تأثیر کلیشههای جنسیتی بر آینده ورزش
فهیمه ایاز
نتایج تحقیقات دانشگاه میشیگان آمریکا نشان داد که کلیشههای جنسیتی و استانداردهای دوگانه درمواردیکه با ورزشکاران زن متفاوت رفتار میشود یا همانند همتایان مرد جدی گرفته نمیشوند، حتی در بین والدین نیز وجود دارد. بهنقلاز نیوز وایز، فیلیپ ولیز از دانشکده پرستاری دانشگاه میشیگان آمریکا گفت: «لباس زنان ورزشکار بهطورمداوم مورد موشکافی قرار میگیرد. هیچکس هرگز نگفته است که شلوار بازیکن بیسبال یا بازیکن فوتبال بسیار تنگ است»، اما هندبالیستهای زن المپیک بهدلیل بازی با لباس نامناسب ورزشی جریمه شدند. یک مقام مسابقات به یک خانم پارالمپیکی گفت که لباس او «خیلیکوتاه و نامناسب» است. بانوان ژیمناستیک المپیک بهدلیل بیزاری از مسائل جنسیتی، بهجای لباس کشباف مرکب از شلوار پاچه بلند و بلوز، شلوار و جوراب یکتکه و چسبان انتخاب کردند. اما آیا والدین نیز معتقدند بین فعالیت ورزشی دختران و پسران تفاوت وجود دارد. محققان بیش از ۳۰۰۰ پسر و دختر ۷ تا ۱۷ ساله و والدین یا سرپرستان آنان را در سراسر کشور مورد نظرسنجی قرار دادند و از اینکه حدود یکسوم والدین (۳۲ درصد) معتقد بودند پسرها در ورزش بهتر از دختران هستند، شگفتزده شدند. والدین جوانی که هرگز ورزش نکردهاند، شاید باور دارند که دختران بهاندازه پسران اهل رقابت نیستند و ورزش برای پسران از دختران اهمیت بیشتری دارد. درحالیکه این مطالعه بهطورخاص اختلافات جنسیتی دختران در ورزش را بررسی نکرده است اما ولیز میگوید: این کلیشهها میتواند منجر بهنوعی اختلافات جنسیتی زنان ورزشکار شود که در جنجال لباسهای المپیک دیده میشوند، جاییکه تیم هندبال ساحلی زنان نروژ بهدلیل امتناع از بازی با لباسهای اجباری و کوتاه جریمه شدند. ولیز گفت: نتایج این مطالعه نشان داد که کلیشههای جنسیتی و کمبود مربیان زن بهعنوان الگو، از بزرگترین دلایلی است که دختران ورزش را ترک میکنند یا در آن شرکت نمیکنند. وی بیان کرد: میانگین سنی که بچهها فعالیت ورزش را آغاز میکنند ۶ سال است که به مشارکت زیاد والدین بستگی دارد. چنانچه براینباور هستید که پسران از دختران بهتر هستند، ممکن است فعالیت دیگری برای دختران انتخاب کنید و دختران دیگر بههیچوجه ورزش نکنند. تعداد دخترانی (۴۳درصد) که ورزش نکردهاند بیشتر از پسران (۳۵ درصد) است و درحالحاضر دختران کمتر ورزش میکنند (۳۶درصد دختران درمقایسهبا حدود ۴۶ درصد پسران). بهطورکلی، حدود ۴۰ درصد از جوانان تحت بررسی گفتند که درحالحاضر ورزش میکنند. ولیز، استادیار تحقیق در دانشکده پرستاری و موسسه تحقیقات درمورد زنان و جنسیت و مدیر وابسته مرکز تحقیقات و سیاستگذاری ورزش، بهداشت و فعالیت اظهار کرد: «ورزش محبوبترین فعالیت فوقبرنامه در ایالاتمتحده برای دختران و پسران است. بااینوجود، ما بهطور مدام شاهد این شکاف جنسیتی در مشارکت هستیم و والدین ممکن است برخی از اینموارد را هدایت کنند.» طبق این مطالعه، جوانان آفریقایی آمریکایی و کمدرآمد بهویژه دختران، کمترین تعداد بازیکنان فعلی هستند و بهاحتمالزیاد هرگز بازی نکردهاند یا از آن محروم شدهاند. دختران و پسران گزارش کردند که مورد آزارواذیت قرار گرفتهاند و درمورد دختران، این اذیت و آزار در دوران نوجوانی نسبت به سالهای جوانی آنان بدتر بوده است. ولیز ادامه داد: مشکل دیگر دختران کمبود نسبی مربیان زن است. فقط ۵۸ درصد دختران مربی زن داشتند، درمقایسهبا ۸۸ درصد پسرانی که مربی مرد داشتند. وی خاطرنشان کرد: ما شاهد اختلافات جنسیتی بزرگی درزمینهٔ مربیگری پسران و دختران هستیم و باید بپرسیم که چرا مربیان زن زیادی نداریم. درواقع باید ۸۸ درصد دختران بگویند که مربی زن دارند. بااینحال، هنوز میبینیم که زنان در مربیگری در سطح جوانان و فراترازآن کمتر حضور دارند. ولیز تأکید کرد: متقاعدکردن والدین درمورداینکه دختران و پسران بهطور یکسان به ورزش علاقه دارند و همچنین رفع موانع ورود مربیان زن مهم است. وی افزود: ازآنجاکه تعداد بیشتری از زنان ورزشکار دختر دارند، اینامر بهطورطبیعی بهبود خواهد یافت. ولیز توضیح میدهد: اگر مادری پیشازاین ورزش میکرده، بهاحتمالزیاد خواهد گفت: «من میخواهم دخترم مانند خودم دراینفعالیتها شرکت کند.» شگفتی دیگر اینبودکه تعداد کمی از بچهها، هم دختران و هم پسران، اعلام کردند که بهدلیل آسیبدیدگی، ورزش را ترک کردهاند. بااینحال، بیش از یکسوم از ۱۶ درصد کودکانی که گزارش کردهاند در ورزش دچار آسیب شدهاند، ورزش را ترک کردند. ولیز ادامه داد: اگرچه این یافته براساس جنسیت تجزیه نشده است اما ممکن است عاملی باشد که میتواند بهطور متفاوتی دختران را از ورزش جدا کند. نتایج این مطالعه نشان داد که میانگین سنی کودکانی که بههردلیلی ورزش را ترک میکنند ۱۱ سال است و میتواند به این معنی باشد که ورزش به موردی متفاوت تبدیل شده یا دیگر سرگرمکننده نبوده است. ولیز که دوست دارد بچهها تا زمان فارغالتحصیلی بازی کنند، گفت: «یکی از مشکلات ورزش در ایالاتمتحده ایناستکه درواقع ورزش پیرامون مسابقات است و بعضی از بچهها فقط میخواهند برای سرگرمی بازی کنند. ورزش بهراستی منبع اصلی فعالیت بدنی بچههاست و درواقع زمینهای برای رشد آنان فراهم میکند.»/ ایسنا