ایران اکسپو ۲۰۲۵؛ دریچه‌ای به اقتصاد جهانی
دفتر هفتمین‌دوره نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ به‌عنوان بزرگ‌ترین رویداد صادراتی ایران درحالی با مشارکت بیش از ۲۰۰۰ شرکت و تاجر از ۱۰۰ کشور بسته شد که فعالان اقتصادی آن‌را دریچه‌ای به تجارت آزاد و ارتقای ارتباطات بین‌المللی اقتصادی می‌دانند. تهران در هفته دوم اردیبهشت‌ماه میزبان فعالان اقتصادی و مقامات سیاسی و اقتصادی از کشورهای مختلف جهان بود تا با حضور در دو رویداد یعنی اجلاس همکاری‌های ایران و آفریقا و هفتمین نمایشگاه صادراتی ایران اکسپو ۲۰۲۵ با توانمندی‌های شرکت‌های ایرانی در حوزه‌های مختلف از کشاورزی گرفته تا فناوری‌های نو و صنعت نفت و انرژی آشنا شوند.
هما همت‌خواه: نمایشگاه اکسپو که در سال‌های اخیر به یکی از رویدادهای کلیدی در تقویم نمایشگاهی ایران تبدیل شده است، نه‌تنها فرصتی برای معرفی ظرفیت‌های ایران در شرایط تحریم بود، بلکه آزمونی جدی برای سنجش توان دیپلماسی اقتصادی کشور محسوب می‌شد که توانست با میزبانی از نمایندگانی از پنج قاره جهان، فرصتی استثنایی را برای شرکت‌های ایرانی درزمینهٔ رایزنی‌های اقتصادی و عقد تفاهم‌نامه‌ها و قراردادهای همکاری تجاری فراهم آورد. در جریان برگزاری این نمایشگاه حدود ۲۵۰۰ تاجر از بیش از ۱۰۰ کشور و مقامات از ۳۹ کشور جهان ازجمله ۳۰ رئیس اتاق بازرگانی و نیز ۳۲ وزیر، معاون وزیر و معاون رئیس‌جمهور در تهران حضور پیدا کردند تا ضمن آشنایی با توانمندی‌های ایران اقدام به مذاکره و برقراری تعاملات تجاری با بزرگ‌ترین برندهای ایرانی در حوزه‌های کشاورزی، صنعتی، معدنی، پالایشگاهی، پتروشیمی، راه‌وشهرسازی، کالا و خدمات فنی مهندسی کنند. آمارها نشان می‌دهد که ۴۱ کشور آسیایی، ۲۱ کشور اروپایی، ۳۹ کشور آفریقایی، هشت کشور از قاره آمریکا و یک کشور از اقیانوسیه شرکت داشتند که پرشورترین حضور مربوط به هیئت‌های تجاری پاکستان با ۴۰۰ نماینده و کشورهای آفریقایی با ۴۲۱ نماینده بوده است که این استقبال بی‌سابقه ظرفیت پذیرش هتل‌های چهار و پنج‌ستاره تهران را به‌چالش کشید. به‌دلیل اهمیت رویداد ایران اکسپو ۲۰۲۵ رئیس‌جمهوری و وزرای کابینه چهاردهم و مسئولان بلندپایه کشوری نیز حضور داشتند که این‌امر خود وزنی برای برگزاری این نمایشگاه بود البته ناگفته نماند که بیش از ۸۰۰ شرکت بزرگ ایرانی، ۳۴ اتاق شهرستانی و ۳۱ اتاق مشترک به‌مدت پنج‌روز محصولات و دستاوردهای خود را از هشتم تا دوازدهم اردیبهشت‌ماه در محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی تهران درمعرض نمایش قرار دادند و میزبان بخشی از تجار جهان شدند. نقطه‌قوت این نمایشگاه نسبت به نمایشگاه اکسپو سال‌های گذشته این‌بودکه توانست توجه بازیگران اقتصادی نوظهور همچون کشورهای آفریقایی را به‌سمت ایران جلب کند به‌طوری‌که در حاشیه این‌رویداد، نشست‌های تجاری جدید، تأکید بر نقش‌آفرینی بخش خصوصی در توسعه روابط اقتصادی، هدف‌گذاری برای تبدیل ایران به هاب تجاری منطقه، برنامه‌ریزی برای افزایش مبادلات با اقتصادهای نوظهور، تقویت پیوندهای اقتصادی با شرکای سنتی و جدید انجام شد. همچنین دراین‌نمایشگاه زمینه افزایش مبادلات تجاری