«جی نف»؛ تحولی در نظام کدپستی کشور

حمید شهریاری: وی بابیان‌اینکه پروژه جی نف دارای بخش‌های مختلفی است، خاطرنشان کرد: هر مکانی‌که شناسایی می‌شود و دارای کدپستی است، باید آدرس استاندارد، نقشه پارسل یا عرصه زمین و مختصات جغرافیایی داشته باشد. در سندهای تک‌برگی که اخیراً شهروندان دریافت می‌کنند، محدوده زمین یا عرصه ملک مشخص شده است. برای هر مکان، باید نقشه عرصه ملک تهیه شود، مختصات جغرافیایی به آن متصل شود و سپس کدپستی به املاک داخل آن مکان اختصاص یابد. معاون شرکت ملی پست تصریح کرد: مثلاً اگر ساختمانی ۴ طبقه و دو واحدی باشد، یعنی ۸ واحد دارد؛ بنابراین ۸ کدپستی، یک مختصات جغرافیایی و یک نشانی استاندارد براساس استانداردهای پستی یا جهانی به آن تعلق می‌گیرد. برای تکمیل این آدرس، علاوه‌بر لایه اطلاعاتی مکان، به نقشه معابر، نقشه محلات و نقشه محدوده شهر یا روستا نیز نیاز داریم. این‌اقلام اطلاعاتی باید در پایگاه داده جی نف به‌هم متصل شوند و یک آدرس استاندارد، لوکیشن و اطلاعات توصیفی تشکیل دهند. وی بابیان‌اینکه شرکت ملی پست از گذشته کدپستی و آدرس توصیفی داشت، اما با ورود به پروژه جی نف، نیاز به نقشه‌های اطلاعاتی بود، اظهار داشت: طبق آیین‌نامه پروژه ملی جی نف، این نقشه‌ها باید از سازمان ثبت‌اسناد یا کاداستر تهیه می‌شد؛ اما از سال ۱۳۹۵، این سازمان هم نقشه‌های کامل نداشت و هم همکاری لازم را نداشت؛ بنابراین ما از شهرداری‌ها، دهیاری‌ها و بنیاد مسکن نقشه‌هایی تهیه کردیم و در قدم اول، شهرها را تقریباً به‌پایان رساندیم. دولتی باتأکیدبراینکه اکنون همه شهرها، ژئوکد شده‌اند، خاطرنشان کرد: اما درمورد اماکن، موضوع کمی متفاوت است. کل شهرها پوشش جی نف دارند، اما ممکن است نقشه کامل برخی قسمت‌ها هنوز تهیه نشده باشد. درحال‌حاضر، ۸۶ درصد از اماکن شهری کشور ژئوکد شده‌اند، اما ازنظر شهری، ۱۰۰ درصد از ۱۴۵۰ شهر کشور ژئوکد شده‌اند. معاون شرکت ملی پست درباره آمار روستاها نیز گفت: در روستاها که حدود ۱۵ میلیون رکورد داریم، تاکنون ۲۳ درصد ژئوکد شده‌اند. برنامه ما تا پایان سال این‌است‌که از ۱۵ میلیون و ۴۴۰ هزار رکورد، حدود ۴ میلیون رکورد که تاکنون ژئوکد شده‌اند را تکمیل کنیم. این ۴ میلیون شامل حدود ۲۳ هزار و ۴۰۰ روستا و آبادی است. دولتی بابیان‌اینکه در هر روستا، معمولاً ۵۰ تا ۱۰۰ خانوار وجود دارد، تصریح کرد: برخلاف شهرها که مثلاً در اصفهان ۳۰۰ تا ۵۰۰ هزار مکان وجود دارد، در روستاها تعداد اماکن کمتر است. از حدود ۹۰ هزار روستا و آبادی، فقط ۴۰ هزارمورد بالای ۱۰۰ خانوار دارند و حدود ۵۰ هزارمورد آبادی‌های کوچک هستند. حتی یک رستوران بین‌راهی، پمپ‌بنزین یا زمین کشاورزی با سکنه هم به‌عنوان آبادی حساب می‌شود و باید نقشه‌اش تهیه و ژئوکد شود. معاون شرکت ملی پست بااشاره‌به‌اینکه درحال‌حاضر، پروژه جی نف در