هزینههای آتیشی واسه قدوبالای پیشی!
زینب نادعلی: در دنیای پرزرقوبرق حیوانات خانگی، حقیقتی تلخ پنهان است؛ جاییکه افراد با شوق و اشتیاق حیوانی را به خانه میآورند؛ اما خیلیزود با فریب و هزینههای سنگینی مواجه میشوند که آنها را در دام سودجویان گرفتار میکند. بههمانسرعت که نگهداری از سگ و گربه خانگی در میان خانوادههای ایرانی به اپیدمی تبدیل شد، صفحات واگذاری حیوانات نیز روزبهروز پر از آگهیهایی میشود که صاحبانشان از نگهداریشان منصرف شدهاند؛ اما واقعاً چرا این عشق و علاقه ناگهانی، پسازمدتی رنگ میبازد؟ چرا بسیاری از این صاحبان بعدازمدتی سگ یا گربهشان را درست مانند یک وسیله بلااستفاده کنار میگذارند؟! پاسخ ساده است؛ بسیاری از اینافراد، بدون هیچگونه آگاهی از نیازها یا هزینههای نگهداری حیوانات خانگی، تنها بهخاطر چهره بامزه یک تولهسگ یا بازیگوشی یک بچهگربه، او را به خانه میآورند؛ اما وقتی با هزینههای غذا، واکسن، بیماریهای احتمالی، نیازهای تربیتی، ریزش مو و خرابکاریهای حیوان مواجه میشوند، تازه متوجه میشوند که نگهداری از یک حیوان خانگی چیزی بیشتر از بغلکردن و عکسگرفتن برای اینستاگرام است.
سگ یا گربه یا ... یک موجود زنده است؛ نه یک مد زودگذر یا وسیله سرگرمی. آنها بهطورمیانگین ۱۰ تا ۱۵سال عمر میکنند و در تمام اینمدت نیاز به توجه، مراقبت و تعهد دارند؛ اما مشکل آنجاست که بسیاریازافراد، بدون تحقیق و صرفاً از روی احساسات زودگذر، تصمیم بهسرپرستی حیوان میگیرند. همین تصمیمهای عجولانه، بهجای کمک به حیوانات، آسیبهای بزرگی به آنها وارد میکند. البته نمیتوان تمام تقصیر را به گردن افرادی انداخت که قصد خرید یا بهسرپرستیگرفتن حیوانات را دارند. نهتنها اطلاعات کافی دراینزمینه وجود ندارد؛ بلکه برخی از کسانیکه از این موج فراگیر سود میبرند، با اطلاعات نادرست مردم را به خرید سگ و گربه تشویق میکنند. برای بررسی بیشتر، در تحقیقات میدانی گزارش، به چند فروشگاه لوازم حیوانات خانگی در تهران سر زدیم و از فروشندگان خواستیم ما را برای خرید یک حیوان خانگی راهنمایی کنند. از آنها پرسیدیم یک سگ چه نیازهایی دارد و ماهانه چقدر باید برای تغذیهاش هزینه کرد؟ پاسخهایی که دریافت کردیم، عجیب و درنوعخود جالب بود. در محدوده نارمک، مغازهدار جوانی جواب داد: «هزینه زیادی نداره؛ هرماه یککیلو غذای خشک میخواد. از غذای خودتان هم اگر گوشت و مرغی بود، بهش بدید. غذای خشک را از همین غذاهای باز بخرید که قیمتی ندارد»؛ درحالیکه کلینیکهای دامپزشکی توصیه میکنند از غذاهای اسمورسمدار بازار و ترجیحاً خارجی استفاده شود تا سگ یا گربه به بیماریهای گوارشی، ریزش مو، کمبود مواد مغذی، مسمومیت و ... مبتلا نشوند. در یکی از فروشگاههای منطقه پیروزی وقتی درباره هزینههای نگهداری یک گربه پرسیدیم و از فروشنده خواستیم براساس تجربه، ما را راهنمایی کند، پاسخ تعجببرانگیزی شنیدیم: «یهبسته خاک ببر و چندکیلو غذای خشک؛ تا چندماه راحتی!» وقتی پرسیدیم که مگر نباید هرماه خاک گربه را عوض کنیم؟ فروشنده با خونسردی گفت: «نه بابا! هربار دستشویی کرد، خاکش رو تمیز کن. اگر بهموقع خاکش تمیز بشه تا چندماه میتونی ازش استفاده کنی»؛ اما تعویضنکردن منظم خاک گربه، میتواند به عفونتهای شدید و مشکلات تنفسی برای خود گربه و حتی صاحبش منجر شود. چندهفتهبعد، دوباره به همان دو فروشگاه مراجعه کردیم؛ اما اینبار بهعنوان مشتریانی که قبلاً یک سگ و گربه بهسرپرستی گرفتهاند و حالا برای خرید لوازم ضروری آمدهاند. اینبار، برخلاف توصیههای اولیه فروشندگان، لیست خریدی طولانی به ما ارائه شد؛ از غذای مخصوص و قطرههای تقویتی گرفته تا اسباببازی، تشویقی و وسایل بهداشتی! دیگر خبری از «کمخرجبودن سگ و گربه» و «راحتی نگهداری» نبود. حقیقت ایناستکه برخی فروشندگان، برای ترغیب مشتری به خرید، ابتدا هزینههای نگهداری را بیاهمیت جلوه میدهند و زمانیکه فرد، حیوان را به خانه برد و دیگر چارهای جز تأمین نیازهای او ندارد، تازه لیست بلندبالای هزینهها را پیشرویش قرار میدهند. دربارهاینکه یک سگ یا گربه واقعاً چه هزینههایی دارد یا چه شرایطی برای نگهداری آن باید در خانه ایجاد شود، جواب درستی از فروشگاه حیوانات خانگی دریافت نکردیم؛ اما اطلاعاتی که در ادامه این گزارش میخوانید، براساس تجربه چندینساله افرادیستکه سگ یا گربه بهسرپرستی گرفتهاند. درباره مزایای نگهداری از گربه حتماً با چند جستجوی کوتاه، به محتواهای زیادی خواهید رسید؛ اما اینکه یک گربه چه تغییری در سبک زندگی شما خواهد گذاشت و چه شرایطی را باید برای نگهداری آن ایجاد کنید، سؤالیست که معمولاً بیجواب میماند. با خرید گربه بهعنوان یک حیوان خانگی، خانه شما فقط یک مهمان جدید ندارد؛ بلکه یک تغییر جدید و اساسی لازم دارد و اصلاحاً باید «کت پروف (Cat Proof)» شود؛ یعنی خانه برای گربهها «ایمنسازی» شود تا در زمان حضور یا عدمحضور شما آسیب نبینند. گربهها علاقه زیادی به جویدن سیمها دارند و برای جلوگیری از خطر برقگرفتگی باید سیمها را از دسترس آنها خارج کنید. بسیاری از گل و گیاهها برای گربهها حساسیت ایجاد میکنند و بعد از بهسرپرستیگرفتن آنها باید بیخیال گلهای طبیعی شوید. شکستنیها و وسایل طبیعی باید از محیط خانه جمعآوری شود و مواد شیمیایی را جایی قرار دهید که بههیچوجه دردسترس آنها نباشد. علاوهبراینها گربهها به مکانی دنج و آرام برای استراحت نیاز دارند و بخشی از فضای خانه را باید به آنها اختصاص دهید. گربهها علاقه زیادی به بازی با نخها، کشها و رشتههای بلند دارند و این، یکی از رفتارهای طبیعی و غریزی آنهاست اما اگر گربه نخ یا کش را ببلعد، ممکن است در دستگاه گوارش او گیر کند و موجب انسداد روده شود. بهنظر شما چنددرصد از کسانیکه گربهها را بهعنوان حیوان خانگیشان انتخاب میکنند، ازقبل برای آنها فضای خانه را ایمن کرده و آنها را معرض خطرات احتمالی قرار نمیدهند؟! باید گفت: بسیاریازآنها حتی «اطلاعات کافی» نسبت به عوامل آسیبزا به گربه ندارند! با یک رصد کوتاه در فضای مجازی پستهایی را دیدیم که صاحبان حیوانات خانگی، در کنار سگ یا گربهشان مشغول استعمال قلیان هستند؛ درحالیکه استعمال دخانیات (حتی استفاده از عطر و اودکلن) در حضور حیوانات میتواند باعث آسم، مشکلات شدید ریوی، سرطان و ... برای آنها شود. مورد دیگری که حتماً باید