آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان
با شروع ماه مبارک رمضان، مردم ایران هم مانند سایر مسلمانان جهان به مهمانی خداوند متعال ملحق می‌شوند و با انجام اعمال ویژه این‌ماه، قلب‌هایشان را به خالق هستی نزدیک‌تر می‌کنند. آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان رنگ‌وبویی متفاوت با آنچه در جوامع دیگر مشاهده می‌شود دارد؛ دلیل این‌امر آن‌است‌که ما مردم ایران بخشی از سنت‌ها و فرهنگ غنی خود را به ماه رمضان و اعمال مذهبی آن وارد و زیبایی‌های این‌ماه پربرکت را دوچندان کردیم. دراین‌مقاله به رسوم شهرهای ایران در ماه رمضان می‌پردازیم و بررسی می‌کنیم که هر شهر یا قوم ایرانی کدام بخش از فرهنگ غنی خود را با این‌ماه مبارک پیوند زده است. با ما همراه باشید تا با بعضی از مراسم ماه رمضان در شهرهای مختلف آشنا شوید.
در یکی از رسم‌هایی که در استان کرمان وجود دارد، خانم‌های سالخورده کرمانی قهوه را در آب حل می‌کنند و به پیشانی‌شان می‌مالند. آن‌ها این‌کار را به‌دلیل خواص زیاد قهوه انجام می‌دهد. البته این رسم بیشتر در گذشته انجام می‌شد و امروزه به‌ندرت دیده می‌شود. از دیگر رسومات استان کرمان در ماه رمضان می‌توانیم به دادن سرروزه‌ای اشاره کنیم؛ سرروزه‌ای را بزرگ‌ترها به بچه‌هایی که به سن تکلیف رسیده‌اند می‌دهند تا آن‌ها را تشویق به گرفتن روزه کنند. رسم‌های دیگری که در کرمان گرامی داشته می‌شوند، مراسم کلیدزنی دختران در شب‌های ویژه قدر و خواندن الله‌رمضونی پسران است.
یکی از آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان که بسیارجالب است و همچنان در آذربایجان شرقی اجرا می‌شود «پیراهن فاطمه» نام دارد. دراین‌مراسم، خانم‌هایی که بچه‌دار نمی‌شوند، عصر جمعه آخر ماه رمضان به مسجد می‌روند و نماز حاجت می‌خوانند. سپس، به خانه هفت خانم که نامشان فاطمه است می‌روند و از هریک یک‌تکه پارچه می‌گیرند؛ با آن هفت تکه پارچه لباس بچگانه می‌دوزند که اسمش «پیراهن فاطمه» است و آن‌را نزد خود نگه می‌دارند. عقیده‌شان براین‌است‌که ماه رمضان سال بعد بچه‌دار می‌شوند. یکی‌دیگر از رسومات ماه مبارک رمضان دراین‌استان، مراسم کیسه‌دوزی نام دارد. دراین‌مراسم زنان و دختران هر روستا گردهم می‌آیند و برای خانواده خودشان کیسه می‌دوزند. بعد، مقداری پول داخل کیسه می‌گذارند، دعا می‌خوانند و به آن پول فوت می‌کنند. مردم آذربایجان معتقدند بااین‌کار درگیر فقر و بی‌پولی نمی‌شوند.
ترکمن‌ها با شور و اشتیاق خاصی به استقبال ماه مبارک رمضان می‌روند. خانم‌های ترکمن از تقریباً یک‌هفته پیش از شروع این‌ماه، خانه‌تکانی را شروع می‌کنند. جمعه آخر پیش از حلول ماه رمضان هم مردم به مسجد محل می‌روند و به نظافت آن می‌پردازند. بعضی‌ها هم سجاده‌های نمدی یا قالیچه‌ای به مسجد اهدا می‌کنند که به آن «نماز لیق» می‌گویند. رسم دیگری که در بین ترکمن‌ها رایج است «یا رمضان» نام دارد. دراین‌مراسم، در پانزدهم ماه رمضان به‌مناسبت گذشتن نیمی از این‌ماه پربرکت، امام‌جماعت و اهالی محل به خانه‌ها سر می‌زنند. در این مهمانی‌ها بچه‌ها شعر و سرود می‌خوانند و صاحب‌خانه هم به آن‌ها هدیه می‌دهد. ترکمن‌ها در لیست آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان، متنوع‌ترین رسم‌ها را دارند. یکی‌دیگر از این رسم‌ها، مراسم آشتی‌کنان است. دراین‌مراسم بزرگ‌ترهای هر محل که به آن‌ها «باش اولی» می‌گویند، کسانی را که با هم کدورت دارند به چای دعوت می‌کنند و آن‌ها را با هم آشتی می‌دهند.
