نقش صلیب سرخ و هلال‌احمر در تسکین آلام بشری
ابرقهرمان‌های ماه‌نشان
سروناز بهبهانی
حضور آدم‌های معروف در عرصه‌های مختلف، امری بدیهی‌ست و تقریباً می‌توان گفت در هر حوزه‌ای، با تعدادی‌ازآن‌ها برخورد خواهیم داشت؛ فعالیت‌های خیرخواهانه که جای خود دارد. چهره‌های مشهور بسیاری بوده‌اند که به‌انحای‌مختلف در برنامه‌های صلیب سرخ نیز شرکت کرده‌اند و با کارهای کوچک و بزرگِ خود، نه‌تنها حامیِ این‌مجموعه بوده‌اند؛ بلکه باعث جلب‌توجه رسانه‌های جهانی به موضوعات بشردوستانه نیز شده‌اند. سایت «صلیب سرخ آمریکا» (ARC) در گزارشی ویژه به مردان و زنانی بنام اشاره کرده که با این سازمان همکاری داشته‌اند.
آملیا مری ارهارت؛ خلبان پیشگام آمریکایی و اولین زنی‌که طی پروازی تک‌نفره، عرض اقیانوس اطلس را پیمود، در خلال جنگ جهانی اول، به‌صورت داوطلبانه با صلیب سرخ همراه شد. وی پس از اتمام دوره دبیرستان و دیدن سربازان زخمی که از جنگ بازمی‌گشتند، دوره کمک‌های اولیه صلیب سرخ را گذراند و به‌عنوان کمک‌پرستار وارد بیمارستان نظامی کانادا شد. می‌گویند؛ شنیدن داستان‌هایی که مردان جنگی درآن‌ایام در‌مورد تجربه‌های خود نقل می‌کردند، تمایلش به سفر و کاوش را برانگیخت.
والت دیزنی که یکی از چهره‌های سرشناس صنعت پویانمایی آمریکا و سراسر جهان بوده؛ و به‌عنوان نماد بین‌المللی این هنر شناخته شده؛ سعی کرد در جنگ اول جهانی وارد جبهه شود؛ اما چون فقط 16سال داشت، اجازه پیدا نکرد. بااین‌حال، مصمم به انجام‌وظیفه بود که شنید واحد آمبولانس صلیب سرخ، داوطلب می‌پذیرد و شرط سنی برای این‌منظور 17سال است؛ پس شناسنامه خود را تغییر داد و ثبت‌نام کرد. والت به فرانسه اعزام؛ و درست پس از پایان جنگ، وارد آنجا شد و این فرصت را یافت تا به‌عنوان راننده و مکانیک در کامیون‌های پشتیبانیِ صلیب سرخ کار کند. البته اشتیاق او به هنر حتی درآنزمان مشهود بود؛ تاجایی‌که روی برخی از وسایل‌نقلیه، کاریکاتور و نقاشی می‌کشید و همچنین پوسترهایی را برای خودروهای صلیب سرخ طراحی کرد.
کیت ریچی؛ مجری رادیو و بازیگر استرالیایی که با سریال تلویزیونیِ «خانه و دوری» درخشید؛ به‌مدت هفت‌سال سفیر صلیب سرخ آمریکا بود و با برنامه‌هایی هدفمند، به افزایش آگاهی عمومی در‌مورد فعالیت‌های این سازمان و دامنه کمک‌های آن، پرداخت. او همچنین کمک کرد تا با استفاده از شهرت خود، سرمایه لازم برای انجام و اجرای تعدادی از پروژه‌های بشردوستانه ARC جمعآوری شود یا افراد بیشتری به‌جهتِ مشارکت در‌این‌کار‌ها تشویق شوند.
