همه چیز درباره جرم‌گیری دندان
دکتر عبدالرضا جمیلیان - متخصص ارتودنسی /درباره جرم‌گیری دندان بهتر است بدانید که هیچ‌گونه دردی ندارد و رسوب‌هایی که بر روی دندان جمع شده‌اند با استفاده از‌این‌اقدام به‌طور‌کامل از‌بین‌می‌روند. وجود جرم بر روی دندان می‌تواند به بوی بد دهان منجر شود و در‌صورتی‌که اقدامی برای از‌بین‌بردن آنها صورت نگیرد، پوسیدگی‌های دندان و بیماری‌های لثه‌ای را به‌دنبال خواهد داشت. برخی روش‌های خانگی وجود دارد که می‌تواند گزینه مطلوبی برای جرم‌گیری دندان باشد؛ اما در‌صورتی‌که جرم‌های یاد‌شده حاد باشند، در‌این‌صورت ضروری‌ست که با استفاده از دستگاه‌های ویژه اقدام به جرم‌گیری دندان کنید.
بزاق دهان و همچنین میکروب‌های موجود در دهان از عوامل تشکیل جرم دندان هستند. جرم‌گیری دندان در روزهای آغازی با‌توجه‌به این موضوع که لایه‌های ضخیمی از جرم ایجاد نشده است، به‌آسانی قابل انجام است. ولی اگر لایه‌های جرم دندان ضخیم باشد، در‌این‌صورت ضروری‌ست اقدامات جدی‌تری را درنظر بگیرید. افرادی که به‌طور‌جدی از سیگار و الکل استفاده می‌کنند، به‌زودی به‌وجود جرم بر روی دندان‌ها مبتلا می‌شوند؛ حتی مصرف بیش‌از‌حد قهوه و چای و نوشیدنی‌های رنگی نیز جرم روی دندان‌ها را تشدید می‌کند. جرم‌گیری دندان خطرناک نیست؛ آن‌چه باید به‌عنوان خطر درنظر گرفته شود، جرم است؛ زیرا وجود جرم بر روی دندان پوسیدگی‌های جدی را بر روی دندان‌ها ایجاد می‌کند و این امر به‌مرور می‌تواند به از‌بین‌رفتن کامل دندان منجر شود. اگر‌چه برخی افراد باور دارند که جرم‌گیری دندان می‌تواند بافت دندان را از بین ببرد؛ ولی این امر واقعیت ندارد. جرم‌گیری تنها راه درمان جرم دندان است و اگر در زمان مناسب، اقدامی صورت نگیرد، ممکن است منجر به هزینه‌های گزافی شود. برخی افراد اعتقاد دارند که بعد از جرم‌گیری دندان، هنگام نوشیدن نوشیدنی‌های سرد و گرم دندان آنها تیر می‌کشد؛ این امر در همه افراد دیده نمی‌شود و همچنین ممکن است ریشه در برخی بیماری‌های دهانی داشته باشد؛ بنابراین اگر بعد از جرم‌گیری دندان دچار درد یا هرگونه عارضه دیگری شدید، آن را به جرم‌گیری دندان نسبت ندهید و برای بررسی مشکلات دندانی خود اقدامات جدی‌تری انجام دهید.
نحوه جرم‌گیری دندان
برای جرم‌گیری دندان اگر جرم یاد‌شده حاد نباشد، دندانپزشک از یک جرم‌گیر ساده و دستی استفاده می‌کند؛ ولی در‌غیر‌این‌صورت از ابزارهای تخصصی در‌این‌زمینه استفاده می‌شود. دستگاه جرم‌گیر دندان در دندانپزشکی دارای نوک فلزی خاصی‌ست که با حرکت چرخشی و ضربه بر روی جرم منجر به از‌بین‌رفتن جرم دندان می‌شود. این اقدام هیچ‌گونه دردی ندارد؛ زیرا دستگاه یاد‌شده به‌صورت چرخشی و به‌آرامی به جرم‌ها ضربه وارد می‌کند و بیمار هیچ‌گونه دردی را احساس نمی‌کند. برخی از افراد گمان می‌کنند که جرم‌گیری سبب لق‌شدن دندان می‌شود؛ ولی این تصور کاملاً اشتباه است؛ زیرا لق‌شدن دندان از قبل رخ داده است و جای خالی لق‌شدن دندان را جرم گرفته است و اینک با خارج ساختن جرم لق‌شدن دندان بیشتر احساس می‌شود. در حالت کلی اگر احساس می‌کنید که جرم‌هایی بر روی دندان شما ایجاد شده است، بلافاصله قبل از ضخیم‌شدن لایه‌های آن، اقدامات مربوط به جرم‌گیری دندان را در پیش بگیرید.
