هشدار Riskline درمورد تهدیدهای احتمالی گردشگری
گزارش Riskline به اقتصاد گردشگری در سال ۲۰۲۳ ازمنظر تهدیدهای احتمالی اشاره کرده و آورده است: «مدیریت پیشگیرانه ریسک» بهاینمعناستکه تجارت میتواند بیوقفه ادامه یابد و مسافران میتوانند از اوقات فراغتشان لذت ببرند. آگاهی باید اولویت اصلی شرکتها باشد؛ زیرا بههمانترتیبی که ما با پیشبینی آبوهوا سازگار میشویم، انطباق، تکامل و تداوم ستونهای صنعت سفر در سال ۲۰۲۳ باقی خواهند ماند. این به ما امکان میدهد تا سفر را آسانتر کنیم و مسافران را در دنیای همیشه درحالتغییر توانمند سازیم. گردشگری در سال ۲۰۲۲ دوباره اوج گرفت؛ اما نباید انتظار داشته باشیم این حرکت در سال ۲۰۲۳ و با افزایش فشارهای اقتصادی، افزایش اختلالات سفر و رفع موانع بیشتر، ادامه یابد. دراینزمینه چند عامل مهم را باید درنظر داشت:
بازگشت بلوکهای مسافرتی
جنگ «روسیه» و «اوکراین» باعث بستهشدن حریم هوایی توسط جوامع غربی بهروی خطوط هوایی «روسیه» و محدودیتهای سفر برای شهروندان اینکشور شد؛ که تاحدی بلوکهای مسافرتی دوران جنگ سرد را احیا کرد. از ۹ سپتامبر، سفر به «اتحادیه اروپا» برای شهروندان «روسیه» پسازاینکه این شورا توافقنامه تسهیل روادید بین «اتحادیه اروپا» و «روسیه» را تعلیق کرد، پرهزینهتر و چالشبرانگیزتر شد. ازآنسو، چند کشور هممرز (استونی، لیتوانی، لتونی، فنلاند و لهستان) مرزهای خود را بهروی گردشگران «روسی» بستند. تعداد مسافران غربی به «روسیه» نیز بهدلیل افزایش احساسات ضدِ غربی، کاهش مبادلات مالی و محدودیت عملیات پرواز کاهش یافت. چندین کشور غربی از شهروندان خود خواستند سفر به «روسیه» را بهتعویق انداخته یا از سفر خودداری کنند؛ ازجمله «ایالاتمتحده»، «بریتانیا»، «کانادا»، «لهستان» و «استونی». منابع روسی اعلام کردند که از آوریل تا ژوئن، مسافران ورودی به «روسیه» بیشتر از کشورهای غیرِغربی مانند «ازبکستان»، «قزاقستان» و «ایران» بودهاند. بخش گردشگری جهانی در سال ۲۰۲۳ بهدلیل این محدودیتها همچنان با ابهاماتی روبهروست. جوامع غربی محدودیتهای سفر برای مسافران «روسیه» را بهعنوان بخشی از تحریمها تشدید کرده و افزایش احساسات ضدِ غربی همچنان مانع سفر به «روسیه» است.