پرنسس دیانا؛ عضو خانواده سلطنتی بریتانیا، همسر اول چارلز (شاهزاده ولز) و مادر شاهزاده ویلیام و شاهزاده هری، کمک کرد تا طرح ایجاد یک کمپین ازسویِ صلیب سرخ با هدف ممنوعیت مین‌گذاری، در کانون توجه جهانی قرار گیرد. او در جریان بازدید از آنگولا در معیت گروهی از «صلیب سرخ آمریکا» در سال 1997، در یک مصاحبه اثرگذار رسانه‌ای گفته بود: «هر‌ماه دو‌هزار‌نفر توسط مین‌ها در سراسر جهان كشته یا معلول می‌شوند؛ به‌عبارتی، هر 20دقیقه یک‌نفر. فهمیدم بسیاری از مین‌ها مخصوصاً برای معلول‌كردن قربانیان احتمالی طراحی شده‌اند و حاوی میزانی از ماده منفجره هستند که فرد را نمی‌کشد؛ اما منجر به نقصِ‌عضو می‌شود». دیانا احتمالاً مشهورترین زن جهان درآنزمان بود که قدم به یک میدان مین پاک‌سازی‌نشده گذاشت؛ و با افراد قطعِ‌عضوشده دراثر انفجار آن‌ها، ملاقات کرد؛ امری‌که توجه بی‌سابقه‌ای را در سطح جهانی به این‌موضوع درپی داشت. این سفر که چند‌ماه قبل از مرگ نامنتظره او انجام گرفت، باعث رونق کمپین و امضای طرحی در‌همان‌سال شد.
ال ال کول جی؛ رپر و بازیگر، یکی از اعضای «هیئت نامداران» صلیب سرخ آمریکاست. این‌گروه که از بازیگران، شخصیت‌های تلویزیونی، موزیسین‌ها، ورزشکاران و چهره‌های مطرح جوامع تشکیل شده؛ از مهارت و شهرت خود برای افزایش آگاهی‌ها و جلب مشارکت عمومی برای برنامه‌های صلیب سرخ استفاده می‌کنند. این نوازنده برنده جایزه گرمی، توسط باراک اوباما (رئیس‌جمهوری وقت آمریکا) به این هیئت پیوست. او جایزه بشردوستانه صلیب سرخ آمریکا را نیز برای خدمات خود دریافت کرد.
دِیم نلی مِلبا؛ اولین موسیقی‌دان کلاسیک استرالیایی با شهرت جهانی که از مشهورترین خوانندگان اواخر عصر ویکتوریا بود؛ یک‌قرن‌پیش، در اقدامی قابل‌ستایش، تمام درآمد خود از کنسرت‌هایش را وقف فعالیت‌های صلیب سرخ در دوره جنگ کرد. این ستاره سوپرانوی اپرا، با ابراز شرمندگی، اعتراف کرده بود؛ در‌حالی‌که بسیاری از زنان برای سربازان جوراب می‌بافتند، او در سالن‌های مجلل، آواز خوانده و از این اجراها طی دوره جنگ، 100هزارپاوند به‌دست آورده که درآنزمان رقمی هنگفت و باورنکردنی بود. او همچنین به‌عنوان رئیس شعبه محلی صلیب سرخ در زادگاهش فعالیت می‌کرد.
آگاتا کریستی؛ از پرفروش‌ترین نویسندگان ادبیات جنایی و خالق کارآگاه‌های دوست‌داشتنی «هرکول پوآرو» و «خانم مارپل» که به او لقب «ملکه جنایت» داده‌اند نیز پیش از رسیدن به شهرت، داوطلب فعالیت دراین‌مجموعه بود. درواقع، وقتی شوهرش؛ آرچی (تاجر و افسر نظامی اهل بریتانیا) با شروع جنگ جهانی اول عازم جبهه شد، او نیز به‌عنوان پرستار، در بیمارستان صلیب سرخ کار کرد. مستندی در شبکه تلویزیونی History درباره او گزارش داد؛ آگاتا مورد‌علاقه سربازان و پزشکانِ بیمارستان بود و خیلی‌زود به درمانگاه آنجا منتقل شد و همان‌جا بود که در‌مورد داروها و سموم، بسیار آموخت؛ دانشی ارزشمند که در فعالیت ادبی‌اش به‌کارش آمد.
