خسارت هنگفتی که تغییرات اقلیمی به جهان تحمیل کرد

روزنامه فرانسوی «پاریزین» نوشت: «این گزارش، ١٤ فاجعه مرتبط با بحران تغییرات اقلیمی را که در سال جاری روی داده، مورد تجزیه‌وتحلیل قرار می‌دهد؛ آتش‌سوزی‌ها، گردبادها، طوفان‌ها، سیل‌ها و نه‌مورد از این رویدادهای مهم جوی، هرکدام منجر به خسارت بیش از پنج‌میلیارددلار شده است. نیز گزارش جدید یک گروه بزرگ بشردوستانه آمریکا باعنوان «کمیته نجات بین‌المللی» حاکی‌ست‌که کرونا توأم با تغییرات آب‌وهوایی و درگیری‌ها می‌تواند سال آینده، بحران دیرینه در بسیاری از کشورهای درحال‌توسعه را شدیدتر کند. با گذشت پنج‌سال از توافق آب‌وهوایی پاریس، اوضاع زیست‌محیطی زمین به‌دلیل تغییرات اقلیمی به‌حدی وخیم است که دبیرکل سازمان ملل متحد از لزوم اعلام وضعیت اضطراری ازسوی همه ۱۹۶ کشور امضاکننده آن سخن می‌گوید. سازمان ملل در گزارش جدید خود هشدار داد تأثیرات بی‌سابقه همه‌گیری کرونا در کنار بحران‌های محیط زیستی که جهان با آن مواجه است، عقب‌گرد از پیشرفت و توسعه انسانی را تهدید می‌کند و به آسیب‌پذیری بیشتر جوامع انسانی و نابرابری دامن می‌زند». روزنامه فرانسوی «پاریزین» افزود: «براساس آمار منتشره یک سازمان غیردولتی بریتانیایی؛ ١٤ رویداد شدید آب‌وهوایی در سال ۲۰۲۰ رخ داد که منجر به هزاران کشته و خسارت‌های گسترده شده است. آتش‌سوزی‌هایی که در ماه ژانویه (دی/بهمن) سال ۲۰۲۰ بخشی از استرالیا را ویران کرد، منجر به کشته‌شدن ۳۴‌نفر، تبعید ۶۵‌هزارنفر و خساراتی به‌مبلغ پنج‌میلیارددلار (حدود ۴.۱‌میلیاردیورو) شد. طوفان‌هایی که طی ماه‌های فوریه و اکتبر، اروپا و به‌ویژه فرانسه را درنوردید، منجربه‌مرگ ۳۰‌نفر و ۵.۹‌میلیارددلار (حدود ۴.۸‌میلیاردیورو) خسارت شده؛ و خسارت و تلفات طوفان بلا که در چندروزاخیر بسیاری از نواحی فرانسه را درنوردید؛ هنوز نامشخص است. این گزارش خاطرنشان کرد که هرماه از سال ۲۰۲۰ تا ماه نوامبر، حداقل یک بلای طبیعی ناشی از تغییرات آب‌وهوایی رخ داده است. در میان فجایع مهم جوی در سال ۲۰۲۰، سیل، جنوب کشور چین را ویران کرد و حداقل ۷۸ کشته برجای گذاشت و ۳۲‌میلیارددلار (حدود ۲۶‌میلیاردیورو) خسارت ایجاد کرد. ایالات متحده آمریکا نیز در سال جاری، سلسله حوادث طبیعی بی‌سابقه‌ای؛ ازجمله طوفان‌ها و آتش‌سوزی‌ها را تجربه کرد و متحمل بیشترین پیامدهای اقتصادی تغییرات اقلیمی، در سال ۲۰۲۰ شده. سیل در هند نیز با ثبت دوهزار و ۶۷ قربانی، مرگبارترین رویداد جوی سال محسوب می‌شود». این گزارش، ضمن هشدار به کشورهای جهان درباره افزایش خطرات چنین بلاهایی در آینده؛ یادآور شد: طوفان الکس، به‌عنوان یکی از ١٠ رویداد پرخسارت سال ۲۰۲۰، بسیاری از مناطق را ویران کرد و چیزی حدود ۳.۲‌میلیارددلار هزینه در‌پی داشت. سیل ناشی از طوفان الکس در جنوب‌شرقی فرانسه و شمال‌غربی ایتالیا ۱۶ کشته بر جای گذاشت و منجر به تخریب زیرساخت‌هایی به‌ارزش ۳.۲‌میلیارددلار (حدود ۲.۶‌میلیاردیورو) شده است. منطقه «پیمون» ایتالیا شدیدترین باران را از سال ۱۹۵۸ تاکنون تجربه کرده و ایستگاه ۶۳۰‌میلی‌متر باران را در ۲۴‌ساعت ثبت کرده است. سیکلون‌های گرمسیری دراثر افزایش دمای زمین، بیشتر و مخرب‌تر می‌شوند؛ انتظار می‌رود تلفات طوفان‌ها طی چندسال‌آینده در چندین کشور اروپایی افزایش یابد. طبق محاسبات اتحادیه اروپا؛ در سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۹، پدیده‌های شدید اقلیمی، نزدیک به ۸۱‌درصد از کل خسارات اقتصادی ناشی از بلایای طبیعی در کشورهای عضو را تشکیل می‌دهد که مبلغی بالغ‌بر ۴۴۶‌میلیاردیورو یا به‌عبارتی به‌طورمتوسط ‌۱۱.