیزی حدود 200 ذره در میلیون بود که از قرن 19 به‌این‌سو چنان چگالیِ افزایشی داشته که حالا به 413 ذره در میلیون رسیده است.
قطر/ 37.96تن
کویت/ 23.70تن
امارات/ 21.35تن
عربستان/ 18.43تن
قزاقستان/ 17.57تن
استرالیا/ 16.88تن
آمریکا/ 16.56تن
کانادا/ 15.33تن
عمان/ 13.93تن
ترکمنستان/ 13.65تن