شانتال آکرمن؛ خالق برترین فیلم تاریخ سینما
مجله «سایتاندساوند» با نظرسنجی جدید خود، فیلم «ژان دیلمان، شماره ۲۳ کهدو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل» ساخته شانتال آکرمن در سال ۱۹۷۵ را بهترین فیلم تاریخ سینما خواند. این فیلم تصویرگر سهروز از زندگی تکراری یک زن خانهدار است. این برای نخستینبار است که فیلم یک کارگردان زن این عنوان را ازآنخود میکند. دراینفهرست «کلوزآپ» عباس کیارستمی جایگاه 17 را ازآنخود کرده است. ازنظر کارگردانی، آلفرد هیچکاک و ژان لوک گدار با چهار اثر هرکدام همچنان بیشترین مکانهای را دراختیار دارند؛ و هیچکاک با «سرگیجه»، «روانی»، «پنجره پشتی» و «شمال از شمالغربی» در فهرست جای داشته و بالاترین فیلم گدار در فهرست «ازنفسافتاده» است. استنلی کوبریک، بیلی وایلدر و آن دری تارکوفسکی با سه فیلم دراینفهرست جای گرفتهاند. درحالیکه تعدادی از کارگردانان مانند مارتین اسکورسیزی، انیس واردا، وونگ کار وای، آکیرا کوروساوا، فرانسیس فورد کاپولا، هیائو میازاکی، دیوید لینچ و چارلی چاپلین با دو فیلم به فهرست راهیافتهاند. در اولیندوره این نظرسنجی، فیلم «دزد دوچرخه» ویتوریو دسیکا صدرنشین شد ولی در پنجدوره بعدی «همشهری کین» ساخته اورسن ولز رتبه اول را ازآنخود کرد. «همشهری کین» اما در سال ۲۰۱۲ به رتبه دوم رفت و جایگاه اول را به «سرگیجه» اثر هیچکاک داد. در نظرسنجی قبلی که سال ۲۰۱۲ انجام شد فیلم «ژان دیلمان» در جایگاه ۳۵ قرار داشت و درمجموع تنها دو فیلم ساخته زنان دراینفهرست جای داشتند؛ اما امسال ۱۱ فیلم ساخته کارگردانهای زنان در فهرست ۱۰۰ فیلم برتر تاریخ سینما جای گرفتهاند. این نشریه انگلیسی هردهه دست به نظرسنجی جدید میزند و امسال نیز با نظرسنجی از بیش از ۱۶۰۰ منتقد سینمایی نظرات جدید را منتشر کرده است. ۱۰ فیلم نخست اینفهرست عبارتاند از:
۱. «ژان دیلمان، شماره ۲۳ کهدو کومرس، ۱۰۸۰ بروکسل» ساخته شانتال آکرمن
۲. «سرگیجه» ساخته آلفرد هیچکاک
۳. «همشهری کین» ساخته اورسن ولز
۴. «داستان توکیو» ساخته یاسوجیرو اوزو
۵. «در حالوهوای عشق» ساخته وونگ کار وای
۶. «۲۰۰۱: اودیسه فضایی» ساخته استنلی کوبریک
۷. «کار نیکو» ساخته کلر دنی
۸. «جاده مالهالند» ساخته دیوید لینچ
۹. «مردی با دوربین سینما» ساخته ژیگا ورتوف
۱۰. «آواز در باران» ساخته استنلی دانن
شانتال آکرمن (Chantal Anne Akerman)؛ زاده ۶ ژوئن ۱۹۵۰-درگذشته ۵ اکتبر ۲۰۱۵ کارگردان فیلم، هنرپیشه، هنرمند، فیلمنامهنویس و سینماشناس لهستانیتبار اهل بلژیک بود. او یکی از مطرحترین فیلمسازان تجربی و آوانگارد سینمای اروپا و جهان بود که تأثیر بسیاری بر سینماگران تجربی، آوانگارد، فمینیست و مینیمالیست جهان گذاشت. او در گسترش فیلمسازی فمینیستی و سینمای آوانگارد نقش پررنگی داشته است. در نظرخواهی سال ۲۰۱۲ نشریه سایتاندساوند از منتقدان سینمایی، تنها نام دو فیلمساز زن در لیست ۱۰۰ فیلم برتر منتقدان قرار گرفت که یکیازآنها کلر دنی بود و دیگری شانتال آکرمن که با فیلم «ژان دیلمن» در جایگاه سیوپنجم قرار گرفت. شانتال آکرمن که امروزه بهعنوان فیلمسازی شناختهشده مطرح است بعد از ساخت ملاقاتهای آنا تاحدودی روش و سبک کار خود را تغییر داد و درحقیقت دوره تازهای را در فیلمسازی خود آغاز کرد. آکرمن که بهخوبی میدانست درطولتاریخ سینما از زنان بهعنوان اشخاص یکبعدی و حاشیهای استفاده شده و جوانب متفاوت شخصیت آنان نادیده گرفته شده و بیشتر از آنها صرفاً بهعنوان کالایی تزئینی یا تحریککننده استفاده شده است، از یکیدیگر از عناصر سینمایی یعنی نمای دور (Long Take) بهگونهای استفاده میکند که مخاطب او هیچگاه امکان تصور و برداشتی شتابزده از شخصیت اثر را نمییابد ازآنجاییکه در نمای دور، مخاطب مجبور است کندوکاو کند و همچنین سوژه در کنار دیگر عناصر درون قاب حضور دارد باید خود بر پویاییاش بیفزاید و با جستجو به جنبههای مختلف شخصیت بازیگر دست یابد.