سفری در میانه جنگ؛ برای تداوم آن یا صلح؟
ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین ۲۱ دسامبر (۳۰ آذر) و در آخرین‌روزهای سال ۲۰۲۲ سفری به واشنگتن تحت تدابیر شدید امنیتی داشت که مسکو براین‌باوراست درخواستی برای صلح نداشته است. زلنسکی برای نخستین‌بار پس از جنگ اوکراین و با امید تقویت توان دفاعی اوکراین با ادامه حمایت آمریکایی‌ها با همان لباس‌هایی که طی ۱۰ماه جنگ در برابر تلویزیون‌ها ظاهر شده است، به واشنگتن سفر کرد تا از آمریکایی‌ها پول و سلاح بگیرد. رئیس‌جمهوری اوکراین در بدو ورود به کاخ سفید مورداستقبال بایدن همتای آمریکایی خود قرار گرفت و پس‌ازآن دیدار طرفین پشت درهای بسته آغاز شد. ای‌بی‌سی‌نیوز در گزارشی درباره این سفر نوشت: طبق اظهارات چندین منبع مطلع آمریکایی از برنامه‌ها پیرامون سفر ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین به آمریکا، سفر وی به واشنگتن به‌عنوان یک بازدید شبه رسمی که بار امنیتی «فوق‌العاده سنگین و غیرعادی» داشت، درنظر گرفته شد. ای‌بی‌سی‌نیوز افزود: سفر ۱۰ساعته ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین که روز چهارشنبه عازم واشنگتن شد، حاشیه‌هایی داشت. برای هماهنگی تدابیر امنیتی این سفر که شامل دیدار زلنسکی با جو بایدن و حضور در جلسه مشترک کنگره آمریکا می‌شد، صدهاتن از مقامات انتظامی و اطلاعاتی آمریکا به‌کار گرفته؛ و سرویس مخفی آمریکا به‌عنوان نهاد اصلی هماهنگ‌کننده امور امنیتی وارد عمل شد. یک مقام آگاه به ای‌بی‌سی‌نیوز گفت: از لحظه‌ای که هواپیمای زلنسکی در خاک آمریکا فرود آمد و او پایش را روی پله‌های خروج هواپیما گذاشت، مأموران سرویس مخفی کنارش قرار گرفتند. این تدابیر امنیتی تازمانی‌که زلنسکی دوباره سوار هواپیمایش شده و به کشورش بازگردد، برقرار بود. سرویس مخفی آمریکا همچنین مسئول هماهنگی جابجایی همراهان زلنسکی بود و به پلیس کلان‌شهر واشنگتن دی‌سی و پلیس بخش پرنس جورج کمک کرد. بااین‌حال، زلنسکی تیم حفاظتی خودش را هم به‌همراه داشت. دون میهالک از مأموران سابق سرویس مخفی آمریکا به ای‌بی‌سی‌نیوز گفت: سرویس مخفی از همه سران کشورهای خارجی که وارد خاک آمریکا می‌شوند، محافظت می‌کند. او توضیح داد: سرویس مخفی مسئول حمایت از تمام سران خارجی در سفر به آمریکاست. آن‌ها یک چتر امنیتی چند نهادی را برای اطمینان از ایمن‌بودن بازدید شخصیت‌ها بسیج می‌کنند. یک منبع آگاه به ای‌بی‌سی‌نیوز گفت که مقامات امنیتی در ارشدترین سطوح دولت آمریکا، بسیارنگران اتفاقات احتمالی درطول این سفر به آمریکا و هنگام بازگشت زلنسکی به کشورش بودند. به‌گفته این مقام، سخنرانی زلنسکی در کنگره آمریکا، تدابیر امنیتی مشابه به سخنرانی‌های سالانه ریاست جمهوری آمریکا موسوم به وضعیت کشور در کنگره داشت. دون میهالک گفت: باتوجه‌به‌اینکه اوکراینی‌ها با روس‌ها درحال‌جنگ هستند، نه‌تنها تهدیدهایی ازسوی مأموران و عوامل روس وجود