هشتمین رئیس‌جمهوری دریک‌نگاه
سید ابراهیم رئیسی در آذرماه سال ۱۳۳۹ در خانواده‌ای روحانی در مشهد و در محله نوغان دیده به جهان گشود. پدر ایشان حجت‌الاسلام سید حاجی رئیس‌الساداتی و همچنین مادر وی سیده عصمت خدادادحسینی از سلاله سادات حسینی و نسبش از هردوطرف به حضرت زید بن علی بن الحسین علیهم‌السلام می‌رسد. سید ابراهیم در ۵سالگی پدر خود را از دست داد. او تحصیلات ابتدایی را در مدرسه جوادیه گذرانده و تحصیل در علوم حوزوی را در مدرسه نواب و در مدرسه آیت‌الله موسوی‌نژاد شروع کرد. در سال ۱۳۵۴ جهت ادامه تحصیل به حوزه علمیه قم و مدرسه آیت‌الله بروجردی رفت و مدتی نیز در مدرسه‌ای که با مدیریت آیت‌الله پسندیده تحت‌نظر امام‌خمینی(ره) اداره می‌شد، تحصیل نمود. حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی در حوزه علمیه قم، اصول فقه را نزد آیت‌الله مروی، لمعتین را نزد آیت‌الله فاضل هرندی، رسایل را نزد آیت‌الله موسوی تهرانی، مکاسب محرمه را نزد آیت‌الله دوزدوزانی، کتاب البیع مکاسب را نزد آیت‌الله خزعلی، خیارات مکاسب را نزد آیت‌الله ستوده و آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی و کفایه را نزد آیت‌الله سید علی محقق داماد، تفسیر قرآن کریم را نزد آیت‌الله مشکینی و آیت‌الله خزعلی، شرح منظومه و فلسفه را نزد آیت‌الله احمد بهشتی و یک‌دوره شناخت را نزد آیت‌الله مطهری و نهج‌البلاغه را نزد آیت‌الله نوری همدانی آموخت. خارج اصول را نزد آیت‌الله سید محمدحسن مرعشی شوشتری و آیت‌الله هاشمی شاهرودی و خارج فقه را نزد آیت‌الله آقا مجتبی تهرانی و آیت‌الله خامنه‌ای رهبر معظم انقلاب تلمذ نمود؛ و با اتمام دوره سطح حوزه، توانست به دوره کارشناسی ارشد رشته حقوق خصوصی راه یافته و پس از دفاع از پایان‌نامه خویش باعنوان «ارث بلا وارث» در سال ۱۳۸۰ با قبولی در کنکور دکترای مدرسه عالی شهید مطهری در رشته فقه و حقوق خصوصی ادامه تحصیل دهد. دکتر سید ابراهیم رئیسی با تکمیل تحقیقات خود در رشته فقه و حقوق، موفق به اخذ مدرک عالی‌ترین سطح حوزه (سطح چهار) شد و درنهایت رساله دکترای خود را باعنوان «تعارض اصل و ظاهر در فقه و حقوق» دفاع کرد؛ و با اخذ نمره ممتاز به درجه دکترای فقه و حقوق نائل شد. رئیسی در‌پی اهانت به امام‌خمینی(ره) در روزنامه اطلاعات در ۱۷ دی‌ماه سال ۱۳۵۶ و آغاز حرکت‌های مردمی، در اجتماعات اعتراضی که مبدأ اغلب آن‌ها مدرسه آیت‌الله بروجردی بود، شرکت داشت و در قالب هسته‌ای از طلاب انقلابی فعالیت می‌نمود. دراین‌دوران فعالیت‌های مبارزاتی خود را در قالب ارتباط با علمای انقلابی آزادشده از زندان یا در تبعید، پی گرفت. همچنین در تجمعاتی مثل تحصن علما و روحانیون در دانشگاه تهران، شرکت نمود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، وی در دوره تربیتی خاصی که مرحوم شهید بهشتی جهت کادرسازی برای تأمین نیازهای مدیریتی نظام