سرنوشت بازار بورس در دست برجام و دلار
مسیر بهنسبت باثبات بورس در ماههای گذشته و رشد شاخص بورس که بهتازگی آغاز شده، این پرسش را برای فعالان بازار سرمایه ایجاد کرده است که دو متغیر مهمی که انتظار میرود دستخوش تغییر شوند؛ یعنی سرنوشت برجام و نیز دلار ۴۲۰۰تومانی چه تأثیری بر اینروند خواهند داشت؟ بهگزارش ایرنا؛ کارشناسان، خوشبینانهترین شرایط را احیای برجام و حذف دلار 4200تومانی میدانند که با فرض آن، سودآوری صنایع بورسی افزایش و روند روبهرشد شاخص نیز ادامه مییابد. درمقابل، بدترین شرایط برای بورس زمانی رقم خواهد خورد که بدون برجام، پیامدهای بعدی آن نیز شروع شود. علاوهبراین، ادامه تخصیص ارز 4200تومانی میتواند سودآوری برخی صنایع را کاهش دهد که نتیجه آن، افت کلی بازار و ازدسترفتن جذابیت آن برای سرمایهگذاران است. احمد اشتیاقی؛ کارشناس بورس و بازار سرمایه، چشمانداز بورس تا پایان امسال را برای دو متغیر تأثیرگذار بر این بازار؛ یعنی برجام و نرخ ارز ترجیحی تحلیل کرده است. بهگفته او؛ در سناریوی خوشبینانه درباره توافق هستهای؛ یعنی احیای برجام، بهترین شرایط برای بازار سرمایه رقم خواهد خورد. وی دراینرابطه توضیح داد: «فعالان بازار سرمایه، همیشه نیمنگاهی به بازارهای موازی دارند. با احیای برجام، بازارهای موازی مانند ارز، طلا و کالاهای بادوامی همچون خودرو، رشد بیشتری نخواهند داشت و چهبسا، بخشی از ارزش خود را نیز از دست خواهند داد». وی با یادآوری کاهش کسری بودجه دولت در سناریوی احیای برجام و تأثیر آن بر بورس گفت: «با احیای برجام، کسری بودجه دولت نیز بهبود مییابد و انتظار میرود نرخ اوراق بدهی که اکنون حدود ۲۲درصد است، پس از احیای برجام و با کاهش کسری بودجه دولت، کاهش خواهد یافت». تأثیر دیگر احیای برجام بر بازار سرمایه، از مسیر نرخ ارز است. بهگفته اشتیاقی؛ انتظار میرود با احیای برجام، نرخ ارز بهنرخ نیمایی برسد و بازار سهام با این نرخ، سودآور است؛ بنابراین، با احیای برجام، بازاری که اکنون در کف خود قرار دارد، همچنان بازدهی خواهد داشت. این کارشناس بازار سرمایه، دیگر تأثیر مثبت احیای برجام را کاهش هزینه نقلوانتقالِ مالیِ بینالمللی و کاهش هزینههای حمل کالا دانست که سودآوری شرکتهای بورسی را افزایش میدهد. مجموعاً، احیای برجام بهترین سناریو برای بازار سرمایه است و با فرض احیای برجام، اکنون بازار سرمایه، جذاب و روبهرشد است. اشتیاقی، چشمانداز بورس را در شرایط عدماحیای برجام نسبت به دیگر بازارها مقایسه کرد و گفت: «اگر برجام احیا نشود، انتظار میرود بازارهای موازی بورس جذابیت بیشتری پیدا کنند. علاوهبراین، عدماحیای برجام، این شائبه را ایجاد میکند که سیاست قیمتگذاری دستوری ادامه یابد و جای خود را به قیمتهای رقابتی و کشف قیمت در بازار ندهد». یکیدیگر از متغیرهای تأثیرگذار بر بازار سرمایه، سرنوشت تخصیص دلار 4200تومانیست. او درباره تأثیر دلار 4200تومانی بر بورس گفت: «بهنظر میرسد اینشیوه تخصیص ارز باتوجهبه کسری منابع ارزی، کسری بودجه و نیز فساد و رانت گسترده نرخ ترجیحی و عدمتحقق هدف سیاستگذار، امکان تداوم نداشته باشد؛ پس بهترین گزینه برای بازار ارز، حذف دلار 4200تومانی، تعادل در نرخهای نزدیک نیما و پرداخت یارانه به دهکهای آسیبپذیر بهعنوان سیاستی جبرانیست». وی سناریوی حذف ارز 4200تومانی را دارای آثار مستقیم و غیرمستقیم برای بازار سرمایه و شرکتهای بورسی دانست و توضیح داد: «بخشی از بازار سهام و بهطورخاص شرکتهای دارویی، زراعی و شرکتهای خوراکی با حذف دلار 4200تومانی بهطور مستقیم بهرهمند میشوند. حذف دلار 4200تومانی این شرکتها را از قاعده قیمتگذاری خارج میکند و قیمت محصولات آنها در بازار تعیین خواهد شد؛ بنابراین، حاشیه سود آنها با افزایش نرخ، افزایش مییابد». او تأثیر غیرمستقیم حذف دلار 4200تومانی را بر دیگر شرکتها و صنایع بورسی، از مسیر کاهش کسری بودجه تحلیل کرد و گفت: «انتظار داریم با حذف دلار 4200تومانی، کسری بودجه دولت تاحدودی کاهش یابد و بهدنبالآن نرخ اوراق بدهی مدیریت شود و بورس همچنان بتواند جایگاه خود را بهعنوان نخستین بازار جذاب برای سرمایهگذاری حفظ کند». این کارشناس بورس و بازار سرمایه سناریوی بدبینانه درباره متغیر ارز برای بازار سرمایه را ادامه تخصیص ارز 4200تومانی دانست و گفت: «برای شرکتها و صنایعی که مستقیماً از افزایش نرخ ارز منتفع میشوند، احتمال کاهش سودآوری با تداوم تخصیص ارز 4200تومانی وجود دارد و دیگر شرکتها و صنایع نیز از مسیر افزایش کسری بودجه آسیب خواهند دید. همچنین انتظار میرود با افزایش کسری بودجه، فشار روی نرخ اوراق بیشتر میشود و نرخ اوراق از نرخهای کنونی نیز فراتر رفته؛ و درنتیجه بورس، جذابیت خود را از دست خواهد داد».