میوه خشکسالی بر درخت بی‌آبی در چهارمحال‌و‌بختیاری
بادام نسبت به سال گذشته گران شده است؛ گردو نیز، همچنین هلو و محصولاتی که مختص چهارمحال و بختیاری است، چرا؟ فروشنده می‌گوید: «خشک‌سالی‌ست و محصولات نسبت به مدت مشابه بسیار‌کمتر یافت می‌شوند». خشکسالی به‌صورت‌جدی، یک دهه‌ای می‌شود که سفت‌و‌سخت گریبان چهارمحال‌و‌بختیاری را که دیرزمانی تأمین‌کننده آب استان‌های پائین‌دست بود و سرزمین آب‌های روان شهرت داشت، گرفته است و حالا چاره‌ای جز مدیریت بهینه مصرف آب در همه بخش‌ها وجود ندارد.
از آن سرزمین پر از آب شیرین چهارمحال‌و‌بختیاری که زمانی ۱۱درصد آب شیرین ایران را در خود داشت، تنها چند چشمه و رود نیم‌بند باقی مانده است که خروجی آب آن‌ها نیز روز‌به‌روز کمتر از گذشته می‌شود و داغی آب تبخیر شده در کناره‌های رودخانه‌های زاینده‌رود و کارون به‌وضوح قابل‌مشاهده است. به‌گزارش ایرنا؛ انگار هوای چهارمحال‌و‌بختیاری در شهریورماه امسال گرم‌تر از سال‌های گذشته شده و گاهی صدای جیر‌جیر موتور کولرهای آبی پشت بام‌ها تا این وقت آخرین‌ماه تابستان هنوز در دو، سه کوچه آن طرف‌تر نیز شنیده می‌شود. معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری گفت: «میانگین دمای هوای استان در سالجاری در مقایسه با میانگین بلندمدت دوره مشابه ۱.۷درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شد». معصومه نوروزی افزود: «امسال میانگین دمای استان در فصل بهار ۲.۷درجه و در تابستان یک درجه سانتی‌گراد در مقایسه با مدت مشابه بلندمدت گرم‌تر شده است». معاون توسعه و پیش‌بینی هواشناسی چهارمحال و بختیاری با‌بیان‌اینکه بارش‌های پاییز امسال کمتر از نرمال خواهد بود، خاطر‌نشان کرد: «در مهرماه به‌طور‌معمول بارش مؤثری نخواهیم داشت و بارش‌های مؤثر از نیمه دوم آبان آغاز می‌شود که بنا بر نقشه‌های پیش‌یابی این بارش‌ها کمتر از نرمال پیش‌بینی می‌شود».
کاهش ۵۷۰میلیون‌مترمکعبی ذخایر آب زیرزمینی
مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال و بختیاری گفت: «با تداوم خشک‌سالی‌ها طی ۱۰سال گذشته ذخایر آب زیرزمینی استان با کسری ۵۷۰میلیون‌مترمکعبی مواجه شده است». فردوس کریمی با‌اشاره‌به تبعات خشکسالی و تغییر اقلیم بر منابع آب این استان به ویژه در بخش ذخایر زیرزمینی گفت: «تداوم خشکسالی در طول سال‌های اخیر، دشت‌های استان را در وضعیت ناگواری قرار داده است و منابع آب زیرزمینی با افت شدید مواجه شده؛ به‌طوری‌که از ۱۰ دشت اصلی استان شش دشت ممنوعه و چهار دشت ممنوعه بحرانی اعلام شده است». وی وابستگی استان به منابع آب زیرزمینی را بیش از ۷۰درصد اعلام کرد و افزود: «افت ذخایر زیرزمینی بی‌شک استان را برای تأمین آب شرب، کشاورزی و صنعت با مشکل مواجه کرده و این موضوع استفاده از آب سطحی به‌جای منابع زیرزمینی را به یک ضرورت تبدیل کرده است». کریمی با‌اشاره‌به کاهش ۴۰درصدی بارش‌های سال آبی جاری نسبت به سال گذشته آن، تصریح کرد: «این موضوع نشان می‌دهد که کاهش بارش‌ها به‌ویژه بارش برف در سال آبی جاری، تغذیه منابع آب زیرزمینی استان را به همین میزان کاهش داده است و باید نسبت به مصرف این منابع، مدیریت بهینه مصرف آب را بیش‌از‌پیش به‌کار گرفت». مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای چهارمحال‌و‌بختیاری، اصلاح الگوی کشت را یکی از راهکارهای مدیریت مصرف در زمان خشکسالی عنوان کرد و گفت: «با‌توجه‌به‌اینکه ۹۰درصد آب موجود به مصرف بخش کشاورزی می‌رسد؛ از‌همین‌رو اصلاح الگوی کشت می‌تواند تا حد زیادی از مشکلات ناشی از کم‌آبی بکاهد». کریمی خاطر‌نشان کرد: «در سایر بخش‌ها نیز انتظار می‌رود صرفه‌جویی و مصرف بهینه آب از سوی مردم رعایت شود تا با مشکل جدی تامین آب شرب مواجه نشویم».
کمبود آب در اثر خشکسالی
مدیر روابط‌عمومی شرکت آب‌و‌فاضلاب چهارمحال‌و‌بختیاری گفت: «بروز خشکسالی در برخی مناطق استان، سبب کمبود و قطعی آب در برخی روستاها و شهرهای استان شده است». فرشاد متقی افزود: «یکی از شهرهایی که به‌تازگی با مشکل جدی کمبود آب روبه‌رو شده است، شهر فرخشهر است که چاه تأمین‌کننده آب این منطقه، خشک شده و نیروهای این شرکت در تلاش برای حفر چاه جدید هستند». مدیر روابط‌عمومی شرکت آب‌و‌فاضلاب چهارمحال‌و‌بختیاری خاطر‌نشان کرد: «علاوه‌بر فرخشهر، شهرهایی از جمله کیان، هفشجان و بن و روستاهای اطراف شهر سورشجان، لردگان و خانمیرزا با تنش آبی مواجه هستند و آب در این مناطق با قطعی و نوبت‌بندی روبه‌رو شده است». متقی؛ مدیریت مصرف آب و صرفه‌جویی را راهکار کوتاه‌مدت مقابله با تنش آبی دانست و از مردم استان درخواست کرد تا نسبت به مصرف آب به ویژه در مصارف غیرشرب نظیر آبیاری حیاط و باغچه خانه و یا شست‌و شوی خودرو صرفه‌جویی کرده تا از تابستان عبور کنیم. وی، اجاره و حفر چاه جدید را از راهکارهای میان‌مدت و بلندمدت رفع تنش آبی عنوان کرد و گفت: «در‌حال‌حاضر، ۴۰ روستای استان با تانکر آبرسانی می‌شود که تأمین آب پایدار برای این روستا در دستور‌کار قرار دارد». مدیر روابط‌عمومی شرکت آب‌و‌فاضلاب چهارمحال‌و‌بختیاری، میانگین مصرف استاندارد آب به‌ازای هر‌نفر در شبانه‌روز را ۱۳۰لیتر اعلام کرد و گفت: «بیشتر از‌این‌میزان مصرف در استان آب تولید می‌شود؛ اما به‌سبب مصرف بالا در برخی مناطق با کمبود آب روبه‌رو می‌شویم».