اسلامی برگزار کرده بود، شرکت جست؛ و به‌دنبال شورش‌های مارکسیستی و ایجاد مشکلات متنوع در مسجدسلیمان، به‌همراه گروهی از طلاب در قالب فعالیت‌های فرهنگی به آن‌منطقه رفت. پس از بازگشت، مجموعه سیاسی-عقیدتی پادگان آموزشی صفر-دو در شاهرود را تأسیس و برای مدت کوتاهی آن‌را اداره کرد. ورود حجت‌الاسلام دکتر رئیسی به عرصه مدیریت از سال ۱۳۵۹ و با حضور در جایگاه دادیاری شهرستان کرج آغاز شد و پس‌ازمدتی با حکم شهید قدوسی، به سمت دادستان کرج منصوب شد. موفقیت او در ساماندهی وضعیت پیچیده این شهر موجب شد پس از دوسال در تابستان ۱۳۶۱ هم‌زمان با دادستانی شهر کرج، مسئولیت دادستانی شهر همدان را نیز عهده‌دار شود. حضور هم‌زمان او در این دو مسئولیت، برای مدتی ادامه یافت تاآنکه به‌عنوان دادستان استان همدان معرفی شد و از سال ۱۳۶۱ تا ۱۳۶۳، دراین‌سمت خدمت نمود. رئیسی در سال ۱۳۶۲ در سن ۲۳سالگی با دکتر جمیله سادات علم‌الهدی (دختر ارشد آیت‌الله سید احمد علم‌الهدی) ازدواج کرد. خانم دکتر علم‌الهدی دانشیار رشته فلسفه علوم تربیت دانشگاه شهید بهشتی تهران، رئیس سابق پژوهشگاه علوم انسانی و رئیس کمیسیون تربیت شورای‌عالی انقلاب فرهنگی‌ست. حجت‌الاسلام دکتر رئیسی و خانم دکتر علم‌الهدی دارای دو فرزند دختر هستند. دکتر رئیسی که اهتمام ویژه‌ای به تحصیل خود و اعضای خانواده‌اش دارد، دختر اول ایشان متأهل و دارای دو مدرک کارشناسی ارشد است؛ یکی در رشته علوم اجتماعی از دانشگاه الزهرا (س) و دیگری در رشته علوم قرآن و حدیث از دانشگاه علوم حدیث شهرری و دختر دوم وی نیز متأهل و دانشجوی کارشناسی فیزیک دانشگاه شریف است. دکتر رئیسی در ۱۳۶۴ به‌عنوان جانشین دادستان انقلاب تهران منصوب؛ و به‌این‌ترتیب، دوره مدیریت قضایی ایشان در تهران آغاز شد. به‌دنبال موفقیت وی در حل پرونده‌های قضایی پیچیده، امام‌خمینی(ره) طی احکام ویژه و مستقیم او را برای رسیدگی به مشکلات اجتماعی در برخی استان‌ها؛ ازجمله لرستان، کرمانشاه و سمنان مأمور کرد. بعد از رحلت امام(ره) حجت‌الاسلام رئیسی با حکم رئیس قوه قضائیه وقت به سمت دادستان تهران منصوب شد و از سال ۱۳۶۸ تا ۱۳۷۳ به‌مدت پنج‌سال این مسئولیت را برعهده داشت. ایشان از سال ۱۳۷۳ به‌ریاست سازمان بازرسی کل کشور منصوب شد که خدمت ایشان دراین‌سمت تا ۱۳۸۳ ادامه یافت. دوره مدیریت حجت‌الاسلام دکتر رئیسی بر سازمان بازرسی کل کشور نقطه‌عطفی در زندگی ایشان بود. وی که یک مدیریت کلان ملی را به‌مدت ده‌سال تجربه می‌کرد؛ بااتکابه تجربیات اندوخته خود، نظارت بر دستگاه‌های اداری را متحول و نظام‌مند کرد. سازمان بازرسی کل کشور در زمان تصدی ایشان با توسعه متوازن ساختاری مواجه شد و به‌عنوان یکی از ارکان نظارتی نظام جمهوری اسلامی تثبیت شد. این‌دوران که با روی‌کارآمدن دولت اصلاحات هم‌زمان بود بسیاری از گره‌های نظام اداری و اقتصادی شناسایی و راهکار برون‌رفت از