بانک
بی‌بی‌زهرا لعل‌موسوی
پلتفرم فراز بانک ایران‌زمین؛ فراتر از نئوبانک
با آنکه مدت‌زمان زیادی از ظهور و عمر نئوبانک‌ها در جهان می‌گذرد؛ اما این مدل از بانکداری در ایران پدیده‌ای نوظهور است و با وجود جذابیت‌های فراوانی که دارد، به‌دلیل عدم صدور مجوزهای لازم تاکنون، فراهم‌نبودن زیرساخت‌ها و عدم هماهنگی نهادهای ذی‌ربط با یکدیگر دراین‌حوزه، هنوز جایگاه خود را پیدا نکرده است. از‌سویی؛ برخی از کاربران و حتی کارشناسان مسائل مالی، کارکرد نرم‌افزارهای بانکی را با نئوبانک‌ها هم‌تراز تصور می‌کنند و به‌طور مشخص آن‌را درباره پلتفرم‌های بانکی نظیر «فراز» نیز صادق می‌دانند. بر‌همین‌اساس روابط‌عمومی بانک ایران‌زمین بر آن شد تا در این مقاله تحقیقی، ضمن بازتعریف دقیق نئوبانک، تفاوت‌های اصلی و زیربنایی پلتفرم متعلق به این نهاد مالی را با نئوبانک بیان کند.
نئوبانک دقیقاً چه تعریفی دارد؟
نئوبانک (Neo-bank) در لغت به‌معنای «بانک جدید» است. اصطلاح نئوبانک برای نسل جدید مؤسسه‌های مالی و بانکی به‌کاربرده می‌شود که تلاش می‌کنند مدل کسب‌وکار بانک را از پایه موردبازنگری و خلق مجدد قرار دهند. در این‌نوع بانک‌ها شعبه فیزیکی، معنا و کارکرد سابق خود را از دست می‌دهد و هر آنچه کاربران نیاز دارند، از باز‌کردن حساب و برداشت و پرداخت پول گرفته تا گرفتن وام، ضمانت‌نامه و اعتبارسنجی بامراجعه‌به نرم‌افزار نئوبانک انجام می‌شود. درحقیقت نئوبانک یک بانک کامل و مستقل بدون شعبه، مبتنی‌بر نرم‌افزار و بستر موبایل است که صفرتا صد امور بانکی در آن انجام می‌شود.
پلتفرم فراز و مزیت کارکرد این نرم‌افزار بانکی
فراز مخفف عبارت «فناوری روز ایران‌زمین» است. این پلتفرم بانکی اوایل دی ۱۳۹۹ در بانک ایران‌زمین راه‌اندازی شد و اکنون نیز بیش از چهارهزار مشتری دارد که تمامی آن‌ها مشتریان بانک ایران‌زمین هستند. این‌کار در ادامه موجب می‌شود فراز بتواند در نسخه آزمایشی بازخوردها را بهتر دریافت کند و در جذب مشتریان بیشتر موفق‌تر عمل کند. در یک جمله می‌توان گفت که مزیت کارکرد پلتفرم فراز ساده‌سازی، شخصی‌سازی خدمات و ارائه تجربه لذت‌بخش به مشتریان است؛ مزیتی که برای رسیدن به آن از دشواری‌های متعددی عبور کرده است. همان‌گونه‌که در ابتدای مقاله نیز گفته شد، برخی کارکرد پلتفرم فراز را درنهایت با نئوبانک یکی می‌دانند؛ درحالی‌که این‌گونه نیست؛ زیرا ماهیت فراز از اساس با نئوبانک متفاوت است؛ گواینکه می‌تواند خدمات ارائه‌شده در نئوبانک را نیز در زیرمجموعه خود جای دهد. به باور مدیران این پلتفرم بانکی، نئوبانک زیرمجموعه کوچکی از این‌نوع بانکداری‌ست. از نگاه کارشناسان فناوری بانک ایران‌زمین شایسته است نئوبانک را صرفاً با یک بانک بدون‌شعبه معادل‌سازی کنیم. با مواردی که تا به این جای مقاله به آن پرداخته‌شده است، تفاوت بین نئوبانک با دیجیتال بانک کاملاً مشخص‌شده است؛ باوجوداین برای‌اینکه کامل دریابیم فراز دقیقاً چه ماهیتی دارد، باید گفت که نئوبانک فقط بانک بدون‌شعبه نیست که تنها خدمات بانکداری الکترونیکی ارائه کند؛ نئوبانک یک بانک کامل است؛ اما شعبه ندارد؛ یعنی در نئوبانک علاوه‌بر‌اینکه خدمات بانکداری الکترونیکی ارائه می‌شود، خدمات بانکداری خرد، صدور انواع ضمانت‌نامه بانکی، ارائه انواع تسهیلات و خدمات بانکداری خرد شرکتی و بین‌الملل هم ارائه می‌شود؛ بنابراین هر نرم‌افزاری که کار انتقال وجه، افتتاح حساب و خدمات دیگر را انجام دهد، نمی‌تواند نئوبانک باشد. با این مقدمه نمی‌توان پلتفرم فراز در ایران‌زمین را یک نئوبانک بدانیم؛ بلکه آن بسیار فراتر از نئوبانک و دربرگیرنده آن است. فراز پلتفرم بانکداری دیجیتالی‌ست که بخشی از فرایندهای آن ممکن است به شعب وابسته باشد. کانال ارتباطی آن‌هم فقط موبایل نیست و کانال‌های ارتباطی شعبه، اینترنت و مرکز تماس هم دارد. این‌درحالی‌ست‌که نئوبانک‌های شناخته‌شده دنیا هیچ شعبه‌ای ندارند و ارتباط آن‌ها با مشتری فقط از‌طریق موبایل است.