جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ ازمنظر لیلی عاج
لیلی عاج گفت: فیلم‌سازی که مدام نگران قضاوت دیگران است، دیگر از فرآیند فیلم‌سازی لذت نمی‌برد. مهم این‌است‌که بتوانیم از فرآیند فیلم‌سازی لذت ببریم نه‌اینکه نگران قضاوت‌های بیرونی باشیم. معتقدم که با ایمان راسخ باید یک فیلم را بسازیم تا از فرآیند آن بتوانیم لذت ببریم. کارگردان فیلم سینمایی «سرهنگ ثریا» از فیلم‌سازان فیلم‌اولی حاضر در جشنواره چهل‌ویکم فیلم فجر درباره تفاوت تجربه کارگردانی فیلم‌های کوتاه نسبت به سینمای بلند گفت: واقعیت این‌است‌که این‌موضوع بستگی به سوژه دارد. مسئله اصلی این‌است‌که آیا براساس زمان‌بندی مدنظر مسئله و سوژه به‌درستی انتخاب شده است یا خیر. این جمله تکراری را خیلی شنیده‌ایم که برخی می‌گویند فلان سوژه پتانسیل لازم برای ساخت فیلم بلند را نداشته و در روایت کش آمده است و یا برعکس. وی ادامه داد: درباره طولانی‌بودن و یا کوتاه‌بودن روایت، معمولاً نقدهایی را درباره برخی آثار می‌شنویم و به‌همین‌دلیل است که معتقدم این‌موضوع بسیار به انتخاب سوژه‌ای که می‌خواهیم آن‌را روایت کنیم بستگی دارد. اگر متناسب با سوژه بتوانیم زمان مناسبی را برای روایت انتخاب کنیم دیگر دچار دشواری در روایت، چه در قالب کوتاه و چه در قالب بلند نخواهیم بود. عاج افزود: همواره زمانی‌که درباره فیلم‌های خیلی‌کوتاه و یا همین آثار ۱۰۰ثانیه‌ای صحبت می‌شود، برای من مانند مواجهه با داستان‌های سه‌کلمه‌ای‌ست. آدم از داستان‌های چندکلمه‌ای انتظار مشخصی دارد و نمی‌توان گفت روایت بلند سخت‌تر است و یا روایت کوتاه. بستگی به مضمون انتخابی دارد و اگر برای یک مضمون مشخص کارگردانی به‌درستی قالب فیلم ۱۰۰ثانیه‌ای را برای روایت انتخاب کرده باشد، قطعاً کار ساده‌ای درپیش دارد اما اگر مضمونی که متناسب با این قالب نیست را انتخاب کرده باشد، قطعاً کارش سخت می‌شود. این کارگردان درادامه درباره علاقه خود به ساخت فیلم کوتاه ۱۰۰ ثانیه‌ای هم گفت: تاکنون به این‌موضوع فکر نکرده‌ام. جشنواره فیلم ۱۰۰ سال‌هاست که برگزار می‌شود و خاطرم هست وقتی در انجمن سینمای جوانان حضور داشتم هم این جشنواره برگزار می‌شد. این جشنواره 13ساله حالا عمری سپری کرده است و هیجان ساخت فیلم‌های ۱۰۰ثانیه‌ای همچنان وجود دارد اما هنوز ایده‌ای به ذهنم نرسیده است. فکر کنم همه‌چیز دریک‌لحظه درخشان اتفاق می‌افتد. لحظه‌ای که ناگهان ابتدا، میانه و پایان یک داستان را پیدا می‌کنید. وی افزود: من سابقه نمایشنامه‌نویسی دارم اما زمانی‌که برخی دوستان مشترک به من پیشنهاد می‌دادند که برای ما یک فیلم‌نامه کوتاه بنویس، می‌گفتم حتماً باید ایده درخشانی به ذهنم برسد. ازطرفی اگر ایده تأثیرگذاری برای ساخت یک فیلم کوتاه به ذهنم برسد، قطعاً خودم آن‌را خواهم ساخت چراکه یافتن همین ایده بسیارمهم است. در روزگاری که در سینمای جوان مشغول بودم همواره این ایده‌ها بودند که مرا جذب می‌کردند. لیلی عاج ادامه داد: امروز ساخت فیلم‌های ۱۰۰ثانیه‌ای کمی‌سخت هم شده است. خیلی فیلم‌ها در قالب همین آثار ۱۰۰ثانیه‌ای در شبکه‌های اجتماعی در فضای مجازی بازنشر می‌شود و گاهی در مقابل آن‌ها این سؤال به ذهن می‌رسد که من چه‌چیزی باید بسازم که از همه این آثار پیشی بگیرد و جلو بزند؟ بازهم به اهمیت ایده می‌رسیم و به‌همین‌دلیل معتقدم ساخت فیلم ۱۰۰ثانیه‌ای ازمنظر یافتن ایده جذاب، کار بسیارسختی شده است. این کارگردان سینما در بخش دیگری از این گفت‌وگو مطرح کرد: در شرایط تجربه کارگردانی فیلم بلند، در لحظات بسیاری این احساس در آدم شکل می‌گیرد که‌ای کاش این‌نکته را پیش‌تر کسی به من آموزش داده بود؛ از انتخاب بازیگران فرعی گرفته تا شرایط بازنویسی یک سکانس. طراح صحنه فیلمم جمله درخشانی گفت که فراموش نمی‌کنم. او گفت خیلی فیلم‌سازان حین ساخت فیلمشان بسیار باایمان می‌شوند و بیشتر با خدا گفتگو می‌کنند. شاید طرح این‌موضوع کمی گل‌درشت به‌نظر برسد اما طبق تجربه شخصی حس می‌کنم فیلم‌سازی که مدام نگران قضاوت دیگران است دیگر از فرآیند فیلم‌سازی لذت نمی‌برد. مهم این‌است‌که بتوانیم از فرآیند فیلم‌سازی لذت ببریم نه‌اینکه مدام نگران قضاوت‌های بیرونی باشیم. معتقدم که با ایمان راسخ باید یک فیلم را بسازیم تا از فرآیند آن بتوانیم لذت ببریم. عاج درباره نقش جشنواره‌ها در فرآیند رشد یک فیلم‌ساز هم گفت: آن‌قدر اتفاقات و رخدادهای هنری به‌سرعت می‌آیند و می‌روند که گاهی ما فراموش می‌کنیم که در چنددوره گذشته یک جشنواره، چه فیلم‌سازی عنوان بهترین فیلم کوتاه را به‌دست آورده است. تنها چیزی‌که می‌تواند در مسیر رشد به یک فیلم‌ساز کمک کند، خودش است. مهم این‌است‌که به‌عنوان کسی‌که هدفت فیلم‌سازی‌ست، چقدر درطول‌روز ورودی جدید داری و فیلم می‌بینی و کتاب می‌خوانی. معاشرت با آدم‌هایی‌که می‌توانند تجربه زیسته خود را در اختیارت بگذارند و دانش فنی‌ات را ارتقا دهند دراین‌زمینه تأثیرگذار است. یک فیلم‌ساز مدام باید با خود تکرار کند؛ ای که مرا خوانده‌ای، راه نشانم بده. جشنواره‌ها دراین‌مسیر تأثیر کوتاه‌مدت دارند و خیلی‌زود می‌تواند اثرش از بین برود. سیزدهمین جشنواره بین‌المللی فیلم ۱۰۰ به‌دبیری یوسف منصوری و به‌همت سازمان سینمایی سوره دهم تا دوازدهم اسفند برگزار می‌شود.