زمینه فساد در آن تدوین شد. بعضی پرونده‌های جنجالی مفاسد اقتصادی محصول فعالیت شبانه‌روزی حجت‌الاسلام رئیسی و همکارانش دراین‌سازمان و درآن‌دوره بود. حجت‌الاسلام دکتر رئیسی از سال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۹۳، ده‌سال معاون‌اول قوه قضائیه بود. ایشان که دو رئیس قوه را دراین‌سمت تجربه می‌کرد؛ به‌عنوان یکی از مسئولان ارشد قضایی کشور مسئولیت سازمان‌دهی و اداره تشکیلاتی این‌مجموعه را برعهده داشت؛ و از سال ۱۳۹۳ تا اسفند ۱۳۹۴ نیز به‌عنوان دادستان کل کشور خدمت نمود. حجت‌الاسلام دکتر رئیسی از سال ۱۳۹۱ تاکنون با حکم مقام معظم رهبری به‌عنوان دادستان ویژه روحانیت نیز مشغول‌به‌کار است. وی در ۱۷ اسفند ۹۴، با حکم آیت‌الله‌العظمی خامنه‌ای به‌عنوان تولیت آستان قدس رضوی علیه‌السلام منصوب شد و تاکنون مفتخر به خدمت در آن آستان رفیع است. گفتنی‌ست در سال ۱۳۷۶، ایشان به‌پیشنهاد برخی اعضای مؤثر جامعه روحانیت مبارز؛ ازجمله آیت‌الله مهدوی کنی و تصویب شورای مرکزی جامعه روحانیت به عضویت در آن شورا درآمد. حجت‌الاسلام رئیسی در سال ۱۳۸۵، ازطرف جامعه مدرسین حوزه علمیه قم و جامعه روحانیت مبارز و به‌توصیه نخبگان استان خراسان جنوبی برای عضویت در چهارمین‌دوره مجلس خبرگان رهبری نامزد شد که با بیش از ۸۰درصد رأی مردم انتخاب شد. دوسال‌بعد، خبرگان ملت ایشان را به‌عنوان عضو هیئت‌رئیسه برگزید. همچنین ایشان در دوره پنجم مجلس خبرگان رهبری در اسفند ۹۴ نیز با کسب اکثریت قاطع آرا برای دومین‌بار به‌عنوان نماینده مردم شریف خراسان جنوبی برگزیده شد و عضویت ایشان در هیئت‌رئیسه ادامه دارد. حجت‌الاسلام دکتر رئیسی در فروردین ۹۶ با ثبت‌نام به‌عنوان نامزد انتخابات ریاست‌جمهوری دوازدهم دوره جدیدی از زندگی خود را آغاز نمود. دکتر رئیسی علاوه‌بر مسؤولیت‌های کلان کشوری؛ طبق به‌توصیه مکرر آیت‌الله مهدوی کنی و آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی مبنی‌بر حفظ ارتباط درسی خود با طلاب، از سال ۸۰ تاکنون به‌عنوان مدرس در مدارس علمیه تهران؛ ازجمله مدرسه مجد، مدرسه امیرالمؤمنین(ع)، مدرسه امام‌حسین(ع) و مدرسه مروی، به تدریس سطوح عالی حوزه مانند رسایل و مکاسب، کفایتین و قواعد فقهیه مشغول بود و بعد از عزیمت به مشهد مقدس از ابتدای سال ۱۳۹۵ در مدرسه عالی نواب، به تدریس در موضوع «فقه وقف» پرداخت. تاکنون یک‌دوره از درس‌های حوزوی ایشان درزمینه قواعد فقه در قالب سه جلد باعنوان قواعد فقه عبادی، قواعد فقه قضایی و قواعد فقه اقتصادی به رشته تحریر درآمده که توسط طلاب درس وی، تدوین و از سال ۹۰ توسط چاپ دادگستر به چاپ رسیده. حجت‌الاسلام رئیسی در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری دانشگاه امام‌صادق(ع) و مدرسه عالی شهید مطهری و دانشگاه آزاد اسلامی به تدریس دروس تخصصی فقه قضا، فقه اقتصاد، اصول فقه و قانون مدنی پرداخته است.