کوتاه‌ترشدن قطعات موسیقی و تغییر ذائقه شنیداری مخاطبان
مهرداد ناظری
میانگین زمان آهنگ‌های منتشر‌شده در رسانه استریم و پخش آنلاین موزیک Spotify در سال 2020 197ثانیه است؛ یعنی «دو‌ثانیه» بیشتر از میانگین زمان آهنگ‌هایی که در دهه 1930 منتشر شده‌اند. حال، این خبری خوب است یا بد؟ نتایج تحقیقات اخیر دانشگاه UCLA درمورد «طولِ» آهنگ‌ها نشان می‌دهد که از دهه 90 به‌بعد، با روندی روبه‌‌افزایش در «کاهشِ» مدت‌زمان آهنگ‌های تولیدی مواجه بوده‌ایم؛ این‌درحالی‌‌ست‌که حتی در‌آن‌زمان نیز میانگین مدت قطعات موزیک ارائه‌شده توسط هنرمندان، به‌میزانی محسوس، کمتر از چیزی بود که بتوان آن‌را یک «حماسه شنیداری» قلمداد کرد! احتمالاً این دیدگاه، ناشی از ذهنیتی‌ست که شنیدن قطعات موسیقیِ کلاسیک ایجاد کرده‌اند. کارشناسان مرکز علمیِ یادشده؛ با تجزیه‌و‌تحلیل داده‌‌های 160000 آهنگ استخراج‌شده از Spotify API به‌این‌نتیجه رسیدند که آهنگ‌های منتشره در سال‌های 1990 میانگین 259ثانیه‌ای بودند؛ البته این‌‌عدد با بسیاری از آهنگ‌های موفق و به‌ویژه طولانی‌ترین آهنگ‌هایی که طی دهه‌های گذشته به رتبه اول Hot 100 (جدول و استانداردی برای سنجش میزان محبوبیت تک‌آهنگ‌ها در ایالات متحده که معیار گزینش آن، میزان فروش و تعداد پخش تک‌آهنگ‌ها در رادیوهاست؛ که هرهفته تنظیم و منتشر می‌شود) دست یافته‌اند، فاصله زیادی دارد؛ مثلاً قطعه
All Too Well از «تیلور سوئیفت» که در سال 2021 با مدت‌زمان 10دقیقه منتشر شد، آن‌قدر طولانی بود که براساس‌آن حتی یک فیلم کوتاه؛ به‌نویسندگی، کارگردانی و تهیه‌کنندگیِ خود این خواننده و ترانه‌سرای آمریکایی ساخته و ارائه شد (نسخه اولیه این آهنگ به‌مدتِ پنج‌دقیقه در سال 2012 در آلبوم Red منتشر شده بود). باید اشاره کرد که تحلیل‌های کلی در‌مورد‌ِاینکه «چرا آهنگ‌ها کوتاه‌تر می‌شوند؟» تا‌کنون بی‌نتیجه بوده‌اند. در‌حالی‌که محدودیت‌های فنی قبل از خلق و رواج شیوه‌های دیجیتال که هزینه‌های ضبط و پخش آثار را به‌شدت بالا می‌برد (چه در قالب تک‌آهنگ و چه آلبوم کامل) در نیمه اول قرن بیستم تا‌حدودی عامل اثرگذار و مقصر اصلی در تلاش سرمایه‌گذران برای کم‌کردنِ زمان محصولات، شناخته می‌شد؛ اما با ورود به قرن 21 و ابداع شیوه‌های نوین و امکانات مدرن که این هزینه‌ها را به‌میزانی قابل‌توجه کاهش داده، دیگر نمی‌توان به آن استناد کرد. محققان UCLA حدس می‌زنند که دامنه «توجه» شنوندگان موسیقی طی سال‌ها کاهش یافته است و تنوع سرگرمی‌هایی که به‌راحتی برای مصرف در دسترس هستند، دراین‌‌زمینه نقش دارد. آن‌ها می‌گویند؛ با‌توجه‌به‌اینکه کاربران (شنوندگان) موسیقی در سال‌های اخیر، بیشتر به‌واسطه رسانه‌های جاری (استریم)، به منابع غنی (به‌لحاظِ کمی) آثار دسترسی دارند، به‌راحتی می‌توانند از هر آهنگی که دلخواهشان نیست، «پَرش» کنند و با یک «سیاستِ ترجیحی» در فضایی که امکانی گسترده جهت انتخاب دراختیارشان می‌گذارد، دست به «گزینش» بزنند. همین‌امر باعث شکل‌گرفتنِ الگوریتم‌هایی زیربنایی دراین‌گونه برنامه‌ها شده تا به‌منظورِ «اثرگذاریِ سریع» بر مخاطب، «آهنگ‌های کوتاه‌تر» تبلیغ شوند؛ ازاین‌رو، تهیه‌کنندگان نیز به‌سمتِ تولید آثاری کوتاه‌تر روی آورده‌اند تا شنوندگان سریعاً درگیر آهنگ‌ها شده و آن‌ها را جزو انتخاب‌هایِ شنیداری‌شان قرار دهند. البته این، تنها یک فرضیه اولیه است که نیاز به بررسی‌های تکمیلی و گسترده دارد. بااین‌همه، «استریمینگ» در سال 2020 درآمدی معادل 13.4میلیارد‌دلار برای گردانندگان و متصدیان این بازار داشت که در برابر فروش 5.4میلیارد‌دلاریِ نسخه‌های فیزیکی و دیجیتالیِ آثار موسیقایی، تفاوتی معنادار را به‌نمایش می‌گذارد. در اینفوگرافیک امروز، میانگین طول قطعات موسیقی در دهه‌های مختلف، مقایسه شده‌اند.