بدانید ایناستکه گربهها بهطورطبیعی عادت دارند که ناخنهایشان را به سطوح مختلف بِکِشند و این رفتار، کاملاً غریزی و ضروریست. البته باعث میشود که به اکثر وسایل شما مثل مبل، فرش، دیوار و ... خسارت بزنند. با آموزش و استفاده از «اسکرچر» میتوانید از آسیب به وسایل خانه تاحدی جلوگیری کنید؛ اما نمیتوانید آنرا کامل حذف کنید؛ پس اگر قرار است گربهای را بهسرپرستی بگیرید، حواستان باشد که این رفتار، غریزیست و شما باید با آن کنار بیایید. خب حالا باید ببینیم که هزینههای نگهداری یک گربه از لحظه ورودش به خانه؛ از وسایل اولیه گرفته تا مخارج ماهانه، چقدر است؟ برای پاسخ، فهرستی دقیق و واقعبینانه از وسایل ضروری، طبق گفتههای صاحبان باتجربه، گردآوری کردیم. دراینلیست، خبری از وسایل لوکس و تجملی نیست؛ هرآنچه در آن گنجانده شده، نه یک هزینه اضافی؛ بلکه نیازهای واقعی یک گربه برای زندگی سالم و راحت در کنار انسانهاست که باید قبل از بهسرپرستیگرفتن آنها درباره هزینهها فکر کنید:
۱. «لیتلباکس»، همان جعبه یا ظرف مخصوصیست که گربهها برای دفع ادرار و مدفوع از آن استفاده میکنند. اینمحصول در سایتهای ایرانی طبق امکانات؛ از ۳۰۰ هزارتومان تا ۳۷میلیونتومان موجود است؛ اما مدل معمولی و نسبتاًخوب که در اکثر فروشگاهها پیشنهاد میشود، حدود سهمیلیونتومان قیمت دارد. ایننکته را هم درنظر بگیرید که هرهفته باید لیتلباکس را بهصورتکامل بشویید.
۲. «خاک گربه» که باید هر سه یا چهارهفته یکبار کامل عوض کنید از ۵۰هزارتومان تا یکمیلیونتومان در بازار موجود است. البته باید خاکی را انتخاب کنید که جذب بوی بالا داشته باشد، حساسیت برای گربه ایجاد نکند، مدفوع را بهشکل کامل جذب کند و... پس نمیتوانید بین قیمتهای پایین دنبال چنین ویژگیهایی باشید.
۳. «غذای خشک مخصوص گربه» که باتوجهبه فاکتورهای مختلف مثل عقیمشدن، بالغ یا بچهبودن، بیماری و ... خریداری میشود و نمیتوان از سبد غذایی گربهها حذف کرد، قیمتی بین ۲۵۰هزارتومان تا بیش از دومیلیون دارد. یک گربه بالغ معمولی حدود ۱.۵ تا ۲.۵کیلوگرم غذای خشک در ماه نیاز دارد؛ درحالیکه بچهگربهها به غذای مخصوص و تعداد وعدههای بیشتر نیاز دارند.
۴. «کنسروها» بسته به طعمهای مختلف و برند انتخابی، قیمت متفاوتی دارند؛ اما بهطورمتوسط باید گفت که از ۶۰هزارتومان تا بیش از ۳۰۰هزارتومان قیمت دارند. گرچه ازنظر برخی؛ استفاده از کنسرو ضروری نیست؛ اما گربهها ذاتاً تمایل کمی به نوشیدن آب دارند و مصرف کنسرو یا «پوچ» (نوعی خوراکی) به تأمین آب بدنشان کمک میکند. میزان استفاده از کنسرو برای گربههای مختلف در ماه متغیر است.
۵. «غذای خانگی» که باید در وعدههای غذایی گربه شما باشد هم به این صورتحساب اضافه کنید. البته معنایش ایننیستکه از وعدههای پروتئینی خودتان، به گربهتان هم بدهید. باید با دستورالعمل خاصی، غذای خانگی را برای آنها آماده کنید!
۶. گربهها برای حفظ سلامت پوست و مو، تأمین مواد مغذی بدن، تقویت مفاصل و ... نیاز به «مکمل» (البته با تجویز پزشک) دارند. هزینه خرید آن ممکن است درحدود 600هزارتومان تا دومیلیونتومان در ماه (بسته به نیاز و شرایط گربه) باشد.
