جنگلهای زاگرس؛ قربانیِ بیتدبیریها
جنگلهای زاگرس، امروز با چالشهای متعددی برای بقا روبرو شدهاند، خشکسالی و کمبود بارش این گنجینه ارزشمند را تهدید میکند، ازسویدیگر آفات و بیماریها درختان کهنسال را مورد هجوم قرار داده است و اگر این درختان از دست عوامل طبیعی جان سالم به در ببرند، گرفتار ارههای برقی قاچاقچیان میشوند. بهگزارش مهر؛ در سالهای اخیر با گرمیِ هوا شاهد وقوع حریق در جنگلهای چهارمحالوبختیاری هستیم. آتش در کسریازثانیه درختان جنگل را به خاکستر تبدیل میکند. برای بهثمررسیدن یک درخت بلوط سالیانسال زمان نیاز است اما در کمتر از یکساعت میتوان به حیات یک درخت پایان داد. جنگلهای بلوط زاگرس امروز قربانی بیتدبیریها و سیاستگذاریهای نادرست شده است. بههربهانهای این جنگلها موردتهدید قرار میگیرد اما درعمل شاهد اقدامات تأثیرگذار برای حفظ و بقای این جنگلها نیستیم. حدود ۳۰۰هکتار از جنگلهای زاگرس در چهارمحالوبختیاری واقع شده و بخش اعظم جنگلهای استان را گونه درختی بلوط تشکیل میدهد اما بهنظر میرسد حفظ و حراست از این گنجینه ارزشمند در اولویت کاری مسئولان قرار ندارد و گاهی بهبهانه توسعه این جنگلها قربانی میشود. عضو هیئتعلمی گروه منابعطبیعی دانشگاه شهرکرد درخصوص علل اصلی تخریب جنگلهای زاگرس، گفت: جنگلهای زاگرس دارای اکوسیستم غنی در کشور هستند. بخشی از جنگلهای بلوط زاگرس در چهارمحالوبختیاری واقع است. یعقوب ایرانمش افزود: مساحت تقریبی جنگلهای بلوط در کشور بین پنج تا ششمیلیونهکتار برآورد شده که ازاینمیزان ۳۰۰هکتار در چهارمحالوبختیاری واقع شده است، این اکوسیستم در سالیان اخیر دچار چالشهای فراوان شده. وی بااشارهبهاینکه دو عامل اصلی اکنون جنگلهای زاگرس را موردتهدید قرار داده است، خاطرنشان کرد: عوامل انسانی و عوامل غیرانسانی در حیات جنگلهای زاگرس دخیل هستند. بخشی از عوامل انسانی به سیاستگذاریهایی برمیگردد که در مسائل زیستمحیطی رخ میدهد. محیطزیست و منابعطبیعی بهصورت مستقیم و غیرمستقیم در حال خدمتگزاری به جامعه در موضوعات اشتغال و معیشت است اما اگر حفظ آن در اولویت نباشد، قطعاً شاهد تخریب جنگل و مرتع خواهیم بود. وی بابیاناینکه شاهد بهرهبرداریهای بیشازاندازه از عرصههای طبیعی مانند جنگلها هستیم، یادآور شد: چرای مفرط دام باعث بههمخوردن تعادل جنگل و مرتع شده؛ همچنین مصرف بیرویه منابع آبی در حوزه جنگلهای زاگرس در سالیان اخیر آسیبهای بسیاری را به جنگلها وارد کرده. تغییرکاربری اراضی، شخم و شیار زیراشکوب جنگل نیز از عوامل انسانی تخریب جنگلها هستند. ایرانمنش بااشارهبهاینکه عوامل غیرانسانی در تخریب جنگلها به دو دسته تقسیم میشوند، عنوان کرد: برخی عوامل زنده و برخی عوامل غیرزنده هستند؛ شامل تغییر اقلیم، کمبود بارش، خشکسالی، افزایش درجه هوا بهعنوان چالش اقلیمی، کمبود مواد مغذی، پایینآمدن رطوبت خاک، فشردهشدن خاک و افزایش آلایندههای هواست که به طبیعت فشار وارد میکند. عضو هیئتعلمی گروه منابعطبیعی دانشگاه شهرکرد گفت: فشارهای انسانی و غیرانسانی که به طبیعت و محیطزیست وارد میشود، موجب شده جنگلها از حالت اکولوژیک خود خارج و عوامل زنده غیرانسانی مانند آفات در تخریب جنگلها وارد عمل شوند. وی بابیاناینکه طبیعت بیمار مانند انسان بیمار، ویروسها و آفات، بیماری، قارچها را بهخود جذب کرده و آسیب میبیند، توضیح داد: امروز شاهد طغیان برگخوارها، چوبخوارها، بذرخوارها و ویروسها در جنگلهای زاگرس هستیم که بهعلت ضعف جنگلهاست. در شرایط طبیعی حضور آفات اگر در حد متعادل باشد، چرخه اکولوژیک جنگل ادامه مییابد و خسارت بهحداقل میرسد.