مهکیا صادقی منفرد:
معتقدم هیچ شغلی زنانه و مردانه ندارد
نخستین بانوی دریانورد ایرانیِ دریای خزر که ۲۱ اردیبهشتماه امسال حضور رسمیاش در عرصه دریانوردی را از بندر فریدونکنار و روی یک کشتی تجاری آغاز کرد، متولد ۱۳۷۸ است. «مهکیا صادقی منفرد» که با نام دیگرش یعنی «کوثر» در بسیاری از رسانهها از او یاد شده، اهل زنجان است؛ دختری با آرزوهایی مرتبط با دریا که بهگفته خودش؛ زمانی این آرزوها را دستنیافتنی میدید؛ اما حالا به بخشیازآنها رسیده و درتلاش است باقی آرزوهایش در عرصه دریانوردی را برآورده کند. او میگوید هدفش ایناستکه روزی سکاندار کشتیهای اقیانوسپیما شود و تأکید هم دارد که به این هدف میرسد. میگوید: «سالی که کنکور داشتم، یکی از استادها در کلاس توصیه کرد که کمی هم به رشتههای غیرتکراری و متفاوت فکر کنیم؛ مثلاً به رشتههای مرتبط با صنعت دریانوردی اشاره کرد. حضور دراینصنعت را تصور کردم؛ اما باتوجهبه مردانهدانستن این شغل، فکر کردم حضور دراینعرصه برایم تقریباً دستنیافتنیست. بااینحال موضوع را با خانوادهام مطرح کردم. آنها مخالفت نکردند؛ ولی طبیعی بود که نگاهشان نزدیک به دیدگاه جامعه باشد و تردید داشته باشند. درنهایت تصمیم گرفتم برای حضور در دانشگاه سراغ رشتههای مرتبط با دریا بروم. همینکار را هم کردم و در دانشگاه علوم و فنون دریایی خرمشهر برای تحصیل در رشته مدیریت دریا پذیرفته شدم. در ذهن من کمکم این شکل گرفته بود که یک دریانورد واقعی شوم و مانند دریانوردهای حرفهای در مسیرهای طولانی بینالمللی زندگی و کار روی کشتی را تجربه کنم؛ اما مسئله اینبودکه رشتههای دانشگاهی مرتبط با دریا مانند گمرک و مدیریت دریا نمیتوانند خانمها را به دریا برسانند. بههمیندلیل ترم دوم که تمام شد، تصمیم گرفتم مرخصی بگیرم و بهجای ترم سوم و چهارم، وارد دورههای آموزشی ملوانی و دریانوردی شدم و پس از پایان دوره، از دانشگاه انصراف دادم. بهمنماه ۱۳۹۸ شناسنامه دریانوردیام را دریافت کردم و پیگیر ورود جدی به صنعت دریانوردی شدم. بعد از پایان دوره، پیگیریهایی برای فرستادن مدرک به شرکتهای خارجی داشتم تا بتوانم در دوره افسری کشتیهای اقیانوسپیما شرکت کنم. از چند کاپیتان خارجی هم بهواسطه اینترنت مشورت گرفتم. درنهایت اتفاق جالبی افتاد و رزومه و درخواست همکاری من توسط یکی از شرکتهای خارجی به یک شرکت ایرانی ارائه شد و من به این شرکت معرفی شدم و از ۲۱ اردیبهشتماه بهعنوان یکی از اعضای کادر دریانوردی این کشتی در آبهای خزر کارم را آغاز کردم». او ادامه میدهد: «در کشور ما هنوز نگاهها به حضور بانوان در دریانوردی سنتیست. بیش از ۳۰۰ بانوی ایرانی درحالحاضر در صنعت دریانوردی حضور دارند که بیشترشان در بخش شناورهای مسافری آبهای جنوب فعالیت میکنند. تعدادیازآنها نیز مدرک دریانوردی برای کشتیهای زیر ۵۰۰تُن و زیر سههزارتُن دارند؛ اما معمولاً سکان کشتیها به خانمها سپرده نمیشود. بههمیندلیل حضور بانوان را در عرصه دریانوردی؛ بهویژه برای کار در کشتیهای تجاری کمرنگ میبینیم. البته چند بانوی افسر دریایی هم داریم که در آبهای جنوب فعال هستند؛ اما تعدادشان کمتر از انگشتان یک دست است. ضمناینکه در کشتیهای اقیانوسپیما بهدلایلی از بانوان استفاده نمیکنند». او ادامه میدهد: «کار دریانوردی روی کشتیهای تجاری و در مسیرهای بینالمللی و طولانی بسیارمتفاوت است. همانچیزیستکه دوستش دارم. اصلاً دلیل اینکه حضورم دراینصنعت از همان ابتدا موردتوجه قرار گرفت همینبودکه سفری بینالمللی را تجربه کردم. اولین سفر دریایی من ۳۴روز طول کشید و از سواحل مازندران تا بندر آکتائو قزاقستان رفتم». او درباره اینکه آیا فضای حاکم بر کشتی با آنچه در ذهن تصور میکرد، متفاوت نبود؟ میگوید: «اگر منظورتان مردانه دیدن فضای کاری کشتیست؛ باتوجهبهاینکه از ابتدا نگاه مردانهای به اینکار نداشتم و معتقد بودم که هیچ شغلی زنانه و مردانه ندارد، اصلاً به اینموضوع فکر هم نکردم. مثل ایناستکه بگوییم آشپزی شغل ویژه زنان است؛ ولی میبینیم آشپزهای مرد ماهر زیادی وجود دارند. اینکه شغلی مردانه باشد یا زنانه، بستگی به نگاه فرد دارد. من با این نگاه وارد دریانوردی شدم و به حضورم ادامه میدهم». او ادامه میدهد: «بانوان زیادی در دنیا دریانورد هستند و زندگی شخصیشان را هم دارند. بههرحال، دریانوردی، شغلی با شرایط خاص خودش است و کسیکه وارد آن میشود، به همه آنها فکر کرده است. خانمهای دریانوردی در کشورهای دیگر میشناسم که زندگی روتین خودشان را دارند». او در ادامه صحبتهایش میگوید: «در فضای مجازی، دختران زیادی پیام میدهند و از من درباره این شغل میپرسند. خیلیها هم میگویند دریانوردی را دوست دارند؛ اما بهخاطر نگاههای موجود در جامعه سراغش نمیروند. بهنظرم باید برای رسیدن به اهدافی که هیچ منع قانونی در مسیر رسیدن به آن وجود ندارد، باید مقابل برخی باورهای موجود بایستند و تلاش کنند».