وضعیت بحرانی سوله‌های مدیریت بحران
کشور ما به‌دلیل وسعت زیاد و شرایط اقلیمی گوناگون همیشه تحت‌تأثیر بحران‌ها و حوادث طبیعی گوناگونی بوده است که همه ما آن‌ها را به‌خاطر داریم؛ از زلزله بم و کرمانشاه گرفته تا سیل در آق‌قلا و گلستان که بسیاری از مردم را درگیر کرده است و هنوز آثار این حوادث وجود دارد و مردم نتوانسته‌اند به شرایط زندگی گذشته خود برگردند. به‌گزارش باشگاه خبرنگاران جوان؛ به‌دلیل‌اینکه کشور در منطقه زلزله‌خیز قرار دارد، لازم است مدیران کشور و دستگاه‌های مرتبط با مدیریت بحران پیش‌بینی‌های لازم برای رؤیا رویی با حوادث را قبل از وقوع حادثه انجام دهند و تجهیزات لازم و موردنیاز مردم را برای زمان حوادث آماده کنند. مطابق برآوردهای انجام‌شده، وقوع زلزله در تهران خسارات شدیدی را به‌جا خواهد گذاشت؛ نیز تراکم زیاد جمعیت و بافت فرسوده شهری در بسیاری از مناطق تهران، کار امدادرسانی و کمک به بازماندگان حادثه را بسیاردشوار می‌کند. دراین‌شرایط برنامه‌ریزی برای پیشگیری و کاهش خسارت ناشی از حوادث بسیار ضروری‌ست. یکی از محل‌هایی که برای وقوع حوادث احداث شده و باید همیشه برای زمان حادثه آماده باشد، سوله‌های مدیریت بحران است. سوله‌ها باید برای زمان وقوع حوادث آماده نگه داشته شوند و همیشه اقلامی مانند کنسرو، پتو، چادر، آب و مواد غذایی در آن وجود داشته باشد. تیرماه پارسال بود که اسماعیل نجار (رئیس سازمان مدیریت بحران کشور) در حاشیه جلسه ستاد محلی پیشگیری، هماهنگی و فرماندهی عملیات پاسخ به بحران که در محل سازمان پیشگیری و مدیریت بحران شهر تهران درباره میزان آمادگی سوله‌های مدیریت بحران گفت؛ سازمان مدیریت بحران، سازمان ستادی‌ست و مأموریت و مسئولیتش سیاست‌گذاری، هماهنگی و نظارت تعریف شده است و همه دستگاه‌های اجرایی در قانون جدید مدیریت بحران در زمان مقابله با بحران هم مأموریت به‌میزان نیاز مسئولیت دارند. وی بااشاره‌به‌اینکه سوله‌های مدیریت بحران صرفاً مشکل را حل نمی‌کند اظهار داشت؛ در تهران سوله‌های بحران چندمنظوره هستند و دراختیار دستگاه دیگری قرار گرفته و ممکن است در آنجا ورزش هم بکنند؛ اما حق تغییر کاربری ندارند و مدیریت بحران هر زمان احساس نیاز کند می‌تواند وارد این سوله‌ها شود. نجار گفت؛ به‌نظر من علی‌رغم تلاش‌های صورت‌گرفته در تهران با ۱۰میلیون جمعیت، اگر زلزله ۷ریشتر و بالاتر بیاید، خیلی مشکلات خواهیم داشت و ۲میلیون‌نفر تحت‌تأثیر مستقیم قرار می‌گیرند و ۸میلیون‌نفر باقی‌مانده تحت‌تأثیر غیرمستقیم هستند. وی افزود؛ زلزله تأثیرات روانی بسیارسنگینی برای مردم دارد. رئیس سازمان مدیریت بحران کشور بااشاره‌به برنامه‌ریزی‌های گسترده برای عبور از بحران زلزله در تهران گفت؛ بااین‌وجود ما تنها ۱۸.۳درصد آمادگی داریم. تهران نیازمند برنامه ویژه مثل ایجاد نقاط اضطراری پرواز بالگرد است که در امدادرسانی و تخلیه مجروحین و آذوقه‌رسانی کمک‌کننده است. دراین‌رابطه ناصر امانی (عضو شورای اسلامی شهر تهران) گفت؛ سوله‌های مدیریت بحران از زمان مدیریت قالیباف در تهران بنیان‌گذاری شد و حرکتی درراستای پایدارسازی شهر در مقابل حوادث بود. وی ادامه داد؛ این‌مکان‌ها پایگاهی برای دپوی امکانات موردنیاز در بحران است و سوله‌ها استحکام و فضای مناسبی دارد. در دوره‌های قبل‌ازاین سوله‌ها به‌صورت دومنظوره بهره‌برداری می‌شد؛ یعنی به‌جز زمان‌های بحرانی استفاده‌های دیگر هم از آن‌ها می‌شود. عضو شورای اسلامی شهر تهران تصریح کرد؛ درحال‌حاضر تعدادی از این سوله‌ها دومنظوره هستند؛ اما به‌معنای تغییر کاربری آن‌ها نیست و کاملاً موقتی‌ست. امیدواریم که شورای شهر با سازمان مدیریت بحران مکاتبه‌ای داشته باشد تا سوله‌ها افزایش پیدا کند. امانی تأکید کرد؛ نگرانی اصلی ما ناایمن‌بودن تهران و اولویت پرداختن به این‌موضوع است؛ تاریخ‌مصرف اقلام و امکانات موجود در سوله‌ها گذاشته است و باید اقلام جدید جایگزین شود. ما به‌تعداد محلات نیاز به سوله داریم و حتماً باید در هر