آینده‌ای داغ درانتظار انسان بی‌مبالات!
یک گزارش تازه نشان می‌دهد طوفان‌ها و سیل‌های ویران‌کننده‌ای که سال گذشته میلادی اروپا را درنوردید، دست‌کم ۴۱۳هزارنفر را تحت‌تأثیر قرار داد و آلودگی ناشی از سوخت‌های فسیلی، این قاره را مجبور به تحمل گرم‌ترین سال خود در تاریخ کرد. براساس گزارش «وضعیت آب‌وهوای اروپا»؛ با وقوع سیل‌های «زیاد» در ۳۰درصد از شبکه رودخانه‌های اروپا که ۱۲درصد آن‌ها از آستانه سیل «شدید» عبور کردند، صحنه‌های دراماتیکی از خودروهای انباشته‌شده در خیابان‌های آب‌گرفته و پل‌هایی که توسط سیل‌های خروشان از بین رفتند در سراسر این قاره در سال ۲۰۲۴ مشاهده شد. دو نمونه مخرب‌تر، سیل‌هایی بودند که مرکز اروپا را در سپتامبر و شرق اسپانیا را در اکتبر درنوردیدند که بیش از ۲۵۰مورد از ۳۳۵ مرگ‌ومیر ثبت‌شده ناشی از سیل در سراسر این قاره در سال ۲۰۲۴ را شامل شد.
جواد فرج‌الهی: مطالعات قبلی نشان داده‌اند که این بلایا به‌دلیل گرمای جهانی، قوی‌تر و محتمل‌تر شده‌اند که به ابرها اجازه می‌دهد تا با باران بیشتری زمین را تحت‌تأثیر قرار دهند. «سلست سائولو»، مدیرکل سازمان جهانی هواشناسی (WMO) گفت: هر کسری از یک‌درجه اضافی از افزایش دما مهم است، اما جوامع همچنین باید خود را با دنیای گرم‌تر وفق دهند. او گفت: ما درحالپیشرفت هستیم، اما باید بیشتر پیش برویم و باید سریع‌تر پیش برویم. ما باید باهم برویم. به‌گزارش روزنامه گاردین، این گزارش توسط سرویس تغییر اقلیم کوپرنیک اتحادیه اروپا و WMO منتشر شد. این گزارش نشان می‌دهد که جنوب‌شرق اروپا، طولانی‌ترین موج گرمای ثبت‌شده خود را در ژوئیه ۲۰۲۴ تجربه کرد و بیش از نیمی از منطقه را برای ۱۳روز متوالی با آتش‌سوزی تحت‌تأثیر قرار داد، درحالی‌که گرمای شدید در سراسر این قاره منجر به آتش‌سوزی‌های ویرانگر جنگلی شد که ۴۲هزارنفر را تحت‌تأثیر قرار داد. حدود یک‌چهارم مساحت سوخته اروپا در سال گذشته ناشی از آتش‌سوزی‌های ویرانگر پرتغال در ماه سپتامبر بود که در یک‌هفته حدود ۱۱۰هزارهکتار را سوزاند. «فریدریک اتو»، دانشمند آب‌وهوایی در کالج امپریال لندن و یکی از رهبران World Weather Attribution که دراین‌مطالعه شرکت نداشت، گفت: این گزارش دردی را که جمعیت اروپا اکنون از آب‌وهوای شدید رنج می‌برد، در دمای ۱.۳درجه بالاتر از سطح پیش از صنعتی‌شدن جهان، آشکار می‌کند. او گفت: ما در مسیر تجربه ۳درجهد تا سال ۲۱۰۰ هستیم. فقط کافی است ذهن خود را به سیل در اسپانیا، آتش‌سوزی در پرتغال یا موج گرمای تابستان سال گذشته برگردانید تا بدانید این‌سطح از گرم‌شدن چقدر ویرانگر خواهد بود. نویسندگان گزارش بر یک تضاد اقلیمیِ «غیرمعمول» میان غرب و شرق قاره اروپا تأکید کردند که غرب آن مرطوب و ابری و شرق، گرم و آفتابی است. جریان رودخانه در کشورهای غربی بالاتر از حد متوسط و در کشورهای شرقی کمتر از میانگین است. این گزارش نشان می‌دهد که در چندماه سال گذشته، رودخانه «تیمز» در انگلیس و «لوآر» در فرانسه بالاترین جریان خود را در یک رکورد ۳۳ ساله تجربه کردند. اروپا دوبرابر سریع‌تر از میانگین جهانی گرم می‌شود، هرچند تلاش کرده تا آلودگی ناشی از گرمایش سیاره را در محدوده خود، سریع‌تر