درگفتوگوبا رئیس «دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسبسازی کشور» مطرح شد؛
مناسبسازی معابر؛ از آمار تا عمل
رئیس «دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسبسازی کشور»، از برخورد قانونی با دستگاههای کمکار درزمینه مناسبسازی خبر داد و گفت: «سازمان بازرسی کل کشور سال گذشته نیز دراینزمینه ورود و با مدیرمسئول دستگاههایی که در حوزه مناسبسازی ترکفعل و کمکاری کرده بودند، برخورد کرد». غلامرضا رضاییفر افزود: «سازمان پارسال وارد شد و گزارشِ عملکرد دستگاهها درباره مناسبسازی گرفت و با مدیرمسئول دستگاههایی که ترکفعل و کمکاری کرده بودند، برخورد کرد و چهارنفر از آنان به دادگاه معرفی شدند که برای برخیازآنها رأی صادر شده و برخیدیگر هنوز دردستاقدام است». او تأکید کرد: «هنگامیکه دستگاههای نظارتی وارد شدند، بسیارتأثیرگذار بود و دستگاهها توجه بیشتری به مناسبسازی نشان دادند». او خاطرنشان کرد: «دررابطهبا معابر سال گذشته گفته شد ۲۰۰کیلومتر از معابر مناسبسازی شده و تا پایان سال نیز ۵۰۰کیلومتر از معابر در تهران مناسبسازی میشود. ما شفاهی و کتباً در جلسات مناسبسازی از شهرداری درخواست کردیم این ۵۰۰کیلومتر را به ما اعلام کنند تا همکاران ستاد مناسبسازی، راستیآزمایی کنند و ببینند چهنوع مناسبسازی انجام شده و مبنای نقشه اولویتبندی مناسبسازی را اعلام کنند؛ هنوز اطلاعات این مناسبسازی به ما داده نشده است. درصورتیکه ما مصوبه ستاد مناسبسازی را داریم که شهرداری این اطلاعات را به ما بدهد اما بهرغم مکاتبات این اطلاعات هنوز به ما داده نشده است». او بابیاناینکه افراد سالم نیز ممکن است که دچار آسیب شوند، گفت: «دستگاهها در مناسبسازی معابر به وظایف خود عمل نکردهاند». رضاییفر این سؤال را مطرح کرد که آیا یک خانم با کالسکه بچه میتواند در معابر تردد کند؟ ادامه داد: «یک زوج جوان همراه کالسکه بچه نمیتوانند از سیستم حملونقل عمومی استفاده کنند. ما دراینزمینه کمبود قانون نداریم. ماده ۱۰ آییننامه اجرایی ماده ۳ قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت توسط هیئتوزیران تصویب شده، شش وظیفه را برای شهرداریها تعریف کرده که ازآنجمله مناسبسازی معابر و نص صریح قانون است. مناسبسازی ایستگاهها و پایانهها، سیستم حملونقل و سایتهای اطلاعرسانی از دیگر وظایف شهرداریها دراینقانون است که هیچیکازآنها انجام نشده است». او گفت: «طی دوسالاخیر اقدامات بهتری درزمینه مناسبسازی انجام گرفته. رئیسجمهوری شخصاً چند جلسه مناسبسازی را شرکت کرده که تابهحال سابقه نداشته. معاوناول رئیسجمهوری نیز تاکنون پنج جلسه دررابطهبا قانون حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت شرکت کرده و خوشبختانه پیگیری مناسبسازی در سطح کلان درحالانجام است». او بااشارهبهاینکه ۱۲هزارکیلومتر معابر در تهران داریم، گفت: «شهرداری میگوید برنامه ایناستکه سالی ۵۰۰کیلومتر را مناسبسازی کنیم. اگر معابر ما توسعه نیابد و بااینسرعت پیش رویم سالها طول میکشد معابر ما مناسبسازی شود». رضاییفر اظهار داشت: «کار جهادیتری لازم است و بهنظر میرسد باید اولویتبندیهای خاصی شود. بهطورمثال جاهاییکه مردم بیشتر تردد میکنند، درنظر گرفته شود چون مناسبسازی فقط برای معلول، جانباز و سالمند نیست». او بابیاناینکه ما جامعه نُه تا ۱۰میلیوننفری سالمند داریم که به مناسبسازی نیاز دارند، افزود: «بحث مناسبسازی و دسترسپذیری از حقوق شهروندیست. یکی از اصول اصلی مبلمان شهری، بحث