نگاهی به چرخه تکراری انتخاب سرمربی تیم ملی؛
سطحی، بدون برنامه و ناکارآمد!
سعید احمدیان
در حالی روند انتخاب سرمربی جدید تیم ملی فوتبال مانند گذشته بدون آینده‌نگری، سطحی و ناکارآمد با اسامی تکراری‌ست که فوتبال ملی قبل از لیست‌کردن گزینه‌های مورد‌نظر به بازنگری در اهداف و برنامه‌ریزی احتیاج دارد. به‌گزارش ایرنا؛ بلاتکلیفی و بی‌خبری از سرنوشت نیمکت تیم ملی فوتبال ادامه دارد و مسئولان فدراسیون فوتبال در تشریح آخرین اقداماتی که انجام داده‌اند، از ادامه مذاکرات خبر می‌دهند و همچنان مشخص نیست که چه زمانی قرار است از سرمربی جدید تیم ملی رونمایی شود. بر‌اساس اعلام مهدی تاج برای نیمکت تیم ملی فوتبال، هم مربی خارجی و هم مربی داخلی مدنظر است و آن‌طور که دیروز احسان اصولی؛ سخنگوی فدراسیون فوتبال خبر داده بر‌اساس آیتم‌ها و شرایط در‌نظر گرفته‌شده، صحبت‌ها با گزینه‌ها آغاز شده است. نگاهی به اسامی مطرح شده و روندی که برای انتخاب سرمربی تیم بزرگسالان طی می‌شود، نشان می‌دهد کوچک‌ترین آینده‌نگری و برنامه بلند‌مدتی برای نیمکت ایران وجود ندارد و همچنان در روی پاشنه سابق می‌چرخد. یک سری اسامی تکراری و امتحان پس داده که هرزمانی بحث انتخاب مربی تیم ملی مطرح می‌شود، نامشان به‌عنوان گزینه روی میز رئیس فدراسیون فوتبال قرار می‌گیرد و با‌توجه‌به اولویت‌بندی‌های سطحی، مذاکره با آن‌ها شروع و در‌نهایت یکی از این لیست به‌عنوان سرمربی روی نیمکت تیم ملی می‌نشیند و این چرخه ادامه دارد. کارلوس کی‌روش، علی دایی و امیر قلعه‌نویی در حالی از گزینه‌های امروز تاج برای سرمربیگری تیم ملی بزرگسالان هستند که در دوره‌های مختلف روی نیمکت ایران نشسته‌اند و امتحان پس داده هستند؛ البته چرخیدن به سمت مربیانی که در گذشته به آن‌ها اعتماد شده و کارنامه‌شان مشخص است، به یک روند تکراری در فوتبال ایران تبدیل شده است که چشم‌انداز روشنی را پیش‌ِروی فوتبال ملی ایران قرار نمی‌دهد. این‌در‌حالی‌ست‌که فدراسیون فوتبال قبل از رسیدن به لیست مربیان مورد‌نظرش برای قبول هدایت تیم ملی، به یک بازنگری در اهداف کلان و سیاست‌هایی که برای تیم ملی بزرگسالان در‌نظر گرفته است، احتیاج دارد، یک خانه‌تکانی اساسی در اولویت‌های سطحی و کلی در‌نظر گرفته شده که هیچ تناسبی با شعارها و آرمان‌های مسئولان فدراسیون ندارد. جام‌جهانی قطر و انتظار صعود به مرحله حذفی آخرین نمونه از بلندپروازی‌های مدیران فدراسیون فوتبال بود، رویایی که در پایان بازی سوم ایران در قطر به یک کابوس تبدیل شد و کاروان تیم ملی مانند تمام دوره‌های گذشته بدون رسیدن به هدفی که در‌نظر گرفته شده بود، با جام‌جهانی خداحافظی کرد. ناکامی‌های متوالی فوتبال ملی در طلسم شدن قهرمانی آسیا و همچنین صعود به مرحله حذفی جام‌جهانی را باید همان‌طور‌که اشاره شد در نگاه سطحی و عامیانه مدیران فوتبال به مسیری دانست که می‌توان به هدف‌ها و رویاهای در نظر شده رسید. با‌توجه‌به چنین نوع نگاهی، اگر موفقیتی هم کسب می‌شود، تنها یک جرقه است که کمترین برنامه‌ریزی اصولی و دراز مدت برای آن وجود داشته است. انتخاب سرمربی جدید تیم ملی پس از پایان جام‌جهانی با‌توجه‌به گزینه‌هایی که در‌نظر گرفته شده است، نشان می‌دهد این‌بار هم انگار قرار است بر‌اساس همان روند گذشته، یک سرمربی برای نیمکت ایران انتخاب شود. این در‌شرایطی‌ست‌که برای شکستن طلسم ۴۶ساله قهرمانی در آسیا در جام ملت‌های سال آینده و همچنین اولین صعود به مرحله حذفی جام‌جهانی در چهارسال آینده، فدراسیون فوتبال باید ابتدا زمینه‌هایی که رسیدن به این هدف‌ها را تسهیل می‌کند، فراهم و بر اساس هدف‌ها و چشم‌اندازی که تنظیم شده است، یک برنامه بلند مدت