از سایر اقتصادهای بزرگ کاهش دهد. اتحادیه اروپا قصد دارد تا ۲۰۵۰ انتشار گازهای گلخانه‌ای را به صفر برساند و همچنین انتظار می‌رود تا پایان سال‌جاری میلادی، هدف کاهش خالص ۹۰درصدی را برای سال ۲۰۴۰ اعلام کند. «توماس گلین»، یکی از فعالان اقلیم در سازمان صلح سبز اتحادیه اروپا، گفت این گزارش نشان می‌دهد که سیاستمداران نتوانسته‌اند شرکت‌های سوخت فسیلی را مسئول بدانند و از گسترش تجارت آلاینده‌ها جلوگیری کنند. درهمین‌حال، «سون هارملینگ»، رئیس اقلیم در Climate Action Network اروپا، دلایل کمی برای خوش‌بینی دارد و معتقد است زمان آن فرارسیده تا «زنگ خطر برای سیاست‌گذاران اروپایی در همه سطوح» به‌صدا درآید. هارملینگ گفت بلایای ویرانگری که در اروپا شاهد آن هستیم، در بسیاری از مناطق دیگر نیز رخ می‌دهد که تأییدی حیرت‌انگیز از شرایطی است که کارشناسان آب‌وهوایی از مدت‌هاقبل پیش‌بینی کرده‌اند. او گفت: ما مطالعات و یافته‌های علمی زیادی داشته‌ایم و بسیاری از چیزهایی‌که اکنون می‌بینیم درواقع پیش‌بینی‌های علمی را تأیید می‌کنند. هارملینگ باتأکیدبر لزوم اقدام فوری، گفت: به‌صدادرآوردن زنگ خطر برای سیاست‌گذاران اروپایی در همه سطوح بسیارمهم است. آن‌ها باید هم بر کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای که هنوز محرک اصلی تغییرات آب‌وهوایی است و هم بر اجرای اقدامات پیشگیرانه و اقدامات سازگاری با آب‌وهوا تمرکز کنند. کارشناسان می‌گویند تغییرات اقلیمی مستقیم و غیرمستقیم بر فعالیت‌های گوناگون بشر تأثیر می‌گذارد اما تلفات جانی مهم‌ترین این پیامدهاست. یک استاد اقتصاد در ترکیه دراین‌باره تأکید کرد؛ تغییرات آب‌وهوایی می‌تواند در کوچک‌شدن اقتصاد جهانی در آینده نقش داشته باشد و بر تولید، اثر بگذارد و منجر به مشکلات لجستیکی و تأمین شود. «ارهان اصلان اوغلو» از دانشگاه بیلگی استانبول گفت: تأثیر تغییرات آب‌وهوایی بر صنعت، گردشگری و کشاورزی نه‌تنها بر محیط‌زیست بلکه بر شاخص‌های اقتصادی نیز تأثیر می‌گذارد. مطالعه‌ای که توسط دانشگاه نیو ساوت ولز در استرالیا درمورد ارتباط متقابل اقتصاد جهانی و تأثیرات آب‌وهوایی از یک کشور به کشور دیگر انجام شد، نشان داد پیش‌بینی زیان‌های کلان اقتصادی بسته به سناریوی انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌طور قابل‌توجهی بدتر می‌شود. در سناریوی انتشار بسیاربالا، این مطالعه کاهش تولید ناخالص داخلی جهانی (GDP) را ۱۱درصد بدون‌درنظرگرفتن شرایط آب‌وهوایی و تقریباً ۴۰درصد باتوجه‌به جنبه آب‌وهوایی در سال ۲۱۰۰ برآورد می‌کند. اصلان اوغلو تصریح کرد: تغییرات اقلیمی مستقیم و غیرمستقیم بر فعالیت‌های اقتصادی تأثیر می‌گذارد اما تلفات جانی مهم‌ترین جنبه است، زیرا افزایش دما می‌تواند منجر به مشکلات سلامتی مانند سکته قلبی و فشارخون شود. وی گفت: به‌رغم‌اینکه اندازه‌گیری این مشکلات سلامتی بسیارسخت است، می‌تواند به‌دلیل اقلیم باشد، ازاین‌رو است که باید (تأثیر تغییر اقلیم) را به‌عنوان خسارات «قابل‌اندازه‌گیری» و «غیرقابل‌اندازه‌گیری» دسته‌بندی کنیم؛ دماهای بالا، بلایای طبیعی و هوای سرد منجر به کاهش بهره‌وری می‌شود که قطعاً هزینه دارد. خسارات