نلسون ماندلا؛ رهبر ضدِآپارتاید آفریقا، طی 27سال حبسی که کشید، بارها توسط کمیته صلیب سرخ ملاقات شد. او بعدها در تعدادی از رویدادهای این سازمان سخنرانی کرد و در کتاب زندگی‌نامه‌اش و سایر فعالیت‌های عمومی‌اش، همیشه درباره اهمیت کار صلیب سرخ حرف زد. صلیب سرخ آفریقای جنوبی نیز با اعطایِ اولین جایزه بشردوستانه، از وی تجلیل کرد. این برنده جایزه صلح نوبل گفته بود: «صلیب سرخ نه‌تنها از‌نظر اقداماتش برای جامعه ما؛ بلکه در مقیاس جهانی و حمایت‌های فرامرزی‌اش جایگاهی ویژه دارد. به‌شخصه برای من و کسانی‌که تجربه حبس سیاسی را داشته‌اند، صلیب سرخ، چراغی در دنیای تاریک غیرانسانی این زندان‌ها بود».
می گیبس؛ نویسنده و تصویرگر کتاب‌های کودک نیز دستی بر آتش این سازمان دارد. او مجموعه‌ای از 30 کارت‌پستال خلق کرد که طی جنگ جهانی اول، در بسته‌های امداد صلیب سرخ، برای نیروهای استرالیایی ارسال می‌شد. از دل همان آثار بود که قصه‌های کلاسیکی نظیر Gum-Blossom Babies و Gum-Nut Babies متولد شدند. طبق اسناد تاریخیِ کتابخانه ایالتی NSW؛ گیبس دراینباره گفته بود: «کارت‌پستال‌های Gumnut را طراحی کردم تا مردم، آن‌ها را برای روحیه‌دادن به سربازان بفرستند».
جی کی رولینگ؛ خالق فانتزیِ «هری پاتر»، با بخشی از فعالیت‌های بنیاد خیریه شخصیِ خود، حامی فعالیت‌های صلیب سرخ در انگلیس بوده است و چندین‌سال از اقدامات این سازمان پشتیبانی مالی و معنوی کرده؛ تا‌آنجا‌که آن‌ها جایزه انسانیت صلیب سرخ را به او اهداء کردند. هدف این جایزه، تقدیر از نیکوکاران و بشردوستانی‌ست که خدماتشان، زندگی مردم را در سراسر جهان تغییر داده. وی در یک مصاحبه عنوان کرد: «من مدت‌هاست که تأثیر کارهای صلیب سرخ را پس از وقوع یک بحران یا فاجعه، تحسین کرده‌ام و تلاش برای حمایت از آن‌ها، یک امتیاز است».
ارنست همینگوی؛ نویسنده «جنگ و صلح» و «پیرمرد و دریا» قبل از خلق برخی از شاهکارهای ادبی قرن بیستم، همکاری داوطلبانه خود را با صلیب سرخ آغاز کرد. او که در هنگامه جنگ جهانی دوم، جوانی 18ساله بود، شغل خبرنگاری را رها کرد تا به جمع صلیب سرخی‌ها در اروپا بپیوندد. او به‌عنوان راننده آمبولانس، در جبهه ایتالیا کار می‌کرد؛ تااینکه هنگام پخش شکلات به سربازان در یک سنگر، بر‌اثر اصابت خمپاره مجروح شد. می‌گویند که همراهی او با صلیب سرخ، تأثیر عمده‌ای در پیشرفتش به‌عنوان نویسنده داشت و همین‌موضوع منجر به نگارش بهترین نمونه‌های ادبیات آمریکایی در‌مورد آن جنگ بزرگ شد.