دارد بلکه ازسوی مخالفان استقلال اوکراین و همچنین سایر کشورهای علاقه‌مند به شکست اوکراین نیز این سفر تهدید می‌شود. دراین‌گزارش آمده است: طبق ایمیلی که برای کارمندان کنگره آمریکا ارسال شده و به‌دست ای‌بی‌سی‌نیوز هم رسیده است، اقدامات امنیتی قابل‌توجه و چشمگیری برای سفر زلنسکی درنظر گرفته شد. دراین‌ایمیل آمده که در مدت حضور زلنسکی در کنگره، فقط به کارکنان و اعضای کنگره اجازه حضور در کنگره داده شده است. سرویس مخفی آمریکا برای سنجش محیط امنیتی با پلیس کنگره، سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا (سیا)، اداره تحقیقات فدرال آمریکا (اف‌بی‌آی) و دیگر نهادهای اطلاعاتی این‌کشور درارتباط بود. به‌گفته یک مقام امنیتی، تمام افسران پلیس کنگره آمریکا در زمان سفر زلنسکی به‌حالت آماده‌باش درآمدند. ولودیمیر زلنسکی رئیس‌جمهوری اوکراین پس از دیدار با جو بایدن، سفر خود به آمریکا را یک «لحظه تاریخی» خواند و مدعی شد ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه ممکن است که بخواهد به کشورهای اتحاد جماهیر شوروی سابق حمله کند زیرا «او نیاز به جلب‌توجه دنیا دارد». زلنسکی درباره محورهای رایزنی خود با جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا گفت: ما درباره مسائل مختلفی ازجمله مواضعمان در برابر ترور روسیه، نابودی زیرساخت‌های انرژی ما و لزوم بقای ما در زمستان امسال گفتگو کردیم. این یک مسئله انسان‌دوستانه است. ما درباره تحریم‌ها و فشارهای قانونی بر کشور تروریستی روسیه صحبت کردیم. رئیس‌جمهوری اوکراین درباره احتمال مذاکره با روسیه نیز گفت: صلح عادلانه متفاوت است. به‌نظرم به‌عنوان رئیس‌جمهوری، صلح عادلانه یعنی مصالحه‌نکردن درمورد حاکمیت، آزادی و تمامیت ارضی کشورم و پاسخ‌دادن به همه خسارتی که تجاوز روسیه به‌بار آورده. در سفر زلنسکی به آمریکا، واشنگتن با کمک‌های گسترده به‌ارزش حدود ۴۵میلیارددلار و تحویل سامانه‌های موشکی پیشرفته پاتریوت به اوکراین موافقت کرد. کرملین پیش از سفر زلنسکی به واشنگتن با هشدار نسبت به ارسال تسلیحات آمریکایی به اوکراین، اعلام کرده بود این‌موضوع به تشدید درگیری‌ها منجر می‌شود. بایدن پس از دیدار با زلنسکی بااینکه بیش از ۵۰ کشور به ارائه 2000دستگاه تانک و خودروی زرهی و ۵۰ سامانه موشکی برای حمایت از اوکراین و تقویت موقعیت این‌کشور متعهد شده‌اند گفت: دومیلیارددلار نیز مستقیم به اوکراین کمک خواهیم کرد. قانونی را امضا خواهم کرد که ۴۵میلیارددلار دراختیار اوکراین قرار می‌دهد. وی افزود: ما میلیاردهادلار کمک به کی‌یف ارائه کرده‌ایم تا اطمینان حاصل کنیم دولت اوکراین قادر به ارائه خدمات اولیه است. بایدن همچنین اعلام کرد: سامانه‌های سیستم دفاع هوایی پاتریوت را دراختیار اوکراین قرار و اوکراینی‌ها را برای استفاده از آن‌ها آموزش می‌دهیم. وی همچنین گفت: روسیه زیرساخت‌های اوکراین را هدف قرار داده و از زمستان به‌عنوان