۹.۵درصد؛ میزان زنان سالمند از کل جمعیت زنان کشور
از تحقیقاتی که در سالهای اخیر انجام شده، پژوهش مشترک احمد دراهکی (پژوهشگر دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی) و رضا نوبخت (پژوهشگر دانشگاه پیام نور تهران) است که بر مشخصات جمعیتی و اجتماعی زنان سالمند در ایران با استفاده از آمارهای رسمی بررسی شده. این بررسیها نشان داده سالمندی درحالزنانهشدن و تعداد زنان سالمند خودسرپرست درحالافزایش است؛ ازاینرو، نیاز به سیاستگذاریهای اجتماعی و فرهنگی و توجه به منابع دراختیار سالمندان بیشتر احساس میشود. بهگزارش ادارهکل روابطعمومی صندوق بازنشستگی کشوری؛ بررسیهای جهانی هم نشان میدهد که امید به زندگی زنان بهطورمتوسط چهارسالونیم بیشتر از مردان است و تعداد زنانیکه در گروه سنی سالمند قرار دارند، بهنسبت قابلتوجهی بیشتر از مردان سالمند است. این الگوی سالمندی نشان میدهد که احتمال بیوه یا مجردبودن زنان سالمند نسبت به مردان بیشتر است. در مطالعه انجامشده درباره سالمندی زنان ایران، دادههای سرشماری مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۵ موردبررسی قرار گرفت. دراینمطالعه بازه سنی ۶۰ساله و بالاتر بهعنوان سالمند انتخاب شد و زنان سالمند براساس وضعیت زناشویی، وضع سواد، وضع فعالیت، نوع خانوار، وضعیت سکونت و سایز متغیرها موردبررسی قرار گرفتند. یافتههای حاصل از سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۹۵ نشان داد؛ تعداد کل زنان سالمندِ ایران سهمیلیون و ۷۵۵هزار و ۶۸۶نفر بوده که اینمقدار ۹.۵درصد از کل جمعیت زنان کشور را شامل میشود. طبق آمار؛ زنان سالمند ۹.۲درصد از جمعیت زنان شهری را تشکیل میدهند و سهم زنان سالمند روستایی از کل جمعیت زنان روستایی ۱۰.۴درصد است. طبق بررسیهای انجامشده، تنها ۰.۲۸درصد از زنان سالمند در خانوارهای گروهی و مؤسسهای مانند خانه سالمندان و آسایشگاه و ۹۹.۷۲درصد از آنها در خانوارهای معمولی زندگی میکنند. این آمارها حاکیستکه هنوز سرای سالمندان در جامعه ایرانی چندان رواج نیافته است. سطح سواد بهعنوان یکی از مهمترین متغیرهای اقتصادی و اجتماعیست و اهمیت زیادی دارد که مستقیماً بر درآمد و غیرمستقیم بر سلامت بهداشتی و روانی سالمندان تأثیرگذار است. براساس دادههای این مطالعه؛ ۴۴درصد از کل جمعیت زنان سالمند باسواد هستند. ازنظر سواد بین نقاط شهری و روستایی تفاوت شایانی وجود دارد؛ بهاینصورتکه ۴۳.۴درصدِ زنان شهری، باسواد هستند؛ درصورتیکه تنها ۹.۹درصد از زنان سالمند روستایی سواد خواندن و نوشتن دارند. بیشترین سطح تحصیلات در بین زنان سالمند باسواد، مربوط به سطح تحصیلات ابتدایی (۵۳.۸درصد) است. دیگر مدارج تحصیلی در زنان باسواد بهصورت دیپلم (۱۹.۲درصد)، تحصیلات متوسطه یا سهساله دوم (۱۱.۸درصد)، دانشگاهی (۹.۷درصد) و تحصیلات متوسطه یا سهساله دوم (۴.۶درصد) است. از کل جمعیت زنان سالمند، تقریباً ششدرصد جمعیت فعال، محسوب میشوند و نرخ بیکاری آنها ۱.۸درصد است.