«گامبی وزیر»؛ عنوانیست که اینروزها به موجی تازه در تماشای مینیسریالهای روز جهان تبدیل شده و هوادارانی نیز پیدا کرده. این عبارت، اشاره دارد به یکی از قدیمیترین بهاصطلاح گشایشهای شطرنج (احتمالاً از قرن 15 باب شد) و نوعی قربانیکردن زیردستان (سرباز) است برای ایجاد موقعیت بهتر برای سایر مهرههای پرقدرت (ملکه/وزیر). «بث هارمون»؛ شخصیت اصلی، نابغه است؛ دختری که بهرغم همه مشکلاتش میخواهد بزرگترین شطرنجباز جهان شود. اگرچه او یک کاراکتر ساختگی برآمده از رمانی اثر «والتر تویس» است؛ اما کم نبودهاند شطرنجبازان زنیکه نامشان در جهان ماندگار شده است. دراینفهرست، به 10 نمونه برتر از آنها اشاره میکنیم.
یودیت پولگار
متولد 1976 در مجارستان که از مؤثرترین چهرههای تاریخ شطرنج است. او در سال 1991 درحالیکه تنها 15سال داشت، عنوان استادبزرگی را کسب کرد. او در ردهبندیِ Elo که برای محاسبه سطح مهارتی بازیکنان شطرنج ابداع شده؛ بهعنوان تنها زن اینرشته، از شاخص 2700 عبور کرده و امتیازش 2735 است.
مایا چیبوردانیدزه
متولد 1961 در گرجستان که در سال 1978 در رقابتهای بینالمللی شطرنج زنان، مقام اول را کسب کرد. این استادبزرگ شطرنج، ششمین قهرمان رده زنان (بین سالهای 1978 تا 1991) دراینرشته است و تا سال 2010، جوانترین صاحب این عنوان بود؛ تازمانیکه رکوردش توسط «هو ییفان» اهل چین شکسته شد.
هو ییفان
متولد 1994 در چین که وقتی 14سال و ششماه و دوروز سن داشت؛ جوانترین استادبزرگ شطرنج شد. او چهاربار قهرمان مسابقات جهانی شطرنج زنان شده و در 16سالگی بهعنوان کمسنترین شطرنجباز زن، وارد رقابتهای جهانی شد. او بعد از «چیبوردانیدزه» و «پولگار»، سومین زنِ فهرست 100 شطرنجباز برتر جهان است.
سوزان پولگار
متولد 1969 در مجارستان که خواهرانش «یودیت» و «سوفیا» نیز شطرنجباز هستند. او که نویسنده کتب آموزشیِ اینرشته بوده و در 15سالگی برترین شطرنجباز زن جهان شده؛ سومین زنیست که درجه استادبزرگی گرفت. او در سال 1986 با ورود به مرحله انتخابیِ مسابقات شطرنج مردان، سد جنسیتی دراینعرصه را شکست.
زیه جون
متولد 1970 در چین که در سال 1991 بهعنوان دومین شطرنجباز در کشورش به مقام استادبزرگی رسید. او مربی ارشد ازسویِ FIDE (فدراسیون جهانی شطرنج) انتخاب شده و یکی از سه زنیست که دوبار به مقام قهرمانی مسابقات بینالمللی در بخش زنان رسیده. او اکنون رئیس «انجمن شطرنج چین» است.
نونا گاپرینداشویلی
متولد 1941 در گرجستان که بین 1962 تا 1978 و درواقع، ششمین قهرمان مسابقات جهانی شطرنج زنان بود. او 11بار نماینده اتحاد جماهیر شوروی در رقابتهای بینالمللی اینرشته بود و اولین استادبزرگ که 25 مدال در مسابقات بینالمللی کسب کرد؛ شامل نه مدال طلای انفرادی و 11 مدال طلای گروهی.
آنتوانتا استفانووا
متولد 1979 در بلغارستان که طی سالهای 2004 تا 2006 قهرمان جهان در رقابتهای زنان بود. او در سال 2000 نماینده کشورش در «المپیاد شطرنج» بود؛ تورنمنتی دوسالانه که با شرکت تیمهایی از سراسر دنیا برگزار میشود. او اولین زنیست که در تورنمنت شطرنج سرعتی جهان (سال 2012) قهرمان شد.
الکساندرا کاستنیوک
متولد 1984 در روسیه که در پنجسالگی به شطرنج علاقهمند شد و در سال 2001 به فینال مسابقات بینالمللی زنان رسید. این استادبزرگ در سال 2004 قهرمان رقابتهای زنان اروپا و در سال 2006 نیز اولین قهرمان زن رقابتهای «شطرنج ۹۶۰» شد که یک روش ابداعی با چینش متفاوت مهرههاست.
شو یوهوا
متولد 1976 در چین که بعد از «زیه جون» و «ژو چن»، سومین زن قهرمان چینی در رقابتهای جهانی شطرنج است. او که حقوق خوانده؛ 22اُمین استادبزرگ کشورش است و در سال 2009 توانست در دومیندوره رقابتهای Women Grand Prix که ازسوی FIDE برگزار میشود، مقام اول را کسب کند.
کونهرو هومپی
متولد 1987 در هند که پیش از «ییفان»، با داشتن 15سال و یکماه و 27روز جوانترین کسبکننده عنوان استادبزرگی در تاریخ شطرنج بود. امتیاز هومپی در ردهبندی Elo در سال 2007، به 2606 رسید که او را پس از «پولگار»، دومین زن تاریخ شطرنج کرد که امتیازش از 2600 گذشت.