«دژ مهربین» اصفهان؛ آتشگاه بهیادگارمانده از دوره ساسانی
«آتشگاه اصفهان» که بهنام «آتشکده اصفهان» نیز شناخته میشود، از کهنترین یادگارهای تاریخی دوره «ساسانی» و جاهای دیدنی «اصفهان» است. نام اصلی این آتشکده «دژ مهربین» بوده است و اکنون مردم به آن «قلعه ماربین» نیز میگویند. این آتشکده، یکی از هفت آتشکده بزرگ و مهم دوران «ساسانیان» محسوب میشد. «آتشگاه» بر بلندای ۱۰۰متری «کوه آتشگاه»، در بخش «ماربین» و هشتکیلومتری غرب «اصفهان» قرار دارد. اینمکان در قسمت جنوبی «خمینیشهر» در دوکیلومتری از «منارجنبان» و در قسمت شمالی بزرگراه اصفهان-نجفآباد واقع است. از بالای این کوه، شاهد چشماندازی زیبا از چهارسوی شهر، باغها و کشتزارهای اطراف خواهید بود. بررسیها نشان داده که قدمت این بنا، به قرن ششم پیشازمیلاد بازمیگردد و در قرن سوم میلادی، به محلی برای برپایی آتش جاودان تبدیل شده است. بررسی این بنا از سال ۱۹۳۸ توسط «آندره گدار» در سری «مجلات ایرانشناسی» آغاز شد. نخستین نقشه معماری دقیق آن نیز در سال ۱۹۶۰ توسط «ماکسیم سیرو» تهیه شد. از ایرانیان، اولینبار موبدی زرتشتی بهنام «رشید شهمردان» و بعد، دکتر باستانشناسی بهنام «علیرضا جعفریزند» بههمراه «میترا آزاد» به بررسی این بنا پرداختند. این باستانشناسان ایرانی، نتایج تحقیقاتشان را در کتبی باهمینعنوان ارائه دادهاند. امروزه در بافت بنا شاهد سوراخهای بسیاری خواهید بود که توسط غارتگران بهامید یافتن گنج کنده شدهاند. همچنین عدد ۱۳۵۳ حکشده روی برخی خشتهای قسمت شمالی سازه، نشان میدهد: بنای آتشکده در دوران «پهلوی» مرمت شده است. معماری باستانی بنای آتشکده، بهخوبی نمایانگر دیرینه تاریخی آن است؛ سازه عظیمی که هرگوشه آن ۱۰۷متر طول دارد و مانند دژی نفوذناپذیر است. آثار باقیمانده از بنا نشان داده این سازه دارای پنج طبقه بوده که اکنون فقط دو طبقه از آن دیده میشود. آثاری از ستونهای بلند و محکم از میان کوه تا اتاقک بالای کوه و اتاقهای متعدد دیگر استوار روی آن ستونها نیز قابلمشاهده است. خیلیها معتقدند بهدلیل وجود پنجرههای روبهبیرون، موبدان زرتشتی آتش جاودان را دراینمکان نگهداری میکردند. از آخرین دورانیکه این آتشکده فروزان بوده، گواه چندانی برجا نمانده است. ایرنا