فواید جرم‌گیری دندان
برخی افراد بر این باوراند که جرم‌گیری دندان منجر به آسیب دندانی می‌شود. این باور غلط است و جرم‌گیری دندان حداقل هر‌سال یک‌بار توسط متخصص ارتودنسی یا دندانپزشکان توصیه می‌شود. این درمان در سال بیش از دو‌بار در بازه زمانی شش‌ماهه بیشتر نباید انجام شود؛ زیرا در محیط دندان میکروارگانیسم‌های مختلفی وجود دارد. این میکروارگانیسم‌ها همراه انواع خوراکی‌ها به‌خصوص خوراکی‌های حاوی قند و کربوهیدارات به سطوح دندانی می‌چسبند. به‌مرور‌زمان این وضعیت منجر به ایجاد لایه‌های زرد و قهوه‌ای بر سطح دندان می‌شود. این لایه‌ها به‌نام پلاک میکروسکوپی به‌راحتی از روی دندان برداشته نمی‌شوند. پلاک‌های میکروسکوپی حتی با مسواک برقی و نخ دندان هم از سطح دندان جدا نمی‌شوند. اگر این لایه‌های مضر پاکسازی نشوند، عوارض گوناگونی برای لثه‌ها و دندان‌ها ایجاد می‌کنند. لثه‌ها بر اثر جرم دندان ملتهب و قرمز می‌شوند. در‌صورت عدم پیشگیری بیمار دچار تحلیل لثه و استخوان و انحراف دندان می‌شود. در‌نهایت دندان لق می‌شود و از دست می‌رود. با پرداخت هزینه نه‌چندان‌زیادی برای جرم‌گیری دندان، می‌توانید از این عوارض جلوگیری کنید. به‌علاوه هزینه‌های گزاف ترمیم دندان و لثه را متحمل نمی‌شوید. بعد از برداشتن براکت‌های ارتودنسی ثابت ممکن است دندان‌ها کمی تغییر رنگ داده باشند. برای رسیدن به یک نتیجه بهتر و مطلوب‌تر متخصص ارتودنسی توصیه می‌کند که بعد از برداشتن براکت ارتودنسی بیمار اقدام به جرم‌گیری دندان یا سفید‌کردن و بلیچینگ دندان کند؛ زیرا علاوه بر زیباتر‌شدن لبخند دندان‌های ارتودنسی شده از بروز پوسیدگی دندان‌ها نیز جلوگیری می‌شود.
فاصله زمانی بین دو جرم‌گیری دندان
در بعضی افراد با یک مرتبه جرم‌گیری و رعایت بهداشت دهان و دندان امکان دارد تا مدت‌‌ها نیازی به جرم‌گیری دوباره نداشته باشند. در ضمن بعضی از افراد به‌دلیل دارا‌بودن بزاق خاص دندان‌هایشان مستعد تشکیل جرم و بیماری‌های لثه‌ای هستند. به این افراد جرم‌گیری در فواصل زمانی کوتاه برای هر شش‌ماه‌یک‌بار توصیه می‌شود. نکته دیگری که باید درنظر داشت این‌است‌که در جرم‌گیری دندان، رسوبات روی سطح دندان‌ها برداشته می‌شود و اصلاً رنگ دندان تغییر نمی‌کند. فقط می‌تواند به سفید‌شدن دندان‌ها کمک کند. برای روشن و سفید‌شدن دندان باید هم‌زمان از درمان بلیچینگ هم استفاده کرد.