سروناز بهبهانی: آنگونه که از شواهد تاریخی برمیآید؛ تا قبل از قرن 20، نوازندگان ارکستر را فقط مردها تشکیل میدادند و زنان بااینکه درزمینه نواختن سازهایی مانند پیانو، ویولن و چنگ؛ یا آوازخوانی در قرن 19 فعالیت داشتند؛ اما تنها در محافل خصوصی، مجال انجام آنرا مییافتند. بهتدریج در پایان قرن 18 و آغاز قرن 19، کنسرواتوارها و مدارس خصوصی موسیقی، آغاز به پذیرفتن دانشجویانِ زن کردند و سال 1898، اولین ارکستر زنان در برلین و بهسرپرستی و رهبری «ماری وارم» (از شاگردان «کلارا شومان») تشکیل شد. گرچه تا سال 1913 زنان اجازه داشتند که فقط در ارکستر زنان فعالیت کنند؛ اما آرامآرام در بخشهای دیگر نیز حضور پررنگتری یافتند.
دیم ایثل اسمیت
«ایثل اسمیت» متولد 1858؛ آهنگساز و رهبر ارکستری بود که از موسیقی بهعنوان ابزاری قوی برای فعالیتهای اجتماعی استفاده میکرد. او بیشتر بهخاطر اپرای «غرقکردهها» شناخته میشود؛ اما «مارش زنان» او به سرود جنبش حق رأی زنان تبدیل شد. او اولین زنی بود که اپرای خود را در سالن اپرای متروپولیتن نیویورک بهنمایش گذاشت و موانع را برای زنان در موسیقی ارکستر شکست. آثار او جسورانه و پرشور هستند؛ درست مانند خود آهنگساز!
ارولین والن
«ارولین والن» متولد 1958؛ آهنگساز بریتانیایی متولد بلیز است که آثارش سنتها را بهچالش کشید. نهتنها پیشگام دنیای کلاسیک و اولین زن سیاهپوست آهنگساز است؛ بلکه اثرش در BBC Proms اجرا شده و درعینحال خواننده و ترانهنویسی ماهر بهشمار میرود. موسیقی او طیف وسیعی از ژانرها را شامل میشود؛ از اپرا تا آهنگهای پاپ و موسیقیهای مجلسی که سنتهای کلاسیک را با تأثیرات جاز، بلوز و سبکهای معاصر ترکیب میکند. او همچنین اوایل امسال بهعنوان اولین زن سیاهپوست مفتخر به عنوان Master of the King’s Music در دربار سلطنتی بریتانیا منصوب شد.
لوسی هیل
«لوسی هیل» متولد 1994؛ با آثارش الهامبخش طرفداران موسیقی ارکسترال؛ و نیز بهعنوان الگویی برای دیگران شناخته شد. در سال 2019، بهعنوان اولین آهنگساز جوان مقیم ارکستر ملی منصوب شد و با گروهی متشکل از 100 موزیسین جوان همکاری کرد تا «داستانهای ابریشم» را خلق کند که در آن به بررسی موسیقی تحتتأثیر مهاجرتها و سفرهای انسانی میپردازد. او پس از اتمام تحصیلات در مقطع فوقلیسانس موسیقی در رشته آهنگسازی در کالج موسیقی رویال نورتن (2017) بهعنوان اولین آهنگساز جوان درهمکاریبا BSO Resound؛ گروه ارکستر سمفونیک بورنموث منصوب شد. از آثار برجسته او میتوان به «زتا»، «دویدن با ببرها» و شاهکار ارکسترال دراماتیک؛ «علیه جزر و مد» اشاره داشت.
دوبریکا تاباکوا
«دوبریکا تاباکوا» متولد 1980؛ زاده بلغارستان و بزرگشده در لندن است. او در آثارش از سرودهای قرونوسطایی، مینیمالیسم و سنتهای فولکلور شرقی اروپا الهام میگیرد. آثار او پر از هارمونیهای غنی و بافتهای درخشان است که با اصوات، مناظر صوتی عمیقی را بهتصویر میکشد.
فلورنس پرایس
«فلورنس پرایس» متولد 1887؛ آهنگسازی تاریخساز است که اثرش بهعنوان اولین زن آفریقایی-آمریکایی توسط یک ارکستر بزرگ ایالاتمتحده اجرا شد. این سمفونی در 1933 Premiers شد. او سمفونی شماره 1 در میمینور، اسپریچوالهای آفریقایی-آمریکایی، اشکال کلاسیک غرب و ریتمهای زنده را ترکیب میکند. در سالهای گذشته جوانان بسیاری در ارکسترهای ملی در سرتاسر آمریکا این اثر را اجرا کردند و میراث پیشگامانه او را در آغوش گرفتند تا کار او بهروز نگه داشته شود.