با آفریقا تا سقف ۱۰میلیارددلار، ایجاد خطوط کشتیرانی مستقیم و خطوط هوایی به آفریقا، برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی نمایشگاه‌های دائمی دراین‌قاره، طرح توسعه کشت فراسرزمینی و تسهیل تهاتر را به‌عنوان راهکارهای نوآورانه می‌توان برشمرد. اکسپو ۲۰۲۵ تهران در ادامه این‌مسیر تلاش کرد تا ایران را به‌عنوان هاب تجاری منطقه معرفی کند و تاریخ نشان داده که موفقیت دراین‌رویدادها نیازمند سه عامل پیگیری توافق‌ها پس از اختتامیه نمایشگاه، رفع موانع ساختاری (بانکی، لجستیکی و حقوقی) و تبدیل گفت‌وگوها به پروژه‌های مشترک است. درواقع اکسپو ۲۰۲۵ تهران نه‌تنها یک رویداد تجاری که نقطه‌عطفی در تاریخ اقتصادی ایران محسوب می‌شود، این نمایشگاه ثابت کرد که با وجود همه چالش‌ها ایران می‌تواند به یکی از قطب های مهم تجارت منطقه تبدیل شود. عرفان شاکری رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات بابیان‌اینکه نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ چشم‌انداز روابط تجاری دو کشور است، گفت: حجم مبادلات تجاری دو کشور در سال‌های اخیر به حدود ۲۷ تا ۲۸ میلیارددلار رسیده است. وی بااشاره‌به‌اینکه امارات متحده به‌عنوان نخستین شریک تجاری ایران در میان کشورهای خارجی شناخته می‌شود، افزود: امارات پس از چین، در رتبه دوم شرکای تجاری ایران قرار دارد و رقم مبادلات تجاری دو کشور رشد چشمگیری داشته است؛ زیرا در هفت تا هشت‌سال‌گذشته، حجم تجارت دو کشور حدود نه تا ۱۵ میلیارددلار بود. رئیس اتاق بازرگانی ایران و امارات اظهار داشت: روابط اقتصادی ایران و امارات در سال‌های اخیر روندی صعودی داشته و همکاری‌های گسترده‌ای در زمینه‌های ترانزیت، لجستیک و سرمایه‌گذاری بین دو کشور شکل گرفته است. وی تصریح کرد: امارات با داشتن بنادر بزرگ و زیرساخت‌های تجاری پیشرفته نقش مهمی در تسهیل صادرات و واردات منطقه ایفا می‌کند به‌طوری‌که بسیاری از کشورهای همسایه ازجمله ایران ازاین‌ظرفیت برای نقل‌وانتقال کالاهای خود استفاده می‌کنند. شاکری اضافه کرد: درحال‌حاضر تعداد زیادی از تجار ایرانی در امارات فعالیت دارند و در مقابل سرمایه‌گذاران و بازرگانان اماراتی نیز در ایران مشغول‌به‌کار هستند. وی بابیان‌اینکه روابط حسن هم‌جواری بین دو کشور همواره حفظ شده و مذاکرات متعددی درزمینه‌های مختلف اقتصادی انجام گرفته است افزود: بااین‌حال برخی چالش‌ها مانند نبود زیرساخت‌های کافی در ایران و انتظارات طرف اماراتی باعث شده که برخی توافق‌نامه‌های دوجانبه به نتیجه نهایی نرسد. رئیس اتاق بازرگانی ایران - امارات عمده صادرات ایران را شامل محصولات کشاورزی و موادغذایی دانست و گفت: نهاده‌های دامی، کالاهای مصرفی و محصولات صنعتی بخش عمده‌ای از واردات ایران از امارات را تشکیل می‌دهند. وی درباره چالش‌های این تجارت افزود: اگرچه انگیزه‌های قوی برای سرمایه‌گذاری متقابل بین دو کشور وجود دارد، اما برخی موانع قانونی و زیرساختی باعث کندی روند همکاری‌ها شده است که به‌روزرسانی قوانین و تسهیل فرآیندهای تجاری می‌تواند به بهبود فضای سرمایه‌گذاری کمک کند. شاکری درباره نقش نمایشگاه ۲۰۲۵ در توسعه روابط تجاری