مگی بیر؛ آشپز مطرح و مؤلف کتب مشهور دراین‌زمینه که داوری یک مسابقه بزرگ آشپزی در استرالیا را نیز برعهده دارد؛ یکی‌دیگر از سُفرای ARC است. او هر اکتبر، حمایت خود را از پروژه بزرگ جمعآوری کمک‌های مالی سالانه Big Cake Bake اعلام و شخصاً دراین‌اقدام همراهی می‌کند. او همچنین در ارتقای برنامه‌های این سازمان به‌جهتِ دسترسی جوامع محروم به غذای سالم و تازه، نقشی اثرگذار دارد. یکی‌دیگر از فعالیت‌های او، همراهی با گروه مشاورین صلیب سرخ در کمک به سالمندان درزمینه غلبه بر تنهایی‌ست.
آنی لنوکس؛ خواننده و ترانه‌سرای اسکاتلندی که آثارش بیش از 80میلیون‌نسخه در جهان به‌فروش رفته و به‌عنوان یکی از اعضای گروه «یوریتمیکس» نیز شناخته شده؛ بیشتر وقت خود را صرف حمایت از اقدام‌ها و اهداف بنیادهای بشردوستانه؛ ازجمله صلیب سرخ می‌کند. او چند‌سال‌پیش جایزه ویژه خدمات صلیب سرخ انگلیس را دریافت کرد که به‌افتخار کارهای برجسته بشردوستانه و تلاش‌های خستگی‌ناپذیر او برای خانواده‌های مبتلا‌به‌ایدز بود. توانایی لنوکس در افزایش آگاهی از‌طریق موزیک و استفاده از نمایه بین‌المللی خود به‌نفع دیگران، نمونه‌ای مثال‌زدنی‌ست.
النور روزولت؛ بانوی اول سابق ایالات متحده، به‌شکل داوطلبانه در بسیاری از سازمان‌های کمک‌رسان و بشردوستانه نظیرِ صلیب سرخ حضور داشت. او که در امر نگارش اعلامیه جهانی حقوق بشر کمک کرده بود؛ درخواست‌های جذب سرمایه، اهدای خون و کاروان غذاخوری صلیب سرخ را برای سربازان ارتقاء داد. او در دهه 1940، به‌عنوان عضو صلیب سرخ، از جبهه فعال در منطقه اقیانوس آرام جنوبی بازدید کرد تا در‌مورد شرایط سربازان تحقیق کند.
بت دیویس که از اولین بازیگران زن برنده جایزه اسکار بود را امروزه به‌عنوان عاملی مؤثر و تشویق‌کننده در سیگاری‌شدن زنان جهان می‌شناسند. او بدون رضایت کارگردان، در صحنه سیگار روشن می‌کرد؛ و پس از رسیدن به شهرت، زنان بسیاری پس از دیدن فیلم‌هایش، به این‌کار رو آوردند؛ اما او تأثیرات خوب و مطلوبی نیز بر جامعه گذاشته بود؛ ازجمله با حضورش به‌عنوان نیروی داوطلب در فعالیت‌های صلیب سرخ. هنگامی‌که جنگ جهانی دوم در سال 1938 آغاز شد، بافندگان در همه‌جا امکانات خود را بسیج کردند تا اقلام موردنیاز جبهه‌ها را تأمین کنند؛ از باند زخم گرفته تا دستکش و ...؛ حتی بازیگران تازه‌کار و ستاره‌های هالیوود نیز وارد عمل شدند. دیویس نیز از شهرت خود برای ترغیب جامعه به این پویش همگانی استفاده کرد؛ آن‌هم زمانی‌که وسط پروسه فیلم‌برداریِ فیلم سینماییِ «در این زندگی ما» بود.