و کوتاه مدت نوشته شود و در انتها مذاکره با مربیانی که قابلیت رساندن تیم ملی را به هدف‌های در نظرگرفته شده دارند، آغاز شود. با‌این‌حال به‌نظر می‌رسد فدراسیون فوتبال در‌حال‌حاضر خالی از نگاهی کارشناسی شده و آسیب‌شناسانه به موفقیت است و انتخاب مربی تیم ملی از بین گزینه‌هایی که کارنامه‌شان مشخص است، سبب خواهد شد تا فوتبال ملی همچنان دلخوش به موفقیت‌های مقطعی و جرقه‌ای باشد و با طی کردن یک روند سیسنوسی رویاهای هواداران فوتبال همچنان دور از دسترس باشد. درهمین‌راستا؛ رئیس فدراسیون فوتبال ایران درباره آخرین وضعیت تصمیم‌گیری برای انتخاب سرمربی تیم فوتبال ایران و اینکه جواد نکونام هم جزو گزینه‌ها خواهد بود یا خیر، گفت: «ابتدا از نکونام تشکر می‌کنم. او یکی از بهترین و برجسته‌ترین مربیان حال حاضر کشور است. درباره تیم ملی هم بخواهم صحبت کنم باید بگویم اگر بخواهیم سرمربی داخلی انتخاب کنیم از میان همین دوستان که اسامی‌شان مطرح شده است انتخاب خواهیم کرد و هرکدام هم که در شرایط فعلی بیاید، ایثار خواهد کرد. بحثی هم درباره گزینه‌های خارجی در هیئت‌رئیسه مطرح شده و در‌این‌زمینه هیئت‌رئیسه فرصت خواسته است که در جلسات آینده در‌این‌زمینه بحث خواهد شد». وی افزود: «در‌مجموع یکی از اولویت‌های فوتبال کشور انتخاب سرمربی تیم فوتبال بزرگسالان ایران است؛ البته بحث انتخاب سرمربی تیم فوتبال امید نیز یکی از اولویت‌های حال حاضر فوتبال است و به‌صورت جدی در‌این‌زمینه در حال مذاکراتی هستیم و در یکی از جلسات آینده هیئت رئیسه سرمربی تیم ملی فوتبال انتخاب خواهد شد». رئیس فدراسیون فوتبال ضمن اینکه معتقد است، در شرایط فعلی هر مربی ایرانی که هدایت تیم ملی فوتبال را قبول کند، ایثار کرده است، گفت: «بحث انتخاب سرمربی تیم‌های نوجوانان و جوانان هم هست. سال‌ها در دو رده تیم‌های نوجوانان و جوانان عقب افتاده‌ایم؛ در‌حالی‌که یک روزی در همه این رده‌ها در جام‌جهانی حضور داشتیم و الان در سید چهارم قرار گرفتیم و شرایط سختی داریم و باید با سه تیم قوی‌تر از خودمان بازی کنیم. من خیلی امیدوارم که در انتخابی جام‌جهانی این دو تیم به خوبی عمل و به جام‌جهانی راه پیدا کنند. بیشترین سرمایه‌گذاری‌ها برای این دو رده انجام شده است تا این تیم‌ها بتوانند موفق عمل کنند». تمام این‌ها درحالی‌ست‌که درباره مربیان داخلی نام دو‌نفر که امیر قلعه‌نویی و فرهاد مجیدی هستند، همچنان روی میز تصمیم‌سازان فوتبال باقی مانده است؛ البته اعضای هیئت‌رئیسه درباره انتخاب یحیی گل‌محمدی، علی دایی و جواد نکونام هم فکر می‌کردند که به‌دلایل مختلف این سه مربی از دایره انتخاب آن‌ها کنار گذاشته شدند. این‌طور که شنیده می‌شود در‌حال‌حاضر امیر قلعه‌نویی؛ سرمربی گلگهر سیرجان بیشترین شانس را برای جایگزینی کارلوس کی‌روش دارد و در‌صورتی‌که انتخاب مربی داخلی به‌تصویب اعضای هیئت رئیسه برسد، به احتمال زیاد او خواهد بود که در جام ملت‌های آسیا جلوتر از فرهاد مجیدی هدایت تیم ملی فوتبال ایران را در قطر برعهده می‌گیرد. از‌سوی‌دیگر؛ پرونده انتخاب مربی خارجی هم همچنان روی میز مدیران فدراسیون قرار دارد. آن‌ها برای این انتخاب البته محدودیت‌های بیشتری دارند و باید درباره دو موضوع به جمع‌بندی برسند که یکی تأمین منابع مالی خواهد بود و دیگری انتخاب مربی‌ای که با‌توجه‌به فاصله تقریباً یک‌ساله باقی‌مانده تا شروع رقابت‌ها بتواند با آگاهی و شناخت خوبی تیم ملی را مهیای جام ملت‌های آسیا کند. از‌همین‌رو تاکنون به هیچ مربی خارجی‌ای برای حضور در راس کادر فنی تیم ملی به‌صورت مستقیم اشاره نشده است؛ اما ممکن است دوباره بحث انتخاب سرمربی خارجی داغ‌تر از گزینه داخلی شود.