اروپایی‌ها از تست‌های پزشکی فوتبال سود می‌کنند، ایرانی‌ها ضرر
درآمدهای ایفمارک به جیب چه کسی می‌رود؟
بررسی آیین‌نامه و نحوه گذراندن تست‌های پزشکی لیگ‌های اروپایی نشان می‌دهد که هیچ مرکز پزشکی‌ای در لیگ‌های مطرح اروپایی امتیاز انحصاری ندارد، بااین‌حال امتیاز تست‌های پزشکی در ایران به‌صورت انحصاری به یک مرکز خاص سپرده شده است. به‌گزارش ایسنا؛ تست‌های پزشکی بازیکنان لیگ برتر، لیگ یک و لیگ دو که به‌صورت انحصاری به ایفمارک سپرده شده است؛ موضوعی که هفته گذشته سروصدای زیادی به‌پا کرد. ایسنا ابتدا در گزارشی به سود میلیاردی ایفمارک از تست‌های پزشکی بازیکنان پرداخت که واکنش سازمان لیگ و فدراسیون پزشکی ورزشی را به‌دنبال داشت و در ادامه به شکسته‌شدن انحصار ایفمارک به‌صورت محدود برای استان‌های صاحب دو تا سه تیم انجامید. بااین‌حال همچنان بخش عمده‌ای از انحصار این کلینیک پزشکی در فوتبال ایران باقی مانده است. هر‌سال پیش از آغاز مسابقات لیگ برتر فوتبال ایران، باشگاه‌های ایرانی، بازیکنان و اعضای کادر فنی خود را به مرکز ایفمارک می‌برند تا در آنجا تست‌های پزشکی روی اعضای تیم‌ها انجام شود. در‌این‌مرکز اعضا از‌نظر ارتوپدی، بررسی‌های قلبی و آزمایش‌های مربوط به خون مورد آزمایش قرار می‌گیرند؛ اما نکته مهم این‌است‌که این بررسی‌ها «منحصراً» باید در ایفمارک انجام شوند. «ایفمارک» یک مرکز پزشکی مورد تائید فیفاست که در سال ۹۵، پس از جنجال‌هایی که بر سر ساختمان آن ایجاد شد، در مرکز ملی فوتبال ایران مورد بهره‌برداری قرار گرفت و از‌آن‌به‌بعد مطابق بند ۱ ماده ۳۴ آیین‌نامه مسابقات لیگ برتر، باشگاه‌ها ملزم شدند که پیش از آغاز بازی‌ها تمام اعضای تیم خود را به این مرکز ببرند تا تست‌های پزشکی را انجام دهند. بررسی‌ها نشان می‌دهد که ایفمارک در فصل گذشته بابت هر بازیکن حدود پنج‌میلیون و ۵۰۰هزار‌تومان و بابت هر‌یک‌از اعضای کادر فنی، دومیلیون و ۲۰۰هزار‌تومان از باشگاه‌های لیگ برتری دریافت کرده است؛ البته این‌مبلغ بعد از ارسال مدارک از‌سوی ایفمارک به سازمان لیگ، از درآمدهای باشگاه‌ها در این سازمان پرداخت شده و ماه‌ها بعد از انجام تست، فاکتور کارهای انجام‌شده برای باشگاه‌ها ارسال شده است. اگر هر باشگاه به‌طور میانگین ۳۰ بازیکن و ۱۰ عضو کادر فنی را برای فصل گذشته به این مرکز برده باشد، یک حساب و کتاب ساده نشان می‌دهد، ایفمارک در فصل گذشته چیزی حدود دومیلیارد و ۹۹۲میلیون‌تومان صرفاً از تیم‌های لیگ برتری درآمد داشته است. این در‌حالی‌ست‌که قطعاً امسال به این هزینه‌ها درصد قابل‌توجهی اضافه شده است. نکته جالب اینجاست که علاوه بر تیم‌های لیگ برتری، سایر تیم‌های رده‌های پایین‌تر هم ملزم هستند که در این مرکز تست‌های پزشکی را پشت سر بگذارند.