دسترسپذیریست. اصلاً ما نباید روی مناسبسازی بحث کنیم». رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسبسازی گفت: «در بحث اجرایی مناسبسازی نیز مشکلاتی وجود دارد. بسیاری مواقع زحمت کشیده میشود اما در اجرا، اشکالاتی میبینیم؛ مثلاً هزینه شده است اما موزاییکهای هدایتشونده برای نابینایان درست طراحی نمیشود یا پیمانکار توجیه و آموزش داده نمیشود یا نظارت نمیشود». او تصریح کرد: «در یکمورد مشاهده شد که با موزاییکهای هدایتشونده نابینایان، نقاشی درست کرده بودند. برخی موزاییکها استوانهای و برخی سکهایست که موزاییکهای استوانهای بهمعنای هدایت مستقیم و موزاییکهای سکهای بهمعنای تغییر مسیر مثلاً در تقاطعهاست و کارگر که از معنای موزاییکها خبر نداشت با طرح آن، گل درست کرده بود». او ادامه داد: «در جای دیگر موزاییکهای هدایتشونده به ستون و تیربرق منتهی شده بود و حال فکر کنید برای یک نابینا که روی این موزاییکها تردد میکند، چه حادثهای پیش میآید؟ گاهی روی مناسبسازیها نظارت نمیشود. خیلیجاها حتی در مرکز شهر، موزاییکهای هدایتشونده، در معابر نصب شده اما دستفروشها روی آن، بساط پهن کرده و خود شهرداری هم مجوز داده بود!» او افزود: «بسیاری مواقع، خودروها و موتورها در پیادهروها پارک میکنند که برای افراد سالم خیلی عادیست چون آنها را میبینند و مسیر را عوض میکنند اما فرد نابینا که هدایتش با یک عصاست و مثلاً دانشجوی پویاییست که میخواهد به مرکز شهر برود، ناگهان به یک ماشین یا موتور برخورد میکند. اینها بهصورت روزمره باعث میشود تردد افراد دارای معلولیت کمتر و موجب گوشهگیری آنها شده و فعالیت آنها را در جامعه کمتر کند. بحث عدالت اجتماعی و برابری فرصتها که جزو اصول اولیه حقوق شهروندیست، رعایت نمیشود. مناسبسازی ابتداییترین حق شهروندی و جزو مبلمان شهریست درحالیکه ما روی آن بحث میکنیم. شهری مانند تهران که امالقری مسلمین است، ابتداییترین اصول شهرسازی باید در آن رعایت شود. شهرهای مرزی و کوچک جوامع همسایه که زمانی روستا بوده، ابتداییترین اصول مناسبسازی را در شهرسازی رعایت کردهاند. آنجا افراد دارای معلولیت راحت به خرید میروند اما وقتی وارد پایتخت ایران میشویم، مشکلات مناسبسازی وجود دارد». رئیس دبیرخانه پیگیری و هماهنگی مناسبسازی کشور گفت: «در شش وظیفهای که در قانون دررابطهبا مناسبسازی برعهده شهرداری گذاشته شده، موارد دیگری نیز وجود دارد. یکی از مصوبات آن ایناستکه در تقاطعها برای نابینایان و کمبینایان باید سیستم آلارم وجود داشته باشد. فرد نابینا یا کمبینا که میخواهد از تقاطع رد شود نمیداند رنگ چراغراهنما چیست، همیشه باید وابسته به یکنفر باشد که دست او را بگیرد و ببرد و خودش نمیتواند مستقل برود». رضاییفر افزود: «آلارمهایی وجود دارد که رنگ چراغراهنما وقتی میخواهد تغییر کند، پیغام میدهد: اکنون چراغقرمز یا سبز است. در تهران هزاران تقاطع داریم. ما بررسی کردیم ۲۰ تقاطع وجود دارد که افراد نابینا در آنجا تردد بیشتری دارند که محل تحصیل یا درمان آنهاست. مدتهاپیش از شهرداری تهران درخواست کردیم این ۲۰ تقاطع را برای افراد نابینا و کمبینا آلارم بگذارند؛ اما واکنشی ندیدیم». او تصریح کرد: «بسیاری از کارها به هزینه زیادی نیاز ندارد؛ بلکه نیاز به اراده و درک دارد. یکی از شرکتهای داخلی سیستمهای آلارم را بومیسازی و بهعنوان نمونه در یکی از شهرهای شمالغرب نصب کرده است. در مناسبسازی معابر وضعیت خوبی نداریم و نیاز به آمار هم نیست».
سادات حسینیخواه/ ایرنا