محله یک سوله بحران باشد. به‌همین‌دلیل با هماهنگی‌ها که با ستاد مدیریت بحران شهرداری تهران انجام دادیم، سراغ برخی سوله‌های بحران رفتیم تا ببینیم که وضعیت کلی آن‌ها چگونه است. از مسئولین مدیریت بحران درباره نگهداری مواد غذایی ضروری در مواقع بحرانی پرسیدم که کجا نگهداری می‌شوند تا سری به آن‌ها بزنیم و ببینیم چه اجناسی نگهداری می‌شود؛ انبارگردانی از آن‌ها به چه نحوی انجام می‌شود و تاریخ‌مصرف کنسروها و مواد غذایی و آب تاچه‌زمانی‌ست؛ اما ازسوی همین مسئولین گفته شد؛ ما در سوله‌های مدیریت مواد غذایی نگهداری نمی‌کنیم و تمام مواد غذایی در ساختمان مرکزی مدیریت بحران شهرداری در غرب تهران نگهداری می‌شوند. تقاضا کردم تا به همان‌جا بروم؛ اما گفته شد درحال‌حاضر مواد غذایی نداریم و هرچه بود، به‌دلیل نزدیکی پایان تاریخ‌مصرف به فروشگاه شهروند مرجوع شده است. ظاهراً مواد غذایی لازم برای مواقع بحرانی ازطریق فروشگاه شهروند که متعلق به شهرداری تهران است، تأمین می‌شود. به‌همراه تیمی از مدیریت بحران شهرداری برای بازدید از چند سوله رفتیم. اولین مقصد ما سوله مدیریت بحران منطقه ۶ در پارک لاله واقع بود. در بخش زمین ورزشی سالن، چند مدل سرویس بهداشتی سیار بود که برای مواقع بحرانی به مناطق مختلف ارسال و دوباره به همین سوله بازگردانده می‌شد. یکی از کارکنان این سوله گفت آخرین‌بار، این سرویس‌های سیار برای زلزله کرمانشاه مورداستفاده قرار گرفته است. در جای دیگر سوله، بخشی حدود ۲۰۰متری بود که در آن قفسه‌های بلندی وجود داشت که تا نزدیک سقف می‌رسید. در قفسه‌ها از کلنگ و بیل و بیلچه تا موتوربرق و وسایل امدادونجات نگهداری می‌شد. به‌گفته مسئول آنجا؛ ۷۵قلم انواع تجهیزات در آنجا نگهداری می‌شد. مسئولان مدیریت بحران گفتند که بسیاری از اقلام تاریخ‌مصرف مشخصی دارند که هر شش‌ماه تا یک‌سال باید بررسی شوند و اگر نیاز باشد تعویض و اقلام جدید جایگزین شود. اقلامی که تاریخ‌مصرفشان هم به‌پایان رسیده، برای مانورها و کلاس‌های آموزشی ارسال می‌شود تا از آن‌ها استفاده مناسبی شود. بسیاری از اقلام در این سوله جدید بودند و مشخص بود به‌تازگی تعویض یا تعمیر شده‌اند؛ اما بعضی اقلام مثل چراغ‌قوه‌ها یا باتری نداشتند یا اگر باتری داشتند، کم‌نور بود و ضعیف. کیف‌های کمری کمک‌های اولیه امدادونجات نیز وضعیت خوبی نداشتند. کیف را باز کردم: سرنگ‌های تاریخ‌گذشته و چسب‌های کاغذی زرد‌شده، نشان می‌داد که زمان زیادی از تاریخ‌مصرفشان گذشته است. نکته قابل‌تأمل دیگراینکه این سوله مدیریت بحران تقریباً کوچک بود و در مواقع بحرانی نمی‌تواند به کمک یک منطقه بزرگ در بخش مرکزی و مهم شهر بیاید. مقصد بعدی، ساختمان مدیریت بحران واقع در بزرگراه کردستان بود؛ ساختمانی چندطبقه که به‌گفته متصدی آن؛ با آخرین تکنولوژی ساختمان‌سازی ساخته شده و در برابر زلزله‌های شدید نیز مقاوم است. یک طبقه کامل سالن ورزشی بود که حالا به یکی از مراکز مهم واکسیناسیون تجمیعی تبدیل شده است. یکی از دیگر از طبقات، محل نگهداری اقلام بود؛ سالنی تقریباً بزرگ با اقلامی حدوداً دوبرابر سوله مستقر در پارک لاله. چیدمان مرتبی در سالن بود؛ همه اجناس نو بود و در اینجا حدود ۱۰۰قلم کالا بود که از هریک‌از‌آن‌ها تعداد زیادی در آنجا نگهداری می‌شد؛ اما مواد غذایی؛ ازجمله کنسرو و آب وجود نداشت. ساختمان مدیریت بحران کردستان بزرگ‌ترین و مجهزترین ساختمان و سوله‌ای‌ست که در تهران واقع شده؛ اما به‌نظر می‌رسد بازهم برای تهران یا استان‌هایی که درگیر بحران می‌شوند، کارگشایی چندانی نداشته باشند. اسماعیل سلیمی (معاون آمادگی، مقابله و پدافند غیرعامل شهر تهران) گفت؛ ۱۰۳ پایگاه مدیریت بحران در تهران داریم که از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنیم؛ شامل پایگاه‌های ویژه که ستاد مدیریت بحران هر منطقه در آن تشکیل می‌شود، پایگاه‌های معین؛ و گروه سوم پایگاه‌های مدیریت بحران در نواحی شهر تهران. ۸ پایگاه نیز درحال‌ساخت هستند.