شهرها تقریباً به‌اتمام رسیده است، ادامه داد: فقط برخی نقاط نوساز مانند منطقه ۲۲ شهرداری تهران، اطراف پارک چیتگر، یا اماکن مسکن مهر و شهرهای جدید باقی مانده‌اند. این‌مناطق به‌سرعت توسعه یافته‌اند و نیاز به همکاری شهرداری‌ها و تعاونی‌ها برای دریافت نقشه و اطلاعات دارند. در روستاها، مشکل اصلی همکاری محدود دهیاری‌هاست. وی بابیان‌اینکه هدف این‌است‌که تا پایان سال همه نقشه‌ها تکمیل شوند و سپس فرآیند به‌روزرسانی آغاز شود، افزود: چون این پایگاه داده زنده است و اماکن مانند انسان‌ها ساخته و تخریب می‌شوند، باید چرخه عمر داشته باشند. شهرداری‌ها باید به‌محض صدور مجوز ساخت، اطلاعات مکان را به ما ارسال کنند تا کدپستی و اطلاعات تخصیص یابد. همچنین درصورت تخریب، اطلاعات حذف شود. به‌گفته دولتی، در شهرهای بزرگ مانند تهران، قم، اصفهان، شیراز، مشهد و رشت، این ارتباط برقرار شده و اطلاعات ساخت‌وساز به‌صورت لحظه‌ای به ما ارسال می‌شود؛ اما برای همه ۱۴۵۰ شهر و دهیاری‌ها باید این اتفاق بیافتد. دولتی بااشاره‌به‌اینکه مشکل دیگر، نبود پلاک در برخی آدرس‌هاست، خاطرنشان کرد: در روستاها، معابر نام ندارند و پلاک‌گذاری نشده‌اند. وقتی کسی آدرس می‌دهد، می‌گوید «بغل مسجد» یا «در آبی‌رنگ» که آدرس استاندارد نیست. برای داشتن آدرس استاندارد، پلاک و شماره لازم است. در برخی شهرها، شهرداری‌ها پلاک‌گذاری نمی‌کنند که این حدود ۴۰ درصد را شامل می‌شود. اطلاعات ما شامل این‌مسئله می‌شود که باید به‌صورت دقیق حل شود. وی بابیان‌اینکه از سال ۱۳۹۸ یک پایگاه نرم‌افزاری بسیارخوب را توسعه دادیم، اظهار داشت: وقتی دراین‌پایگاه وارد می‌شوید، همه نقشه‌های کشور، همه کدهای پستی و همه اماکن در آن ثبت شده‌اند. این اتفاق افتاده و سرویس از ما گرفته می‌شود؛ یعنی هم ثبت‌احوال و هم سامانه املاک، وقتی شما آنجا ثبت می‌کنید، سرویس کدپستی و لوکیشن را از ما دریافت می‌کنند. خود سامانه املاک پایگاه داده‌ای ندارد؛ پایگاه داده کدپستی را از ما می‌گیرد، ثبت‌احوال هم کدملی را می‌دهد و این ارتباط برقرار می‌شود. معاون شرکت ملی پست بااشاره‌به‌اینکه در سایت gnaf.post.ir همه اطلاعات اماکن شهری و روستایی را روی نقشه و با کدپستی ثبت کرده‌ایم و قابلیت ارائه سرویس به شهروندان، کسب‌وکارها و دولت را داریم، تصریح کرد: همه سازمان‌ها و کسب‌وکارها این سرویس را از ما دریافت می‌کنند. شهروندان هم می‌توانند ازطریق جستجو روی نقشه، کدپستی خود را پیدا کنند. درمورد اماکن اوقافی، از ابتدا برای ما تفاوتی نداشته که ملک متعلق به اوقاف، دولت یا شخص باشد. وی بابیان‌اینکه مالکیت ملک برای تخصیص کدپستی تفاوتی ندارد و وقتی آدرس مشخص باشد، کدپستی را هم می‌دهیم، افزود: نقشه و لوکیشن را هم از شهرداری‌ها یا سازمان ثبت دریافت می‌کنیم. البته برخی املاک اوقافی مشکلاتی داشتند، اما