آیا مجتمع پردازش و بازیافت زباله «آرادکوه» حذف می‌شود؟
محسن شیرازی‌نژاد
مجتمع پردازش و بازیافت زباله «آرادکوه» همه زباله‌های تهران را در خود جای داده است؛ اما شاید ۶۶سال‌پیش نمی‌دانستند حجم زیادی از زباله و پسماند را بناست در مساحتی ۱۴۰۰هکتاری در ابتدای جاده قدیم تهران-قم جا دهد. به‌گزارش ایرنا؛ مجتمع پردازش و بازیافت زباله «آرادکوه» جایی‌که حالا انواع گازها را تولید می‌کند و اکوسیستم منطقه را تغییر داده است. بوی تعفن زباله تا کیلومترها می‌آید و شیرابه‌های تولیدشده هم به خاک نفوذ می‌کند و آب‌وخاک باهم را آلوده کرده. این مرکز اهالی کهریزک را بی‌تاب کرده و نمی‌دانند چرا مشکلات تهران به محل زندگی‌شان سرازیر شده؟ نمی‌دانند چرا حق تنفس از آن‌ها گرفته شده و بوی بد ناشی از آرادکوه به‌ویژه در ایام سرد سال و زمان‌هایی که باد بیشتری می‌وزد، زندگی در هوای پاک را از آنان سلب کرده است. بوی بد گازهای ناشی از پسماند زباله در مجتمع آرادکوه تنفس مردم شهرهای باقرشهر، کهریزک، جنوب شهرری و مسیر و اطراف فرودگاه امام‌خمینی(ره) را مختل کرده اما همه مشکلات بوی بد و شیرابه نیست. حیوانات و حشرات موذی هم مهمان این مرکز هستند؛ حتی در بارندگی هم امان ندارند. شیرابه‌ها سطح جاده را لغزنده می‌کند. بسیاری از متخصصان انتقال آرادکوه به مکان دیگری را راه‌حل می‌دانند. داستان تعیین محل جدید دفن زباله برای پسماندهای پایتخت موضوع جدیدی نیست و حداقل در یک‌دهه‌گذشته محل منازعه مدیران استان تهران، محیط‌زیست، شهرداری و مسئولان حوزه ری بوده ولی بازهم توافق بر سر آن وجود ندارد و هزینه سنگین انتقال و ایجاد مشکلات محیط‌زیستی در مکان دیگر چالش‌های جدی این انتقال است. بااین‌حساب شهرداری تهران راه سوم را برای حل معضل مرکز دفن پسماند تهران درپیش گرفته است. اولین مرکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری ۵۵ غرفه دریافت پسماند خشک! اما این مرکز چگونه می‌تواند جایگزین آرادکوه شود؟
نمی‌توان درمورد انتقال آرادکوه به‌راحتی اظهارنظر کرد
مدیرکل محیط‌زیست و توسعه پایدار شهرداری تهران درباره انتقال مرکز دفن زباله آرادکوه گفت: مرکز دفن آرادکوه نیم‌قرن فعالیت می‌کند و مشکلات محیط‌زیستی به‌عنوان مرکز دفن قدیمی دارد؛ هرچند برنامه‌هایی برای بهینه‌سازی وضعیت در بخش‌های مختلف مرکز داریم. شینا انصاری بابیان‌اینکه مردم تهران روزانه بیش از ۵۰۰۰تن زباله تولید می‌کنند که به این مرکز وارد می‌شود، افزود: سند جامع مدیریت پسماند را داریم که سند راه ماست. اینکه آرادکوه منتقل شود یا نه به‌این‌راحتی نمی‌توان اظهارنظر کرد. بررسی‌های کارشناسی و محل جایگزین باید مشخص شود همچنین مراکز دفن پسماند باید ارزیابی اثرات محیط‌زیستی داشته باشند و همه جنبه‌ها دیده شود. به‌گفته انصاری؛ مرکز فعلی فعال است و باید مشکلات محل دفن زباله مدیریت شود و کاهش پیدا کند.
مرکز دفن زباله آرادکوه در آینده شرایط پذیرش دفن زباله را ندارد
معاونت محیط‌زیست انسانی اداره‌کل حفاظت محیط‌زیست تهران بااشاره‌به آخرین وضعیت پسماند تهران نیز گفت: حدود ۵۰درصد زباله‌های تهران شامل پسماند خشک است که تفکیک می‌شود و این زباله‌ها ممکن است در مرکز دفن زباله آرادکوه باشد یا توسط زباله‌گردها به‌صورت غیراصولی ازطریق سطل‌های زباله جمع‌آوری شود و به مراکز غیرمجاز در جنوب و جنوب‌غرب تهران منتقل شود. زهره عبادتی درباره انتقال آرادکوه گفت: مصوباتی در کارگروه پسماند استان و در سطح سازمان حفاظت محیط‌زیست داشتیم که باید برنامه برای انتقال ارائه شود. علت این‌است‌که این مراکز عمری دارند که بعدازمدتی شرایط پذیرش دفن زباله را ندارند.
لزوم حذف سایت آرادکوه
رئیس دانشکده محیط‌زیست دانشگاه تهران بااشاره‌به وضعیت آرادکوه گفت: سایت آرادکوه باید حذف شود. آثار مخرب محیط‌زیستی آرادکوه وحشتناک است. انتشار متان وجود دارد. شیرابه‌ها نیز سبب آلودگی خاک می‌شود. علیرضا نورپور بابیان‌اینکه با توسعه مدیریت یکپارچه پسماند شهری می‌توان مسیر انتقال زباله را کاهش داد، گفت: می‌توان با توسعه مدیریت یکپارچه پسماند، آرادکوه را حذف کرد. این‌اقدام همچنین می‌تواند دارای ابعاد اقتصادی باشد ولی الآن شروع کار است و شهرداری باید هزینه کند و بعداً به فکر درآمدزایی باشد.
انتقال یا حذف؛ مسئله این است
بسیاری از متخصصان به انتقال مرکز دفن زباله آرادکوه رأی می‌دهند و برخی از حذف آن سخن به‌میان می‌آورند؛ اما در یک موضوع وحدت‌رویه وجود دارد و آن عدم‌فعالیت این مرکز در آینده است. گویا چنانچه شهرداری تهران با لحاظ پیوست‌های لازم مجموعه‌های مراکز مدیریت یکپارچه پسماند شهری دیگری را احداث کند می‌تواند ضمن کاهش بار زباله به آرادکوه و افزایش میزان بازیافت، معضل مسافت حمل زباله را کاهش داده و به‌مرور میزان زباله ورودی به آرادکوه را کم می‌کند و با این راه‌حل کم‌کم به‌سمت حذف مجموعه پیش می‌رود. گرچه این‌اقدام باسرعت صورت نمی‌گیرد اما با سرمایه‌گذاری اولیه حتی می‌تواند در آینده عائده‌های اقتصادی از زباله داشته باشد و دست زباله دزدی شهری را نیز کوتاه کند.