عمده ناشی از طوفان، سیل و خشک‌سالی نیز هزینه‌های بازیابی عمده‌ای دارد و درحالی‌که این خسارات رخ می‌دهد، هزینه‌های رفع آن‌ها و بازیابی مجدد وجود دارد. وی تأکید کرد: مبارزه با تغییرات اقلیمی برای بسیاری از کشورها هزینه پیشگیری دارد و این هزینه بر دوش بخش خصوصی و دولتی است و تغییرات اقلیمی نیز ممکن است با ایجاد کسری‌ها و بدهی‌های عمومی ناشی از این هزینه‌ها باعث بی‌ثباتی اقتصاد کلان شود. به‌گزارش آناتولی، اصلان اوغلو توضیح داد که تغییرات آب‌وهوایی به‌ویژه لجستیک محصولات را مختل می‌کند، زیرا حمل‌ونقل کالا به‌دلیل طوفان، بلایای طبیعی و... هزینه دارد. او افزود شرکت‌های هواپیمایی و دریایی این خطرات را بادرنظرگرفتن آن‌ها در قیمت‌هایشان منعکس می‌کنند. وی گفت: با افزایش ریسک احتمالی، هزینه‌های مقابله با آن‌ها نیز افزایش می‌یابد که می‌تواند به‌عنوان هزینه تورم درنظر گرفته شود. درهمین‌حال، آتش‌سوزی‌های جنگلی، آلودگی دریا و افزایش آلودگی هوا، تعادل طبیعی جهان ما را که جنبه زیست‌محیطی تغییرات اقلیمی‌ست، مختل می‌کند. وی خاطرنشان کرد کاهش تقریبی ۴۰درصدی تولید ناخالص داخلی، همان‌طورکه دراین‌مطالعه بیان شد، بحث‌برانگیز است زیرا تأثیر تغییرات آب‌وهوایی پویا و تدریجی است؛ درچنین‌حالتی، کاهش بهره‌وری، مسائل لجستیکی و مشکلات عرضه، بر تولید بالقوه تأثیر می‌گذارد. اصلان اوغلو خاطرنشان کرد: این سناریو ممکن است با افزایش بالقوه جمعیت جهان در سال‌های آینده اتفاق بیفتد. این کارشناس تصریح کرد پروتکل کیوتو و توافق پاریس، نمونه‌هایی از اقداماتی هستند که می‌توان برای کاهش فشار تغییرات آب‌وهوایی بر اقتصاد انجام داد و چنین توافق‌هایی فرصت‌هایی را برای کشورها فراهم می‌کند تا تولید و مصرف خود را درطول‌زمان با هدف رسیدن به انتشار صفر تغییر دهند. در سال میلادی که گذشت، کارشناسان اقلیمی بارها هشدار دادند که جریان‌های مهم اقیانوس اطلس ممکن است تا پایان قرن جاری از بین بروند و این امر نیمکره شمالی، جنگل‌های بارانی آمازون و مناطق موسمی استوایی را به آشوب اقلیمی بکشاند. دانشمندان سال‌ها است درباره این جریان‌ها هشدار می‌دهند اما چند تحقیق و مطالعه که در سال ۲۰۲۴ منتشر شد، نشان داد که فروپاشی این جریان‌ها می‌تواند آثاری فاجعه‌بار، طولانی‌مدت و احتمالا بازگشت‌ناپذیر داشته باشد. یک مطالعه جنجالی که در فوریه منتشر شد، نشان داد گرمایش جهانی دست‌کم یک‌دهه جلوتر از پیش‌بینی‌های قبلی درحالپیشرفت است و تا ۲۰۳۰ زمین در مسیر رسیدن به دمای 2درجه سانتی‌گراد بالاتر از دوران پیش از صنعتی‌شدن قرار دارد. پیش‌بینی‌های قبلی برآورد کرده بودند که این‌سطح از گرمایش (بسته به میزان کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای) بین سال‌های ۲۰۴۰ تا ۲۰۵۰ رخ خواهد داد. پژوهشگران براساس داده‌های هوش مصنوعی، هشدار دادند که تغییرات اقلیمی می‌تواند سرعت چرخش زمین را تغییر دهد و روزهای ما را طولانی‌تر کند. آن‌ها پیش‌از‌این بارها به سیاست‌گذاران هشدار داده بودند که اگر کشورها میزان انتشار کربن خود را فوراً کاهش ندهند، سیاره ما به مرحله‌ای کنترل‌ناپذیرتر از گرمایش و آشفتگی اقلیمی وارد خواهد شد. ایسنا