موانع حرکت بینالمللی
درحالیکه ترافیک کوتاهمدت درحالبهبود بوده؛ اما گردشگری جهانی درمقایسهبا سطوح قبل از کرونا نسبتاً پایین است. امروزه، این ویروس خطر کمتری را با خود دارد؛ اما عوامل دیگر، سفرهای جهانی را محدود میکنند. طی ماههای گذشته، اعضای حوزه «بالتیک» و سایر کشورها سیاستهای خود را برای مقابله با افزایش درخواست روادید توسط روسها تشدید کردهاند. رد و تأخیر، بر تعداد قابلتوجه درخواست ویزای «شنگن» در سایر کشورها نیز تأثیر میگذارد. با راهاندازی ETIAS (سازوکار مجوز و اطلاعرسانی سفر به اروپا) کنترلهای مرزی در منطقه «شنگن» (مشتملبر ۲۷ کشور اروپایی که قانون «کنترل گذرنامه در بدو ورود» را برای شهروندان اینمنطقه حذف کردهاند) بیشتر اعمال خواهد شد. بااینحال، منطقه «آزادی حرکت» با پیوستن «کرواسی»، از ۱ ژانویه ۲۰۲۳ گسترش یافت و «رومانی» و «بلغارستان» نیز اعلام حضور کردند. ویزای جدید ASEAN (اتحادیه کشورهای جنوبشرق آسیا شامل تایلند، اندونزی، مالزی، سنگاپور و فیلیپین و ویتنام و …) همچنین نهایتاً سفر به ۱۰ کشور آسیای جنوبشرقی را تسهیل کرده است. در سال ۲۰۰۶، یک پاسپورت معمولی به شهروندان اجازه سفر به تنها حدود ۵۰ کشور را میداد. امروزه یک پاسپورت معمولی امکان سفر بدون ویزا به حدود ۹۰ کشور را فراهم میکند. دراینبین، هزینهها نیز بهشدت سفر را در سال ۲۰۲۳ محدود کردهاند؛ بهویژه قیمتهای بالای هواپیما و هتل و حتی خدمات رفاهی. ازاینرو، مصرفکنندگان میخواهند سفرها را ازطریق راهحلهای «منحصربهفرد، ایمن و فناورانه» برنامهریزی، رزرو و مدیریت کنند. نهایتاً تأثیر تغییرات آبوهوایی بر صنعت سفر قابلتأمل است؛ زیرا با اختلالات مکرر و طولانیتر ناشی از طوفانهای بزرگ و مشکلات جوی، درحالرشد است. گردشگری پایدار (با تقاضای روبهرشد مواجه است) بهطور بالقوه میتواند آرامش سفرهای بینالمللی را رفع کند. سیاستهای زیستمحیطی سفر شرکتها ممکن است دراینبین، سفر تجاری را در میان تلاشها برای دستیابی به اهداف کاهش انتشار کربن، محدود کند. دریککلام، عوامل متعددی همچنان چالشهای متعددی را برای مسافران، دولتها و شرکتهای خصوصی در صنعت گردشگری ایجاد خواهند کرد.
اعتصاب، اعتراض و اخلال
بحران هزینههای زندگی که با تورم بیسابقه شکل گرفته است، ناآرامیهای مدنی و اختلالات سفر را تشدید میکند. قیمت گاز در اروپا افزایش یافت؛ درحالیکه جنگ «روسیه» و «اوکراین» قیمت مواد غذایی را در سطح جهانی افزایش داده است. اِعمال قرنطینه طولانی بهعنوان سیاست «کووید صفر» که «چین» درپیش گرفته، همچنان بهشدت بر اقتصاد جهانی فشار میآورد؛ ضمنآنکه افزایش نرخ دلار آمریکا (USD)، بر فشارهای قیمتی در اقتصادهای درحالتوسعه میافزاید. کارگران بهدلیل «دستمزد ناکافی»، اعتصاب و تظاهرات بیشتری خواهند داشت که احتمالاً به خدمات نامحدود و اختلالات سفر؛ ازجمله در سراسر اروپا، تبدیل خواهد شد. اعتصابهای بزرگِ در بخش حملونقل و بخش عمومی در کل اروپا طی دوسالگذشته؛ بهویژه در «فرانسه»، «ایتالیا»، «بریتانیا»، «اسپانیا»، «بلژیک»، «هلند» و «آلمان» بهدلیل ناهمخوانیِ دستمزدها با تورم، مشکلات متعددی را ایجاد کرده است. عملیات فرودگاهی شدیداً آسیب دیده و باعث تأخیرهای چندساعته و کنسلی (بهشکل مداوم) در مراکزی در «فرانکفورت»، «آمستردام»، «بروکسل»، «پاریس»، «لیسبون»، «بوداپست» و «لندن» شده است. ناآرامیهای اجتماعی بزرگ بر سر افزایش قیمتها، احتمالاً در کشورهای سراسر جهان رخ میدهد و دولتهایی که قادر به ارائه راه برونرفت از بحران نیستند، احتمالاً به اقدامات سلبیِ بیشتر متوسل خواهند شد که خودِ اینماجرا میتواند نارضایتیها را افزایش داده و بخش گردشگری نیز از آسیبهای آن بینصیب نمیماند. در اروپا، خطر اعتراضات مخرب بیشتر است؛ زیرا جنگ «روسیه» و «اوکراین» وارد دومینسال خود شده، تورم بالا و افزایش قیمت انرژی نیز بر شدت تنشها افزوده است.