سلاح استفاده می‌کند. ما با شرکا و متحدان خود برای کمک به اوکراین در بازسازی زیرساخت‌هایش کار می‌کنیم. رئیس‌جمهوری آمریکا بابیان‌اینکه اوکراین در نبردهای خرسون و خارکیف پیروز شد، ادعا کرد: پوتین (رئیس‌جمهوری روسیه) هیچ تمایلی برای توقف این جنگ بی‌رحمانه در اوکراین ندارد. پوتین اشتباه کرد و نمی‌تواند دراین‌جنگ پیروز شود. وقتی پوتین متوجه موضوع شود، زلنسکی می‌تواند با او مذاکره کند. پوتین شکست خورد و اکنون می‌داند که نمی‌تواند بر تمام اوکراین غلبه کند. بایدن افزود: نشانه‌هایی نمی‌بینم که پوتین رویکرد خود را در اوکراین تغییر داده باشد. ما می‌خواهیم جنگ در اوکراین پایان یابد و اگر پوتین تصمیم به عقب‌نشینی بگیرد، امروز این اتفاق می‌افتد. رئیس‌جمهوری اوکراین در سخنانی در کنگره آمریکا با قدردانی از حمایت‌های واشنگتن، برای راضی‌کردن اعضای کنگره به‌منظور تداوم این جنگ گفت: بله ما مهمات داریم و از شما به‌خاطرآن ممنونیم؛ اما آیا این مهمات کافی‌ست. صادقانه بگویم خیر. شما با این پول به یک نیازمند کمک نمی‌کنید. این یک سرمایه‌گذاری برای تأمین امنیت جهانی و دموکراسی‌ست که ما آن‌را مسئولانه به‌کار می‌گیریم. زلنسکی با تکرار ادعای همکاری ایران و روسیه و استفاده مسکو از پهپادهای ایرانی در حمله به تأسیسات انرژی کشور، خواستار حمایت کنگره از اوکراین برای مقاومت در برابر این حملات و نیز تشدید تحریم‌ها علیه روسیه شد. درپی این سفر، کاخ کرملین اعلام کرد که آمریکا از اوکراین به‌عنوان یک دست‌نشانده برای جنگ غیرمستقیم علیه روسیه استفاده می‌کند. دیمیتری پسکوف سخنگوی کاخ کرملین، درباره سفر زلنسکی به خبرنگاران گفت: این نشان می‌دهد ایالات‌متحده به مبارزه عملی و غیرمستقیم علیه روسیه تا آخرین (شهروند) اوکراینی ادامه می‌دهد. وی ابرازتأسف کرد که پشت سفر زلنسکی هیچ خواست صادقانه‌ای برای صلح نیست و به درد و رنج غیرنظامیان در دونباس هیچ اشاره‌ای ندارد. این مقام روسیه تصریح کرد که نه جو بایدن رئیس‌جمهوری آمریکا و نه زلنسکی هیچ‌کدام کلماتی ادا نکردند که نشان‌دهنده تمایل احتمالی آن‌ها برای گوش‌دادن به نگرانی‌های روسیه باشد. آنتونوف، سفیر روسیه در واشنگتن نیز گفته: سفر زلنسکی به آمریکا نشان داد نه او نه رئیس‌جمهوری آمریکا تمایلی به صلح ندارند. ولادیمیر پوتین رئیس‌جمهوری روسیه درپی اعلام آمریکا مبنی‌بر ارسال سامانه‌های موشکی پاتریوت به اوکراین گفته است که پاتریوت یک سامانه قدیمی‌ست که مانند اس-۳۰۰ کار نمی‌کند اما همیشه یک پادزهر برای آن یافت می‌شود. وی اطمینان داد تحویل پاتریوت «بیهوده» بوده و «تنها درگیری را طولانی می‌کند؛ همین!» پوتین همچنین هشدار داده است که روسیه این تسلیحات و سامانه پاتریوت را از بین خواهد برد. با نزدیک‌شدن به یک‌سالگی جنگ اوکراین و هم‌زمان ارسال سامانه‌های موشکی پاتریوت آمریکا به این‌کشور، گویا ابعاد این جنگ و رسیدن به صلح پیچیده‌تر خواهد شد. / ایرنا