آیا روسیه با واکسن می‌تواند مسیر تعامل جهانی را به‌درستی طی کند؟
درحالی‌که بیشتر کشورها به‌دلیل گسترش بیماری کرونا، با مشکلات اقتصادی و کاهش تولید ناخالص ملی مواجه شده‌اند، روسیه انواع واکسن کووید-۱۹ را در مدار تولید قرار داده است تا علاوه‌بر تأمین نیاز داخلی برای واکسیناسیون عمومی شهروندانش؛ با ارسال به نقاط مختلف جهان، وجهه و درآمد کسب کند. به‌گزارش ایرنا؛ به‌دنبال شیوع کرونا، روسیه جزو اولین کشورهایی بود که واکسن کرونا را ساخت و به‌دنبال‌آن، واکسن‌های دیگری را هم در مدار تولید قرارداد؛ به‌طوری‌که مسئولان این کشور می‌گویند هم‌اکنون ۱۰ واکسن دردست‌ساخت دارند. به‌گفته کارشناسان؛ مسکو با ساخت واکسن فرصت‌سازی کرد و روسیه امیدوار است با «دیپلماسی واکسن» باعث تقویت وجهه خود در خارج شود؛ زیرا بیش از ۵۰ کشور به خرید یا تولید واکسن «اسپوتنیک وی» روسیه علاقه نشان داده‌اند. دو واکسن ضدکرونا به‌نام‌های «اسپوتنیک وی» و «اپی واک کرونا» در روسیه رسماً ثبت شده و مراحل آزمایش بر روی انسان واکسن سوم به‌نام «اسپوتنیک لایت» نیز آغاز شد تا این واکسن نیز برای مقابله با کرونا به‌کار گرفته شود. روسیه با چندین کشور برای فروش واکسن کرونا به‌نام واکسن «اسپوتنیک وی» وارد مذاکره شده و با برخی کشورها نیز برای تحویل واکسن توافق کرده است. مسکو که پیش از کشورهای غربی به واکسن کرونا دست یافته است، امیدوار است بخشی از بازار جهانی واکسن کرونا را به خود اختصاص دهد. روسیه با سه واکسن ضدکرونا به مقابله با ویروس همه‌گیر کرونا برخاسته و در واکسیناسیون عمومی دراین‌کشور از آن استفاده می‌کند و انتظار می‌رود در ماه‌های آینده، واکسن‌های ساخت آنجا به کشورهای مختلف تحویل شود. مطابق برنامه دولت روسیه؛ این کشور از امکانات داروسازی کشورهای دیگر نیز برای تولید واکسن استفاده خواهد کرد. «اسپوتنیک وی» اولین واکسن ضدکرونای روسیه است که توسط مرکز ویروس‌شناسی «گاملیا» وابسته به وزارت بهداشت روسیه در مسکو ساخته شده و حرف «وی» (V) بعد از اسپوتنیک، همان حرف اول کلمه انگلیسی Victory (ویکتوری) به‌معنای پیروزی‌ست. این واکسن، با مشارکت صندوق سرمایه‌گذاری مستقیم روسیه (تشکیلات دولتی تأمین‌کننده مالی طرح‌های سرمایه‌گذاری) ساخته شده و در ماه اوت سال ۲۰۲۰ به‌ثبت رسید. تاکنون دومیلیون‌دُز واکسن «اسپوتنیک وی» تولید شده است. واکسیناسیون کرونا در مسکو با واکسن «اسپوتنیک وی» از روز ۵ ماه دسامبر سال ۲۰۲۰ و در سراسر روسیه از روز ۱۵ همان‌ماه با توزیع 1.5میلیون‌دُز واکسن «اسپوتنیک وی» روی پزشکان و معلمان آغاز شد. «اسپوتنیک وی» مراحل پایانی آزمایش بالینی (آزمایش روی انسان) را می‌گذراند و تاکنون ۳۸هزارنفر افراد داوطلب در روسیه با تزریق دُز اول تحت‌آزمایش قرار گرفته و به حدود ۳۴هزار داوطلب هم دُز دوم این واکسن تزریق شده است. کیریل دمیتریف؛ رئیس صندوق سرمایه‌گذاری‌های مستقیم روسیه به‌تازگی اعلام کرد با تولید ده‌هامیلیون‌دُز «اسپوتنیک وی» از فوریه به واکسیناسیون عمومی علیه کرونا شتاب خواهیم داد. او در شبکه «روسیه ۱» گفت: «تولیدکنندگان ما اساساً طرح‌های تولید خود را بهبود بخشیده‌اند و در ژانویه به‌مراتب بیش‌از‌آنچه برنامه‌ریزی شده بود، تولید خواهد شد. قادر خواهیم بود تولید ده‌هامیلیون‌دُز واکسن را از فوریه آغاز کنیم». دنیس مانتوروف؛ وزیر صنعت و تجارت روسیه نیز پیش‌تر گفته بود که تولید واکسن دراین‌کشور باید طی سه‌ماه‌آینده به ۳۰میلیون‌دُز برسد؛ اما این اتفاق ممکن است زودتر هم بیفتد. دولت روسیه برای صادرات این واکسن به کشورهای دیگر یا تولید در خارج از روسیه نیز برنامه‌ریزی کرده و بیش از ۵۰ کشور جهان برای خرید بیش از ۱.