ملانی بونی
«ملانی بونی» متولد 1858؛ او در فرانسه بهدنیا آمد و از موانع مهمی گذشت تا بهعنوان آهنگسازی سرآمد معرفی شود. با وجود تواناییهای موسیقایی و تحصیل در کنسرواتوار پاریس، والدین او با آرزوهایش مخالف؛ و معتقد بودند که این شغل برای یک زن مناسب نیست. او بهطرز شگفتانگیزی بیش از 300 قطعه موسیقی را بهاشکالِ ارکسترال، کرال و موسیقی مجلسی که سبکهای رمانتیک و امپرسیونیست را بههم پیوند میدهد، آهنگسازی کرده است. مجموعه پیانو «زنان افسانه» او که از زنان افسانهای در تاریخ، اسطورهشناسی و ادبیات الهام گرفته، توانایی داستانسرایی بالا و باورهای راسخ او را بهنمایش میگذارد.
سامانتا فرناندو
«سامانتا فرناندو» متولد 1984؛ آهنگسازیست که بهدلیل رنگ و طنین هارمونیک در آثارش که اغلب کیفیتی مراقبهای به آنها میبخشد، برجسته است. دو عنوان The Journey Between Us و Being Two؛ از محبوبترین آثارش هستند. او بهعنوان یک آهنگساز در سالهای اخیر باقوت به پیشرفت خود ادامه داده و ازسوی چندین جشنواره سفارشهایی دریافت کرده. برنده چندین جایزه و مدرک محقق افتخاری درزمینه آهنگسازیست و در سال 2020، به توئیتر رفت تا در یک برنامه زنده دانش موسیقی خود را با 100 موسیقیدان جوان بهاشتراک بگذارد.
فانی هنسل
«فانی هنسل» متولد 1805؛ که بیشتر با نام خانوادگیاش (مندلسون)، شناخته میشود، آهنگساز و پیانیستی آیندهنگر بود که در برابر محدودیتهای اجتماعی مبارزه کرد تا بیش از 400 اثر را خلق کند که روحیه جسور و عاشقانه و ملودیهای لحندار او را بهنمایش میگذارد. او نقش حیاتی در صحنه موسیقی برلین ایفا؛ و عشق بیپایان خود به آهنگسازی و اجرا را ثابت کرد. اثر آهنگسازی او باعنوان Das Jahr، یک سیکل پیانو 12تایی و الهامگرفته از ماههای سال است که عمق احساسی و سبک نوآورانه او را برجسته میسازد.
نادیا بولانژه
«نادیا بولانژه» متولد 1887؛ فقط یک آهنگساز نبود؛ یک نیروی تأثیرگذار در موسیقی قرن بیستم بود. او بهعنوان رهبر ارکستر، مربی و راهنمای اسطورههایی مانند فیلیپ گلس، آرون کوپلند و کوئینسی جونز، آینده موسیقی ارکسترال را شکل داده. آهنگسازیهای خودش مانند سهقطعه برای ویولنسل و پیانو، درک عمیق او از فرم و احساس را نشان میدهند. او اولین زنی بوده که ارکسترهای بزرگ را رهبری کرد و اینگونه، موانع را شکست و ثابت کرد رهبری در موسیقی جنسیت نمیشناسد.
ربکا کلارک
«ربکا کلارک» متولد 1886؛ ویولنیست و آهنگساز، موسیقی مجلسی را بازتعریف کرد. سونات ویولای او بهعنوان یکی از بزرگترین آثار ویولا که تاکنون نوشته شده، ستایش شده و رنگ امپرسیونیستی را با رمانتیسم پرشور ترکیب میکند. در سن 16 سالگی، برای آکادمی سلطنتی موسیقی تست داد و بهعنوان دانشجوی ویولن پذیرفته شد؛ دوسالبعدش، معلم هارمونیاش به او پیشنهاد ازدواج داد. او بعداً به کالج سلطنتی موسیقی رفت؛ جاییکه او بهعنوان اولین زن تحتآموزش آهنگسازی از چارلز استنفورد قرار گرفت. بااینکه بیشتر آثار او سالها منتشر نشد، آثار کلارک اکنون بهخاطر شور، شعر و انتخابهای هارمونیک جسورانهاش موردتمجید قرار میگرفت. سرافرازان