اظهار داشت: نمایشگاه بین‌المللی تهران در سال‌های گذشته میزبان هیئت‌های بلندپایه و تجار اماراتی بود و فرصت مناسبی برای افزایش تعاملات فراهم کرد. وی افزود: در نمایشگاه اکسپو ۲۰۲۵ انتظار می‌رود با حضور پررنگ بازرگانان اماراتی، زمینه برای انعقاد قراردادهای جدید و توسعه همکاری‌های بیشتر فراهم شود. رئیس اتاق بازرگانی ایران - امارات گفت: باتوجه‌به روابط عمیق اقتصادی و تجاری بین ایران و امارات، نمایشگاه ایران اکسپو ۲۰۲۵ می‌تواند به‌عنوان نقطه‌عطفی در تسریع مبادلات تجاری و رفع چالش‌های موجود عمل کند. وی افزود: تقویت زیرساخت‌ها، بازنگری در قوانین و استفاده از ظرفیت‌های مشترک راه را برای دستیابی به رشد بیشتر در روابط دوجانبه هموار خواهد کرد. حمیدرضا مناقبی نوایی رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و استرالیا گفت: نمایشگاه ۲۰۲۵ تهران فرصتی استثنایی برای رونق تجارت بین ایران و استرالیا محسوب می‌شود. با وجود چالش‌ها، همکاری‌های هدفمند و استفاده از ظرفیت‌های مشترک می‌تواند راه را برای توسعه روابط اقتصادی هموار کند. وی بابیان‌اینکه حضور فعال تجار و حمایت نهادهای مرتبط می‌تواند این‌رویداد را به نقطه‌عطفی در روابط دو کشور تبدیل کند اظهار داشت: نمایشگاه بین‌المللی تهران، به‌عنوان رویدادی سالانه نقش کلیدی در معرفی فرصت‌های صنعتی و تجاری ایران ایفا می‌کند به‌طوری‌که بستری ایدئال برای کارآفرینان، تولیدکنندگان و فعالان اقتصادی فراهم می‌کند تا محصولات خود را عرضه کنند و از چالش‌ها و فرصت‌های همکاری با کشورهای دیگر آگاه شوند. وی بابیان‌اینکه چنین تعاملاتی نه‌تنها به توسعه دانش فنی و تجاری آن‌ها کمک می‌کند، بلکه راه را برای گسترش روابط اقتصادی هموار می‌سازد گفت: باتوجه‌به اهمیت این‌رویداد از تمامی نهادهای تجاری، تشکل‌های صادراتی و فعالان حوزه بازرگانی دعوت می‌شود تا با حضور دراین‌نمایشگاه از فرصت‌های بی‌نظیر آن بهره‌مند شوند. مناقبی نوایی تصریح کرد: در نمایشگاه امسال نمایندگانی از استرالیا حضور یافتند درحالی‌که به‌دلیل شرایط اخیر منطقه، بسیاری از تجار استرالیایی ترجیح می‌دادند مذاکرات خود را در کشورهای همسایه مانند امارات متحده عربی یا عمان انجام دهند. وی اضافه کرد: بهمن‌ماه گذشته نمایشگاه «گلفورد» در دبی میزبان پاویون‌های ایران و استرالیا بود که با استقبال چشمگیری روبرو شد که حجم بالای بازدیدکنندگان و مذاکرات سازنده دراین‌رویداد، نشان‌دهنده پتانسیل بالای همکاری بین دو کشور است. رئیس اتاق بازرگانی مشترک ایران و استرالیا گفت: با وجود ظرفیت‌های موجود روابط تجاری ایران و استرالیا با محدودیت‌هایی روبروست به‌طوری‌که حجم مبادلات دو کشور به حدود ۳۰۰میلیون‌دلار کاهش یافته است که دلیل اصلی آن تحریم‌های آمریکا و مشکلات سیستم بانکی است. وی افزود: استرالیا با جمعیتی نزدیک به ۲۶میلیون‌نفر، به‌عنوان یکی از تأمین‌کنندگان مواداولیه چین و مصرف‌کننده کالاهای صنعتی آمریکا شناخته می‌شود. همچنین، این‌کشور در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) همکاری نزدیکی با اروپا دارد که این‌موضوع فرصت‌های ایران را در بازار استرالیا محدود می‌کند. ایرنا