حال ناخوش تنها پستاندار خزر!
حالِ تنها پستاندار «دریای خزر» همانند این دریا خوش نیست و هرروز تلفاتی از این گونه روبهانقراض گزارش میشود. طی سال جاری لاشه ۱۰قلاده فوک تلفشده از آبهای دریا به ساحل کشیده شد و افزایش شمار تلفات، بهار حیات تنها پستاندار دریای خزر را خزان کرده است. پارسال لاشه ۲۰قلاده فوک خزری از آب بیرون کشیده شد و امسال نیز هنوز سال به نیمه نرسید، لاشه ۱۰قلاده فوک که بومیها به آن «سگ آبی» میگویند، در ساحل خزر پیدا شد. بهگزارش مهر؛ بررسی کارشناسان حکایت از آن دارد که طی دهههای گذشته بیش از ۹۰۰هزارقلاده فوک خزری از بین رفته است و روند انقراض این پستاندار در سالهای اخیر پرشتاب شده. بررسیهای دامپزشکی مسمومیت یا ابتلای به آنفلوآنزا را از جمله دلایل مرگ فوکهای خزری مطرح میکنند؛ بااینحال بررسیهای نهایی این حادثه دردستاقدام است. رهاسازی زباله و گرفتاری در تورهای ماهیگیران از دیگر عواملیست که سگهای آبی را درمعرضتهدید و انقراض قرار داده است و بهگفته کارشناسان برای کاهش بحرانهای خزری باید برنامهریزی شود. محمد معصومی؛ فعال حوزه محیطزیست در مازندران بااشارهبه پیداشدن لاشه چندین فوک طی سال جاری در نوار ساحلی خزر، گفت: «شکار و کشتن فوک توسط صیادان از جمله عوامل مرگ آنهاست زیرا تصور میکنند فوک، رقیب آنها در کاهش میزان صید ماهیان کیلکا محسوب میشود». وی بااظهاراینکه فوک در میان بومیها و ماهیگیران به سگ آبی معروف است، ادامه داد: «ماهیگیران و صیادان با دیدن آن با چوب و چماق به این جانور حمله میکنند و آنرا میکشند. هرچند با اطلاعرسانیهای صورتگرفته امروزه دانش بومیان و صیادان نسبت به نجات گونه فوک صیادی افزایش یافته است؛ اما طی سالهای اخیر شاهد نجات گونههای زیادی از فوکهای گرفتارشده در تور صیادان و ماهیگیران بودیم». مشاهده لاشه فوکهای تلفشده در سال جاری در ساحل مازندران نشان میدهد که بر روی بدن این فوکها آثاری از جراحت و زخمیشدن دیده نمیشود؛ ازاینرو باید عامل مرگ آنها را در مسائل دیگری جستوجو کرد. کوروس ربیعی؛ رئیس اداره حیاتوحش ادارهکل محیطزیست مازندران بااشارهبه کشف لاشه ۱۰قلاده فوک خزری طی سال جاری در ساحل استان، گفت: «بررسی علت مرگ این فوکها دردستاقدام است». وی تأثیر کاهش تراز آب دریای خزر و ابتلا به بیماریها را از جمله گزینههای تلفشدن این گونه بیان کرد که نیازمند بررسیست. حال دریای خزر نیز همانند گونههایش خوب نیست و پسروی و عقبنشینی آب دریا اثرات زیستمحیطی زیادی را در کرانه ساحلی ایجاد کرده است. کارشناسان محیطزیست سال گذشته هنگام افزایش تلفات فکهای خزری احتمال کشتهشدن بخشیازآنها در مانور نیروی دریایی روسیه در دریای خزر، ابتلای این گونه به آنفلوآنزای پرندگان یا بیماری ناشناختهای، افزایش میزان آلودگی آبهای خزر، برخورد با قایقهای موتوری تفریحی، گرفتارشدن در تور صیادان و مسائلی ازایندست را مطرح کرده بودند. اگرچه مرگ تعدادی از فکهای خزر براثر برخورد با قایقهای موتوری تأیید و در بررسیها زخم ناشی از انفجار در بدن یکی،دوقلاده مشاهده شده بود؛ اما درباره مرگ دستکم نیمیازآنها توضیحی وجود نداشت. «فک خزری»، یک گونه پستاندار دریایی کمیاب است که تنها در دریای خزر و رودخانههای منتهیبهآن مانند ولگا و اورال در روسیه زندگی میکند. این گونه تنها پستاندار دریای خزر بهشمار میآید و بهدلیل صید بیرویه و بههمخوردن شرایط زیستی و کاهش شدید جمعیت، نیازمند حمایت بینالمللیست.