جکی چان؛ رزمی‌کار و بازیگر هنگ‌کنگی که نه‌تنها روی پرده سینما؛ بلکه خارج از این فضای فانتزی نیز یک قهرمان است. او پس از وقوع زلزله‌ای بزرگ در نپال در سال 2015، عازم کاتماندو شد تا بسته‌های امدادی را به دست نیازمندان برساند و در کمک به افراد معلول آن‌منطقه کمک کند. او دراینباره گفته است: «وقتی دانش‌آموزی جوان در آکادمی اپرای پکن بودم، فقیر بودم و دلم می‌خواست کسی به من کمک کند؛ منظورم همین ابتدایی‌ترین ملزومات یک زندگی‌ست. سایر بچه‌ها نیز وضعیتی مشابه داشتند؛ تااینکه نماینده‌ای ازسویِ صلیب سرخ وارد آکادمی شد و لوازم موردنیاز ما را آورد. من و همکلاسی‌هایم خیلی سپاسگزار و درعین‌حال متأثر از این امداد بودیم؛ همان‌جا به خودم قول دادم که هرگز این سخاوت را از یاد نبرم».
بری هامفریز؛ بازیگر و کمدین مطرح استرالیایی که با خلق تیپ‌هایی فانتزی در پروژه‌های سریالی که خود خالقشان بود؛ ازجمله «خانم ادنا اوراژ» در یک شوی تلویزیونی مشهور شد؛ در جذب مشارکت مردمی برای یکی از بزرگ‌ترین برنامه‌های جمعآوری کمک‌های مالی در دهه 70 کمک کرد. این برنامه سالانه که فروش نشان‌های تزئینیِ صلیب سرخ در مکان‌های عمومی و اختصاص درآمد حاصل‌ازآن، به اجرایی‌شدن پروژه‌های بشردوستانه این نهاد بود، بین سال‌های 1914 تا 1990 ادامه داشت.
کری گرانت؛ بازیگری از عصر طلایی و کلاسیک هالیوود که انستیتو فیلم آمریکا در سال ۱۹۹۹ او را در رده دوم برترین هنرپیشگان مرد تاریخ سینما قرار داد. درباره‌اش گفته می‌شود که بسیار سخاوتمند بود؛ و هم قبل و هم طی جنگ جهانی دوم، 200هزاردلار به صلیب سرخ انگلیس اعطا کرد. او مبلغی یکسان را نیز به صلیب سرخ آمریکا بخشید. البته تمایل داشت سخاوت خود را کم‌اهمیت جلوه دهد و هنگامی‌که از او دراینباره سؤال شد، پاسخ داد: «سخاوت معنایی ندارد؛ اگر توان انجام آن‌را دارید».
هایدی کلوم؛ نخستین مدل آلمانی بود که مانکن برگزیده «ویکتوریا سیکرت» شد. او بیش از یک‌دهه همراهی و همکاری با صلیب سرخ را در کارنامه‌اش دارد و یکی‌دیگر از اعضای «هیئت نامداران» صلیب سرخ آمریکاست. از فعالیت‌های او می‌توان به حمایت از آسیب‌دیدگان طوفان سندی در ایالات متحده اشاره کرد که شامل تلاش برای جمعآوری کمک‌های نقدی؛ و نیز تحویل اقلام ضروری به خانواده‌های آسیب‌دیده از طوفان بود. او به‌خاطر حضور داوطلبانه، جایزه Crystal Cross Red Cross را دریافت کرد.
ایندیرا گاندی، دختر رهبر استقلال و نخست‌وزیر پیشین هند؛ «جواهر لعل نهرو» بود که به‌رغم ارتباط نزدیک خانوادگی با ماهاتما گاندی و خانواده‌اش، هیچ نسبت خویشاوندی با آنان نداشت. او که تنها نخست‌وزیر زن هند نیز به‌شمار می‌آید؛ حین جنگ جهانی دوم، در لندن تحصیل می‌کرد و همان‌زمان به‌عنوان داوطلب، به صلیب سرخ پیوست. در آغاز یورش و بمباران هوایی آلمان نازی علیه بریتانیا در سال‌های 1940 تا 1941 که به «بلیتس» معروف است؛ چند‌هفته به کار رانندگی آمبولانس و مراقبت از قربانیان حمله هوایی پرداخت.