یک وعده‌ی زندگی پلاستیکی!

تولید زباله، تفکیک و بازیافت آن در حوزه‌ی مدیریت شهری از موضوعات بسیار حائز اهمیتی به شمار می‌رود که این امر در کلان‌شهرهای ایران همچون بسیاری از دیگر کشورها از دغدغه‌ها و معضلات جدی محسوب می‌شود. به گزارش باشگاه خبرنگاران جوان، براساس آمار بانک جهانی، روزانه سه‌میلیون و 500‌هزار تن زباله در سراسر دنیا تولید می‌شود که سهم ایران در این حجم انبوه،40‌هزار تن برآورد می‌شود، به تعبیری بیش از یک‌درصد از تولید زباله توسط مردم ایران تولید می‌شود. براساس آمار منتشر شده در رسانه‌ها،20‌درصد از این میزان معطوف به زباله‌های خشک و چهاردرصد نیز به زباله‌های پلاستیکی و پلیمری مربوط می‌شود. اگرچه این چهاردرصد در یک نگاه کلی چندان قابل توجه به نظر نمی‌رسد اما معضلات و چالش مواد پلیمری و پلاستیکی برای محیط‌ زیست بسیار فراتر و عمیق‌تر از این اعداد و ارقام است. براساس اظهارنظر کارشناسان در صورت ایفای نقش تنها 20‌درصد از شهروندان در امر تفکیک زباله از بروز بسیاری معضلات زیست‌محیطی پیشگیری خواهد شد. مجتبی یزدانی؛ معاون خدمات شهری شهرداری تهران چندی پیش با هشدار نسبت به دشواری و پیچیدگی تجزیه‌ی مواد پلاستیکی عنوان کرد: مواد پلیمری با ماندگاری 300 تا 1000 سال به عنوان موادی تجزیه‌ناپذیر، مسبب و عامل بسیاری از معضلات و نارسایی‌های زیست‌محیطی خواهد بود. وی معتقد است: با مشارکت عمومی مردم بخش قابل توجهی از معضلات احتمالی ناشی از مواد این چنینی مهار و کنترل خواهد شد. آنچنان که این مقام مسئول عنوان کرد: هر خانواده‌ی ایرانی به صورت میانگین در طول روز سه کیسه‌ی پلاستیکی وارد چرخه‌ی محیط زیست می‌کند که در صورتِ کاهشِ تنها یک کیسه‌ی پلاستیکی در هفته در مصرف قریب به یک‌میلیارد کیسه در طول سال صرفه‌جویی می‌شود. این ارقام و اعداد نشان‌دهنده‌ی تاثیر بسیار برجسته و نافذ مشارکت عمومی شهروندان در مقابله و کنترل این معضل  و مخاطره‌ی زیست‌محیطی در فرآیند تولید زباله است. آنچنان که در رسانه‌ها و جراید عنوان شده، میزان پلاستیک تولیدی در ایران به بیش از 177‌هزار تن در سال تخمین زده می‌شود. این رقم به صورت میانگین معادل 500 تن در روز بر آورد می‌شود که به واقع این میزان در ارزیابی‌ها و بررسی‌های انجام‌شده، ایران را جزو 10 کشور نخست مصرف‌کننده‌ی ظروف پلاستیکی قرار داده است. براساس گزارش آژانس حفاظت از محیط زیست آمریکا این کشور تنها در طول یک‌سال،32‌میلیون تن ضایعات پلاستیکی تولید کرده که تنها حدود نه‌درصد از آن به چرخه‌ی بازیافت باز‌گشته و مابقی آن در محیط‌ زیست رها‌سازی شده است؛ به واقع می‌توان گفت این معضل در کشورهای توسعه‌یافته نیز چالش‌برانگیز است. محمد گلمکانی، رئیس ستاد محیط زیست شهرداری تهران در تشریح عوارض و تبعات ناگوار مواد پلاستیکی و پلیمری می‌گوید: ظروف یک‌بارمصرف پلیمری و کیسه‌های پلاستیکی در صورت تماس با مایعات و مواد غذایی در دمای بالای 40 درجه، ماده‌ای شیمیایی موسوم به استایرن از خود تولید می‌کند که منجر به تلخی غذا خواهد شد. وی می‌گوید: مواد اینچنینی می‌تواند مسبب بروز بیش از 77 نوع از بیماری‌ها از جمله سرطان شود و مواردی همچون کم‌اشتهایی، عصبانیت، جهش در زنان باردار و بیماری‌های ریوی و گوارشی از دیگر عوارض این ظروف به شمار می‌رود.