نقش ایفمارک در جذب‌نشدن بازیکن مصدوم
سازمان لیگ فوتبال در دفاع از انحصاری‌بودن تست‌های پزشکی، بیانیه‌ای منتشر کرد که در بخشی‌ازآن آمده است: «معاینات متمرکز براساس مصوبه هیئت‌رئیسه سازمان لیگ در سال ۱۳۹۴ در مرکز پزشکی سازمان لیگ (ایفمارک) صورت می‌گیرد تا باشگاه‌ها در عقد قرارداد با بازیکنان با آسیب‌دیدگی‌های قبلی متضرر نشده و به‌نوعی از دلالی‌های خارج‌ازعرف پیشگیری گردد». گزاره‌ای که سازمان لیگ فوتبال در دفاع از انحصار ایفمارک استفاده کرده، قابل‌قبول است اما ایفمارک در معدود مواردی در چرخه جذب بازیکن جدید قرار می‌گیرد؛ چراکه تست‌های پزشکی بازیکنان جدید برای امضای قرارداد، در مراکز پزشکی دیگری غیر از ایفمارک گرفته می‌شوند پس نمی‌توان اعتبار جذب‌نشدن بازیکنان مصدوم در سال‌های اخیر را به ایفمارک داد، بلکه هوشیاری بیشتر باشگاه‌ها نسبت‌به‌قبل، تأثیر بیشتری داشته است.
تست پزشکی وسلی گومز؛ بازیکن گل‌گهر در ترکیه
البته انجام تست‌های پزشکی بازیکنان جدید در دیگر مراکز پزشکی باعث می‌شود که باشگاه‌ها دوبار هزینه تست پزشکی برای بازیکنان جدیدشان بپردازند چراکه طبق بند ۱ ماده ۳۴ آیین‌نامه مسابقات سازمان لیگ فوتبال، باشگاه‌ها موظف‌اند که تست‌های پزشکی پیش فصلشان را در ایفمارک بگذرانند، درنتیجه بالاجبار حتی بازیکنانی که قبلاً تست پزشکی داده‌اند هم باید به ایفمارک مراجعه کنند؛ یکی‌دیگر از مشکلات انحصار ایفمارک در فوتبال ایران! این دقیقه موضوعی است که بحث زیادی درباره آن می‌شود. سازمان لیگ در بیانیه‌اش عنوان کرده بود که ایفمارک زیرمجموعه این سازمان است اما بهتر است برای تنویر افکار عمومی مدارک مالکیتی این مرکز پزشکی منتشر شود تا جای هیچ شک و شبهه‌ای باقی نماند. بااین‌حال به فرض صحت ادعای سازمان لیگ فوتبال، قاعدتاً باشگاه‌ها به‌عنوان بدنه اصلی سازمان لیگ فوتبال باید از درآمدهای ایفمارک بهره ببرند. درحال‌حاضر علاوه‌بر شعبه ایفمارک در مرکز ملی فوتبال، شعبه دیگر این مرکز در یک مرکز تجاری فعالیت می‌کند که درصورت مالکیت سازمان لیگ بر آن، باشگاه‌ها باید مانند هر درآمد دیگری که سازمان لیگ فوتبال دارد، از آن منتفع شوند؛ اتفاقی که نه‌تنها تاکنون رخ نداده بلکه باشگاه‌ها برای گرفتن خدمات از ایفمارک باید پولی هم پرداخت کنند.
آیا تست‌های پزشکی در اروپا انحصاری‌ست؟
در لیگ‌های اروپایی چنین انحصاری وجود ندارد و فقط در آیین‌نامه برگزاری مسابقاتشان (مانند پریمیرلیگ انگلیس) پروتکلی درباره تست‌های پزشکی اعلام شده تا باشگاه‌ها طبق آن عمل کنند. درنتیجه باشگاه‌های فوتبال با یکی از مراکز پزشکی شهرشان قرارداد اسپانسری امضا می‌کنند تا تست‌های پزشکی‌شان را در آن مرکز پزشکی بگذرانند؛ یعنی نه‌تنها پولی بابت گذراندن تست‌های پزشکی پیش‌فصل و گرفتن خدمات پزشکی درطول فصل پرداخت نمی‌کنند، بلکه شاید مبلغی هم بابت تبلیغ آن مرکز پزشکی دریافت کنند؛ اما در ایران، ایفمارک با دراختیارداشتن امتیاز انحصاری تست‌های پزشکی، هم از باشگاه‌ها بابت گذراندن این تست‌ها مبالغ میلیاردی دریافت می‌کند و هم این‌که با مراجعه باشگاه‌های بزرگ و پرهواداری مانند استقلال، پرسپولیس، سپاهان و تراکتور در ابعاد وسیعی به‌صورت‌رایگان تبلیغ می‌شود. این‌موارد نشان‌دهنده ابهامات زیادی در نحوه فعالیت ایفمارک است و سازمان لیگ فوتبال و مدیران این مرکز پزشکی باید راجع به آن روشنگری کنند. درحال‌حاضر تنها موضوع مشخص این بحث، اشتباه بودن فعالیت انحصاری ایفمارک است؛ موضوعی که باید توسط هیئت‌رئیسه سازمان لیگ فوتبال حل شده و بند ۱ ماده ۳۴ آیین‌نامه مسابقات اصلاح شود.