همه‌چیز درباره سرطان پروستات
دکتر محمد جباری - متخصص کلیه و مجاری ادراری تناسلی/این غده گردویی شکل و کوچک است و مایع منی را که در تغذیه و انتقال اسپرم‌ها نقش دارد، تولید می‌کند. سرطان پروستات یکی از شایع‌ترین انواع سرطان‌ها در مردان است. این سرطان به‌آرامی رشد می‌کند و در ابتدا محدود به درون خود غده پروستات است؛ البته برخی از انواع این سرطان به‌آرامی رشد می‌کنند و ممکن است به اندک درمانی پاسخ دهد یا حتی نیاز به درمان نداشته باشند. این در‌حالی‌ست که انواع دیگر، مهاجم هستند و به‌سرعت گسترش می‌یابند. سرطان پروستات اگر زودتر تشخیص داده شود؛ شانس درمان بیشتر است.
سرطان پروستات در مراحل اولیه رشد خود ممکن است علایم و نشانه‌ای از خود بروز ندهد؛ اما اگر بیماری پیشرفت زیادی داشته باشد ممکن است باعث بروز نشانه‌هایی شود به‌عنوان مثال: ادرار دردناک، کاهش فشار در جریان خروجی ادرار، وجود خون در منی، درد در ناحیه کلیه، درد استخوان، اختلال در نعوظ.
درجه‌بندی سرطان پروستات
سرطان پروستات گرید 1: این درجه دلالت بر سرطان در مراحل رشد اولیه‌اش می‌کند؛ به‌طوری‌که هنوز محدود به ناحیه کوچکی در خود پروستات است. در این وضعیت سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ بدون تهاجم مشاهده می‌شود.
سرطان پروستات گرید 2: سرطان در این درجه شاید هنوز کوچک باشد؛ اما ممکن است سلول‌های سرطانی در هنگام مشاهده در زیر میکروسکوپ تهاجم داشته باشند. یا اینکه سرطانی که در این وضع وخامت قرار دارد ممکن است نسبت به نوع درجه یک بزرگ‌تر باشد ویا شاید رشد کرده و هر دو سمت غده پروستات را درگیر سازد.
سرطان پروستات گرید 3: سرطان به خارج از غده پروستات و به کیسه‌های منی یا بافت‌های اطراف پخش شده است.
سرطان پروستات گرید 4: سرطان به‌قدری رشد کرده که به اندام‌های اطراف همچون مثانه یا غدد لنفاوی یا به بافت‌های دوردست مثل استخوان‌ها، ریه یا دیگر اندام‌ها سرایت کرده است.
اگر در شما علایم و نشانه‌های بیماری مشاهده شد؛ به‌طوری‌که شما را نگران کرده است به یک پزشک مراجعه کنید. بحثی پیرامون مزایا و معایب غربالگری برای سرطان پروستات وجود دارد که سازمان های پزشکی نظرات متفاوتی نسبت به این موضوع دارند. شما می‌بایست با پزشک خود در راستای این موضوع مشورت کنید تا بهترین تصمیم را برای خود اخذ کنید.
علت بروز سرطان پروستات
علل سرطان پروستات به‌طور واضح مشخص نیست. پزشکان معتقدند که سرطان پروستات زمانی ایجاد می‌شود که بعضی از سلول‌های پروستات فرد غیرطبیعی شوند. جهش در DNA سلول‌های غیرطبیعی باعث می‌شود تا سلول‌ها بسیار سریع‌تر از سلول‌های عادی رشد و تقسیم شوند؛ در‌حالی‌که سلول‌های سالم می‌میرند، سلول‌های سرطانی ادامه حیات می‌دهند. تجمع سلول‌های غیرطبیعی، شکل تومور به خود می‌گیرند و می‌توانند با رشد خود بافت اطراف را مورد تهاجم قرار دهند. بعضی از سلول‌های غیرطبیعی می‌توانند به سمت دیگر اعضای بدن رها شده و گسترش یابند (متاستاز).