ازنظر شرکت پست تفاوتی ندارد. ما هنگام جمع‌آوری اطلاعات از روی نقشه، نمی‌پرسیم مالک کیست؛ برچسب مالکیت برای کدپستی و نشانی تفاوتی ندارد. دولتی همچنین درباره اماکن وقفی که دراختیار اوقاف است نیز گفت: ما تفاهم‌نامه‌ای مستقل با سازمان اوقاف بستیم تا از اوایل سال با همکاری بیشتر، بتوانیم اطلاعات املاک اوقافی را تکمیل کنیم. البته ازقبل هم املاک را مستقل از مالکیت شناسایی می‌کردیم. این همکاری به اوقاف کمک کرد تا املاک خود را بهتر شناسایی کنند. حتی برای اماکن کشاورزی و عشایری که آدرس مشخصی ندارند و دارای چادر یا سکونت موقت هستند، این‌کار را انجام می‌دهیم. وی همچنین درباره هوشمندسازی سامانه‌های پستی نیز خاطرنشان کرد: شروع اجرای برنامه‌های این سامانه‌ها از دهه ۸۰ آغاز شده‌اند و اکنون درحال‌بلوغ و پیشرفت هستند. سامانه‌ها یک چرخه عمر دارند که براساس تکنولوژی روز و نیاز سازمان تغییر می‌کنند. مثل ویندوز که از نسخه ۳.۱ در دهه ۸۰ به ویندوز ۱۰ و نسخه‌های جدید رسیده است. ما حدود ۴۰۵ سامانه مختلف درون‌سازمانی و برون‌سازمانی داریم که درحال‌توسعه و به‌روزرسانی هستند. همه سامانه‌ها را بازنگری، حجمی‌سازی، هوشمندسازی و به‌روز می‌کنیم. این اتفاق در سامانه‌های عملیاتی و سازمانی درحال‌رخ‌دادن است. از هوش مصنوعی، تجمیع داده‌ها و تکنولوژی‌های جدید مثل مینی‌اپ‌ها و پیام‌رسان‌ها نیز استفاده می‌کنیم. معاون شرکت ملی پست بااشاره‌به‌اینکه برای دسترسی‌پذیری بهتر مردم به اپلیکیشن‌های موبایلی مربوط به شرکت پست، توسعه‌هایی انجام داده‌ایم، اظهار داشت: امروزه همه به کامپیوتر مراجعه نمی‌کنند یا به کانترها نمی‌روند. بسیاری از مردم از اپلیکیشن‌های فضای مجازی مثل بله، سروش، ایتا، روبیکا و ... استفاده می‌کنند. برخی ترجیح می‌دهند از نرم‌افزارهای موبایلی استفاده کنند. ما اپلیکیشن موبایلی را برای خدمت‌رسانی به مردم توسعه داده‌ایم و از زیرساخت اپراتورهای داخلی استفاده کرده‌ایم. این اپ‌‌ها می‌توانند هوشمندانه پاسخگوی سؤالات مردم باشند و سرویس‌هایی را که قبلاً پشت باجه ارائه می‌شد، حالا ازطریق مینی‌اپ‌ها و اپلیکیشن‌های مجازی ارائه دهند. با اپلیکیشن بله از سال گذشته شروع کردیم و اکنون با سایر اپراتورها نیز درحال‌توسعه هستیم. وی بابیان‌اینکه هوش مصنوعی در این مینی‌اپ‌ها و پیام‌رسان‌ها کاربرد دارد، ادامه داد: مثلاً اگر از دستیار هوشمند در بله استفاده کنید، می‌توانید سؤالات حوزه پست را بپرسید و پاسخ دقیق دریافت کنید. ما همواره در حال تغییراتی هستیم که براساس نیاز مشتری و دسترسی‌پذیری انجام می‌شود. هدف اصلی ما در آینده، توسعه زیرساخت‌هاست؛ یعنی ایجاد زیرساخت‌هایی که بتوانند سرویس‌های نرم‌افزاری ما را تحمل کنند. چون توسعه در سطح سرویس نیازمند زیرساخت‌های قوی است تا بتوانیم سرویس‌های پایدار ارائه دهیم. ایرنا