بی‌آبی گریبان عشایر را گرفته است
مدیرکل امور عشایر چهارمحال‌و‌بختیاری با‌اشاره‌به تداوم خشکسالی در استان گفت: «امسال به‌دلیل خشکسالی و گرمای هوا، بیش از ۴۵میلیون‌لیتر آب‌سانی سیار به مناطق عشایرنشین استان انجام شد». یحیی حسین‌پور با‌اشاره‌به افزایش ۵۰درصدی آبرسانی سیار به مناطق عشایری استان افزود: «آبرسانی سیار به‌منظور تأمین آب‌شرب مورد‌نیاز عشایر در‌این‌مناطق اجرایی شده است». به‌گفته‌وی؛ امسال پنج‌میلیون‌لیتر آبرسانی سیار به مناطق عشایری کوهرنگ، ۲۰میلیون‌لیتر به لردگان، چهار‌میلیون‌لیتر به فارسان و شهرکرد، شش‌میلیون‌لیتر به شهرستان اردل، پنج‌میلیون‌لیتر به بروجن و پنج‌میلیون‌لیتر به شهرستان کیار انجام شده است». وی اظهار کرد: «آبرسانی سیار به مناطق عشایری به‌وسیله ۱۰ کامیون آبرسان و در مناطق سخت‌گذرتر با استفاده از تراکتور و نیسان تانکردار انجام شده است». حسین‌پور با‌اشاره‌به‌اینکه همه‌ساله اعتبارات خاصی برای تأمین آبرسانی سیار به امور عشایر استان اختصاص داده می‌شود، افزود: «بیش از ۲۰میلیارد‌ریال برای آبرسانی سیار به این مناطق در سال جاری برآورد شده است».
مراتع در حال خشک شدن است
رئیس اداره مرتع اداره‌کل منابع طبیعی و آبخیزداری چهارمحال‌و‌بختیاری با‌اشاره‌به کاهش بارندگی و خشکسالی در سال زراعی جاری گفت: «خشکسالی باعث‌شده که پوشش علوفه‌ای مراتع استان ۵۰درصد کاهش یابد». فرامرز مردانی با‌اشاره‌به‌اینکه میزان بارندگی اثر مستقیم بر تولید علوفه در مراتع دارد، افزود: «با کاهش میزان بارندگی میزان تولید علوفه نیز کاهش یافت و این امر باعث شده که مراتع استان پوشش گیاهی خوب نداشته باشد و دامداران و بهره‌برداران استان دچار مشکل شوند». به‌گفته‌وی؛ میزان بارندگی در سال زراعی جاری کاهش داشت و بارش‌ها در سال زراعی جاری پراکنش مکانی و زمانی مناسب نیز نداشت. وی افزود: «با کاهش میزان تولید علوفه، ظرفیت مراتع نیز کاهش یافت و تعداد دام موجود در مراتع استان نیز در شرایط فعلی نصف شده است و دامداران و بهره‌برداران از مراتع به‌دلیل خشک‌شدن مراتع و کم‌بودن پوشش گیاهی و خشک‌شدن چشمه‌ها و چاه‌های مالداری ازمراتع کمتر استفاده کردند». به‌گفته‌مردانی؛ ۴۰درصد دامدارانی که پروانه چرای دام در مراتع داشتند، به‌دلیل کاهش علوفه تولیدی در مراتع و خشک شدن چشمه‌ها امکان استفاده از مراتع را ندارند. مردانی افزود: «به‌ازای هر یک‌میلیمتر بارندگی در مراتع درجه یک، هشت‌کیلوگرم علوفه تولید می‌شود که این میزان تولید علوفه در مراتع فقیر، متوسط استان متفاوت است». چهارمحال‌و‌بختیاری سرچشمه رودخانه‌های زاینده‌رود، کارون و بخشی از دز است و افزایش یا کاهش بارش‌ها در‌این‌استان، استان‌های خوزستان، اصفهان و فلات مرکزی را تحت‌تأثیر خود قرار می‌دهد. خشکسالی‌های اخیر از سال ۱۳۸۶ در چهارمحال‌و‌بختیاری آغاز شده و پیامدهای ناگواری بر منابع آب، محیط‌زیست و فعالیت‌های اقتصادی این استان به‌ویژه در بخش کشاورزی داشته است. ۱۰۰درصد مساحت این استان در سال جاری، درگیر خشکسالی شده است.