۱۵ میلیاردیورو در سال است. طبق برنامه «مراقبت از زمین» اروپا موسوم به Copernicus؛ از اول ژانویه تا ۷ دسامبر ۲۰۲۰، به‌دلیل آتش‌سوزی‌های گسترده، نزدیک به ۱۶۹۰‌مگا‌تن کربن در جو منتشر شده است. مارک پارینگتون؛ مدیر علمی و کارشناس درزمینه آتش‌سوزی جنگل در پروژه کوپرنیکوس (در نظارت بر جو)، تأکید می‌کند که آتش‌سوزی در مناطق آسیب‌دیده به‌دلیل گرم‌تر و خشک‌تر‌شدن به‌شدت رکورد زده. او افزود: «این امر، منجر به افزایش آلاینده‌ها تا فاصله هزاران‌کیلومتر و کاهش کیفیت هوا برای میلیون‌هانفر شده است». این گزارش ادامه داد؛ در سال ۲۰۲۰، چهار منطقه تحت‌تأثیر این آتش‌سوزی‌های غول‌آسا قرار گرفتند: نخست، ایالات متحده غربی که طبق گفته کوپرنیک؛ فعالیت دراین‌منطقه ده‌ها و صدها‌بار شدیدتر از میانگین ‌۲۰۰۳ تا ۲۰۱۹ در کل ایالات متحده بوده است. دامنه توده‌های دود ناشی از آتش‌سوزی آمریکا بسیارگسترده بوده و حتی به مناطقی از شمال اروپا نیز سرایت کرده است. قطب شمال نیز از جمله مناطقی بود که تابستان گذشته، به‌شدت تحت‌تأثیر قرار گرفت و انبوهی از دود، معادل بیش از یک‌سوم کانادا، این‌منطقه را پوشانده بود! قرار بود در پایان سال ۲۰۲۰، کشورها برای اولین‌بار اهداف جدید خود را برای دوره تا سال ۲۰۳۰ ارائه دهند؛ اما به‌دلیل همه‌گیری کرونا، بیست‌و‌ششمین اجلاس آب‌وهوایی سازمان ملل در گلاسکو که قرار بود برنامه‌های ملی آب‌وهوایی را موردبحث قرار دهد، لغو شد. نیز برنامه‌ریزی‌شده بود که درمورد ابزارهای مبتنی‌بر بازار برای حفاظت از آب‌و‌هوا و سازوکارهای جانشین بیشتر برای مکانیسم‌های کیوتو که در پایان سال ۲۰۲۰ منقضی می‌شود، توافق شود؛ اما هیچ‌یک از این اتفاقات به انجام نرسید؛ تاجایی‌که از نگاه برخی کارشناسان؛ سال ۲۰۲۰ سالی ازدست‌رفته برای آب‌وهوا لقب گرفت. درمقایسه‌با دوران قبل از صنعتی‌شدن، آب‌وهوا درحال‌حاضر ۱‌درجه سانتی‌گراد گرم شده. انتشار کربن جهانی در سال‌های اخیر به‌طور مداوم افزایش یافته و در سال ۲۰۱۹ به رکورد جدیدی رسیده است. بااین‌حال، در آلمان و اتحادیه اروپا، میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای به‌ترتیب ۶.۳ و ۳.۷‌درصد نسبت به سال ۲۰۱۸ کاهش یافته است که بیشترین پیشرفت را آلمان در صنعت انرژی نشان می‌دهد. یک نگاه دیگر این‌است‌که در سال ۲۰۲۰، انتشارات جهانی به‌دلیل عواقب بیماری همه‌گیر کرونا کاهش یافته؛ چراکه فعالیت‌های اقتصادی با انتشار زیاد مانند تولیدات صنعتی و نیز حمل‌ونقل بار و مسافر به‌طوری قابل‌توجه در سراسر جهان کاهش یافته است. برخی نیز به‌تعویق‌افتادن بیست‌و‌ششمین نشست آب‌وهوایی سازمان ملل را فرصتی برای حفاظت از آب‌وهوا می‌دانند؛ مثلاً ایالات متحده آمریکا به‌عنوان دومین تولیدکننده بزرگ دی‌اکسید کربن، می‌تواند پس از تغییر دولت آمریکا به‌رهبری جو بایدن؛ در جدول مذاکرات قرار گیرد. رئیس‌جمهوری منتخب آمریکا از بازگشت کشورش به توافق اقلیمی پاریس که دونالد ترامپ (رئیس‌جمهوری فعلی آمریکا) از آن خارج شده بود، گفت. براساس اعلام دانشمندان؛ ایالات متحده، دومین کشور انتشاردهنده کربن حاصل از سوخت‌های فسیلی و بزرگ‌ترین منبع انتشار تجمعی گاز کربن دی‌اکسید است. توافق آب‌وهوایی پاریس که با نام «پیمان پاریس» نیز شناخته می‌شود، ذیل چهارچوب پیمان‌نامه سازمان ملل متحد در تغییر اقلیم (UNFCCC) دررابطه‌با کاستن انتشار گازهای گلخانه‌ای، سازگاری و امور مالی‌ست که ازسوی نمایندگان ۱۹۷ کشور در اجلاس تغییر اقلیم ۲۰۱۵ سازمان ملل متحد در پاریس مذاکره و با اجماع تصویب شد.