۲میلیارد‌دُز از این واکسن ابراز تمایل کرده‌اند. ولادیمیر پوتین؛ رئیس‌جمهوری روسیه به‌تازگی به سران کشورهای حاضر در نشست «جی۲۰» گفت که روسیه آماده است تا واکسن «اسپوتنیک وی» را به کشورهایی که به آن نیاز دارند، عرضه کند. تاکنون ۳۰۰هزار‌دُز واکسن «اسپوتنیک وی» به آرژانتین و ۵۰هزار‌دُز نیز به بلاروس تحویل داده شده است. آزمایش روی انسان واکسن «اسپوتنیک وی» در کشورهای امارات، هند، ونزوئلا و بلاروس صورت گرفته است. از مزایای «اسپوتنیک وی» این‌است‌که در برابر ویروس جهش‌یافته کرونا که به «ویروس انگلیسی» معروف شده، مؤثر است. به‌گفته الکساندر گینزبورگ (رئیس مرکز ویروس‌شناسی گاملیا)؛ سازندگان «اسپوتنیک وی» از توانایی ویروس کووید-۱۹ برای جهش و تغییر ماهیت اطلاع داشته و ازاین‌رو، در ساخت واکسن، این‌مسئله موردتوجه قرار گرفته. ارزان‌بودن قیمت این واکسن درمقایسه‌با واکسن‌های ضدکرونای خارجی؛ ازجمله واکسن آمریکایی که هر دُز آن ۱۰دلار اعلام شده، مزیت دیگر «اسپوتنیک وی» اعلام شده است. علاوه‌برآن؛ مطابق آنچه سازندگان «اسپوتنیک وی» گفته‌اند؛ این واکسن در ایجاد مصونیت در بدن فرد تزریق‌شده ۹۲درصد مؤثر است. مسئولان روسیه امیدوارند که با اجرای توافق‌های موجود با شرکای خارجی، بتوانند در سال ۲۰۲۱ برای تزریق واکسن به بیش از ۵۰۰میلیون‌نفر واکسن «اسپوتنیک وی» تولید شود. اکنون، صندوق سرمایه‌گذاری‌های مستقیم روسیه، درخواست‌های بیشتر کشورهای مختلف و شرکت‌های خارجی برای تهیه «اسپوتنیک وی» و امکان افزایش امکانات و توانمندی‌های برای تولید این واکسن؛ ازجمله در کشورهای دیگر را بررسی می‌کند. «اپی واک کرونا» که واکسن دوم کروناست، در اواسط ماه اکتبر جاری (مهر‌ماه) ثبت شد. تولید انبوه این واکسن از آبان‌ماه گذشته در مرکز علمی،پژوهشی «وکتور» در نووسیبیرسک این کشور آغاز شد. در مرحله آزمایش انسانی این واکسن، ۴۰هزار داوطلب؛ ازجمله افراد با سن بالای ۶۰سال و نیز افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن شرکت می‌کنند. میخاییل موراشکو؛ وزیر بهداشت روسیه روز دوشنبه اعلام کرد که از آغاز ماه ژانویه جاری تاکنون ۴۵هزار‌دُز واکسن «اپی واک کرونا» برای تزریق در چهارچوب واکسیناسیون ضدکرونا به مراکز درمانی تحویل شده است. به‌گفته وی؛ این واکسن در زمان حاضر فقط به افراد داوطلب برای آزمایش انسانی و تحقیقات دراین‌زمینه تزریق می‌شود. موراشکو خاطرنشان کرد که واکسیناسیون عمومی با واکسن «اپی واک کرونا» از اواخر ماه جاری میلادی یا ماه فوریه آغاز شود و باید در همه مناطق روسیه تزریق شود. مرکز وکتور می‌تواند هرسال تا چهارمیلیون‌دُز واکسن «اپی واک کرونا» تولید کند؛ اما اگر مراکز داروسازی دیگر به این‌طرح بپیوندند، میزان تولید این واکسن به‌مراتب افزایش خواهد یافت. آزمایش بالینی سومین واکسن ضدکرونای روس به‌نام «اسپوتنیک لایت» نیز آغاز شده. به‌گزارش شبکه روسیه ۲۴؛ مرکز ویروس‌شناسی «گمالیا» وابسته به وزارت بهداشت روسیه، آزمایش بالینی واکسن «اسپوتنیک لایت» را آغاز کرد. این واکسن جدید در سه مرکز درمانی در مسکو و سن‌پترزبورگ (بیمارستان سچنووا در مسکو؛ انستیتو اکو بزآپاسنست و انستیتو اسمورودینتسوا) آزمایش شده است. در آزمایش‌های بالینی واکسن «اسپوتنیک لایت» ۱۵۰ فرد داوطلب شرکت دارند. آزمایش این واکسن تا ماه دسامبر سال جاری میلادی (دی‌ماه ۱۴۰۰) ادامه خواهد یافت. الکساندر گینزبورگ؛ رئیس مرکز ویروس‌شناسی «گمالیا» اعلام کرد: «بی‌خطر‌بودن واکسن اسپوتنیک لایت در جریان تحقیقات اثبات شده». به‌گفته این دانشمند روس (سازنده اسپوتنیک وی)؛ «اسپوتنیک لایت» برای کاهش شیوع بیماری کرونا در مدت‌زمانی کوتاه تولید شده. واکسن «اسپوتنیک لایت» ۸۵درصد کارایی دارد که کمتر از تأثیر «اسپوتنیک وی» با امکان ایجاد مصونیت ۹۲درصدی‌ست.