عوامل خطر‌آفرین سرطان پروستات
عواملی که می توانند خطر ابتلای شما به سرطان پروستات را افزایش دهند شامل: سن بالا: با افزایش سن، خطر ابتلای شما به سرطان پروستات نیز افزایش می یابد.
سیاه‌پوست‌بودن: مردان سیاه‌پوست نسبت به سایر افراد از نژاد‌های دیگردر خطر ابتلای بیشتری هستند. در مردان سیاه‌پوست احتمال اینکه سرطان پروستات مهاجم و پیشرونده باشد، بیشتر است که البته علت این امر مشخص نیست.
سابقه خانوادگی سرطان‌های پروستات و سینه: اگر مردی از خانواده شما دچار سرطان پروستات باشد، خطر ابتلای شما نیز افزایش می‌یابد. اگر شما سابقه خانوادگی از ژن‌هایی که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند (BRCA1 یا BRCA2 ) داشته باشید یا سابقه خانوادگی قوی از سرطان سینه را دارید،خطر ابتلا به سرطان پروستات بالا می‌رود.
چاقی: مردان چاق که سرطان پروستات دارند، به احتمال قوی از بیماری پیشرفته‌تری برخوردار هستند که درمان آن نیز مشکل‌تر است.
عوارض سرطان پروستات
عوارض سرطان پروستات و راه های درمان آن شامل موارد مختلفی‌ست ازجمله؛
سرطان گسترش یافته (متاستاز): سرطان پروستات می‌تواند به اندام‌های مجاور گسترش یابد؛ مثلاً به مثانه، یا اینکه از طریق سیستم گردش خون یا لنف به سمت استخوان‌ها یا دیگر اندام‌ها انتشار یابد. سرطان پروستاتی که به استخوان‌ها گسترش یافته، می‌تواند موجب درد یا شکستگی استخوان شود. برای بار اول که سرطان به مناطق دیگر بدن پیش رفته است؛ ممکن است هنوز توسط پاسخی که بدن می‌دهد درمان یا کنترل شود؛ اما احتمال اینکه درمان قطعی صورت گیرد، پائین است.
بی‌اختیاری: هم سرطان و هم درمان پروستات می‌تواند سبب بی‌اختیاری ادرار شود. درمانی که برای بی‌اختیاری انجام می‌شود؛ بسته به نوع و شدت آن متفاوت است و احتمال دارد به‌مرور زمان بهبود پیدا کند. انتخاب شیوه درمان ممکن است شامل دارو، کاشت اسفنکتر کمنوعی یا جراحی باشد. اختلال در نعوظ: این اختلال می‌تواند در اثر خود سرطان یا درمان آن باشد که شامل جراحی، پرتودرمانی و هورمون درمانی‌ست. داروها، دستگاه وکیوم که در بازیابی به نعوظ کمک می‌کنند و جراحی در درمان اختلال نعوظ در دسترس است.
تعیین میزان گسترش سرطان
برای بار اول که تشخیص سرطان داده شد، پزشک شما در جهت تعیین اندازه و میزان گسترش (مرحله) سرطان وارد عمل می‌شود. اگر پزشک شک کند که سرطان شما از محدوده بافتی پروستات گذشته است؛ آزمایشات تصویر‌برداری همچون موارد زیر برای شما درخواست می‌شود: اسکن استخوان، سونوگرافی، سی تی اسکن (CT)، ام . آر . آی، اسکن توموگرافی
تابش پوزیترون(PET).
فرد بیمار لازم نیست همه این تست‌ها را انجام دهد. پزشک تعیین خواهد کرد که کدام تست‌ها با‌توجه‌به وضعیت فعلی‌تان برای شما مناسب است. در اولین تستی که به‌طور‌کامل انجام می‌شود، پزشک درجه سرطان را تعیین خواهد کرد. این اقدامات تشخیصی در انتخاب روش درمانی به شما کمک می‌کند.