ناتوانیِ جهان در ایجاد عدالت برای افراد کمتوان
امروزه بیش از 1.3میلیاردنفر، با ناتوانی قابلتوجهی زیست میکنند که بهعبارتی، 16درصد از جمعیت جهان را تشکیل میدهد. بسیاری از معلولین، زودتر میمیرند، درمعرضخطر ابتلا به طیفی وسیع از شرایط سلامتی قرار دارند و محدودیتهای بیشتری را در عملکرد روزمره نسبت به بقیه افراد جامعه تجربه میکنند. «پیامدهای بهداشتی ضعیفتر» را «نابرابری سلامت» میدانیم؛ زیرا عمدتاً اجتنابپذیر بوده و توسط عوامل ناعادلانه در داخل و خارج از بخش سلامت، «هدایت» میشوند؛ که عبارتاند از وجود تبعیض در جوامع، سیاستهای نابرابر، عوامل تعیینکننده سلامت، عدمدسترسی به مراقبتها یا دسترسی به کیفیت بدِ مراقبتها، نگرش منفی کارکنان بهداشتی و ...! نابرابریهای بهداشتی و سلامتی، یادآوری میکند: افراد دارای معلولیت اغلب نادیده گرفته شده؛ و دستیابی به «سلامت و رفاه خوب برای همه» (برنامه جامع SDG3) مستلزم مشارکت و توانمندسازی معنادار شخصِ افراد دچار معلولیت است. دستیابی به اهداف توسعه پایدار برای/با/توسط افراد دچار معلولیت، اکنون بیش از هر زمان دیگر در دسترس ماست؛ البته تازمانیکه «متحد» باشیم. در سال 2019، «آنتونیو گوترش» (دبیرکل سازمان ملل)، راهبرد UNDIS را ایجاد کرد تا در تمام کارها و وظایف اصلیِ سازوکار «سازمان ملل» گنجانده شود؛ UNDIS ابزارهایی را دراختیار ما قرار داده تا دگرگونیِ سیستمیِ جسورانهای را آغاز کنیم و باعث پیشرفت بیسابقهای برای/با/توسط افراد دارای معلولیت در جهان شویم. 80درصد از افراد دارایِ معلولیت، در «جهان جنوب» (سوم) زندگی میکنند و اغلب تحتتأثیر مخاطرات طبیعی، بلایای ناشی از آبوهوا و شرایط اضطراری بهداشتی جهانی (مانند همهگیری کرونا) قرار دارند. اقدام «کاهش خطر فاجعه» (DRR) که در قالب سندی برای بازه 2015 تا 2030 تدوین شده؛ بر گنجاندنِ تمام افراد (ازجمله افراد دارای معلولیت و گروههای محروم جوامع) در همه سیاستها و شیوههای آن تأکید دارد و دستیابی به «اهداف توسعه پایدار» (SDGs) را متکیبر تضمینِ فراگیری برای «همه افراد» میداند. بااینحال، گزارش بررسی میانمدت اجرای چارچوب ایناقدام، نشان میدهد که کشورها در مسیر دستیابی به اهداف تصویرشده تا 2030، نیستند. گنجاندن معلولان در برنامههای توسعهای همچنان فاقد منابع و اولویتبندیست و ابتکارات محدودی را دراینزمینه شاهدیم. علیرغم برخی بهبودها در سیاستهای حمایتی و قوانین برای DRR؛ اجرای آن کُند و ناهموار است و اغلب برنامهها نیز توسط «بازیگران غیردولتی و با بودجه کوتاهمدت» هدایت میشود. برای درک پیشرفتهای حاصله در گنجاندن معلولیت در DRR، «دفتر کاهش خطر بلایا» (UNDRR) نظرسنجی جهانی 2023 را درمورد افراد دارای معلولیت و بلایا انجام داد. این نظرسنجی بین ژانویه تا مارس 2023 انجام و مجموعاً 6342 پاسخ از 132 کشور دریافت شد (سنجش 2013 منجر به 5717 پاسخ از 137 کشور شده بود). نتایج، پیشرفت محدودی را طیِ 10سالگذشته نشان میدهد؛ بیاینکه تفاوت معناداری در مناطق مختلف وجود داشته باشد.
«روز جهانی کمتوانان» (۳ دسامبر)، یکروز بینالمللیست که از سال ۱۹۹۲ توسط «سازمان ملل» ترویج میشود. اینروز با درجات مختلفی از موفقیت در سراسر زمین مشاهده شده است. اینروز، با هدف ترویج درک درمورد مسائل مربوط به معلولیت و بسیج حمایت از بزرگمنشی، حقوق و رفاه افراد معلول و کمتوان انجام میشود. همچنین درصددِ افزایش آگاهی از دستاوردهای حاصل از ادغام افراد معلول در هر جنبهای از زندگیِ سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگیست. درابتدا و تا سال ۲۰۰۷ «روز جهانی معلولین» خوانده میشد.