در بررسی آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان، به استان فارس و شهر شیراز می‌رسیم که شکلی ویژه دارد. شیرازی‌ها در آخرین جمعه ماه شعبان به گردش و تفریح می‌روند و صبح تا شب را به خوشی می‌گذرانند؛ اعتقاد دارند در ماه رمضان تنها باید عبادت کرد. این‌مراسم به «کلوخ‌اندازون» معروف است. همچنین دراین‌استان، خانواده‌هایی که دخترشان را عروس کرده‌اند در اولین‌ماه رمضان بعد از عروسی افطاری کاملی آماده می‌کنند و با گل برای عروس می‌فرستند. این رسم «روز والون» نام دارد.
در چهارمحال‌وبختیاری در شب‌های قدر و روز ۲۷ ماه رمضان، نان محلی به‌اسم کاکولی می‌پزند و در امام‌زاده‌ها و مساجد پخش می‌کنند. در دیگر مراسم این‌استان، زنان بختیاری در ۲۷ ماه رمضان با یک سینی حنا که روی سرشان می‌گذارند به مسجد می‌روند. در مسجد با قاشق مقداری از حنای یکدیگر را برمی‌دارند و در سینی خود می‌ریزند. این حنا را در روز عید فطر با گلاب قاتی می‌کنند و به دست و پای خود می‌گذارند تا حاجت‌روا شوند.
سنتی رایج و پسندیده که در استان لرستان رایج است «کاسم‌سا» نام دارد؛ دراین‌مراسم خانواده‌ها بخشی از افطاری و سحری خود را برای همسایگان می‌فرستند.
در لیست رسومات شهرهای مختلف در ماه رمضان، به استان مرکزی برمی‌خوریم که سنتی جالب‌توجه دارند. دراین‌استان مردم هنوزهم مانند گذشته با صدای طبل برای سحر بیدار می‌شوند. هنگام سحر یک نوجوان چوبی را بر تشت می‌کوبد و در کوچه‌های شهر یا روستا می‌چرخد؛ همراه با این نوجوان یک اذان‌گوی پیر راه می‌رود و از دعاهای خواجه عبدالله انصاری می‌خواند. این دونفر پشت در خانه مردم می‌ایستند و تازمانی‌که چراغ خانه روشن نشده است حرکت نمی‌کنند.
یکی از رسم‌های استان خراسان جنوبی که تصمیم گرفتیم در لیست آدابورسوم شهرهای ایران در ماه رمضان به آن اشاره کنیم، مراسم نوای شوخوانی‌ست. در روستاهای استان خراسان جنوبی و در هنگام سحر، سه‌بار بر طبل می‌کوبند؛ بار اول برای بیدارشدن، بار دوم برای خوردن سحری و بار سوم برای خواندن نماز صبح است. همراه با طبل‌زدن، یک‌نفر دعا و مناجات می‌خواند.
مراسم ماه رمضان در استان مازندران بسیار متنوع است. خیلی از مردم استان مازندران سه‌روزپیش از شروع ماه مبارک رمضان پیشواز می‌روند و روزه می‌گیرند. کسانی‌که حاجتی داشته باشند، برای برآورده‌شدنش ختم انعام می‌گیرند. هنگام خواندن قرآن هم در یک سینی بزرگ مقداری آب، نان و نمک قرار می‌دهند. بعد از خواندن قرآن، افراد روزه‌شان را با غذاهای داخل سینی باز می‌کنند. از دیگر رسومات استان مازندران در ماه رمضان، می‌توانیم به این اشاره کنیم که کسانی‌که می‌خواستند پسردار شوند، نذر می‌کردند در مدت ماه رمضان، مردم را برای خوردن سحری بیدار کنند. برای این‌کار یک پیت حلبی به گردن می‌انداختند و با چوب به آن ضربه می‌زدند و در کوچه‌ها می‌چرخیدند./ بلاگ اسنپ مارکت