۷. «ظرف آب و غذا» که بهتر است از جنس استیل ضدزنگ یا سرامیک باشند تا بهراحتی تمیز شوند و بهداشتی باقی بمانند. ظرفهای پلاستیکی بااینکه قیمت پایینی دارند؛ اما بهدلیلاینکه محیط خوبی برای رشد باکتریها هستند، پیشنهاد نمیشوند. یک ظرف غذای معمولی و نسبتاً خوب از ۲۵۰تومان تا دومیلیون در بازار عرضه میشود؛ البته ممکن است با قیمتهای بسیاربالاتری هم روبهرو شوید.
۸. گربهها نیاز به فضای بالا و بلند برای تحرک دارند؛ «درخت گربه» این نیاز گربهها را برآورده میکند و ضمناً «اسکرچر» برای ناخنکشیدن گربه دارد و جای خوابش را نیز تأمین میکند. قیمت اینمحصول در سایتهای ایرانی از دومیلیون تا ۱۰میلیونتومان برآورد شده است.
۹. گربهها طبیعتاً ریزش مو دارند و اگر موهای ریختهشده از بدنشان جدا نشود، باعث گرهخوردگی میشود و مشکلات پوستی برایشان ایجاد میکند. بهغیراز آن؛ گربهها هنگام لیسیدن خود، موهای ریختهشده را میبلعند که میتواند در معدهشان جمع شود. برای جلوگیری از این مشکلات باید برس و شانه خریداری کنید. برسها حدود ۱۰۰ تا ۷۰۰هزارتومان قیمت دارند. ناخنگیر از ۱۰۰هزارتومان تا دومیلیونتومان در بازار موجود است؛ اما یک ناخنگیر نسبتاً خوب میتواند ۴۰۰هزارتومان برایتان هزینه داشته باشد. میانگین قیمت شامپو مخصوص گربهها نیز ۱۰۰هزارتومان است و برای خرید مسواک، خمیردندان و دهانشویه باید تقریباً از ۱۵۰هزارتومان تا ۸۰۰هزارتومان هزینه کنید.
تا اینجا فهرستی از وسایل ضروری گربهها نوشته شد؛ البته بدوندرنظرگرفتن برخی وسایل که ممکن است به شما پیشنهاد شود. درواقع، یک گربه در ابتدای ورود بین چهار تا ۱۸میلیون برای شما هزینه دارد. علاوهبرآن؛ هرماه چیزی حدود دو تا ششمیلیون باید برای غذا و خاک حیوان خانگیتان بپردازید. اینرا هم درنظر بگیرید که بههراندازه خوراکی و خاک گربهتان را از محصولات قیمت پایین و کمکیفیت انتخاب کنید، بههماناندازه هم هزینههای دامپزشکی او بالا خواهد رفت؛ چراکه ممکن است سلامت آن بهخطر بیفتد! البته فهرستی که ارائه شد تمام هزینههای یک گربه نیست هزینههای دامپزشکی و بهداشتی باید به آن اضافه شوند. هزینههای دامپزشکی شما را چقدر بهخرج میاندازند؟! هزینههای دامپزشکی گربهها بهمیزانی قابلتوجهی متغیر است؛ مثلاً در ماههایی که نیاز به واکسیناسیون یا انگلزدایی وجود دارد، این هزینهها افزایش مییابد؛ اما در ماههای عادی، معمولاً محدود به ویزیتهای دورهای و خدمات بهداشتیست؛ بهطورمیانگین، هزینههای دامپزشکی گربه در ایران بین ۴۰۰هزار تا یکمیلیونتومان در ماه تخمین زده میشود. همچنین در ابتدای ورود حیوان به خانه، هزینههای اولیه مانند عقیمسازی، صدور شناسنامه و سایر خدمات ممکن است مبلغ قابلتوجهی بههمراه داشته باشد. درصورتنیاز حیوان خانگی به دارو، هزینه نهایی بهطور چشمگیری افزایش پیدا میکند؛ چراکه محدودیتهای دسترسی به داروهای حیوانات خانگی موجب بالارفتن قیمت آنها شده است. گرچه هزینههای بهداشتی گربهها در پانسیونهای مختلف متفاوت است و متناسب با مناطق مختلف، کیفیت و قیمت هم بالاوپایین میشود؛ اما تحقیقات دراینگزارش نشان میدهد بهطور ماهانه چیزی حدود سه تا هشتمیلیونتومان مجموع هزینههاییست که بهطور مستقیم برای یک گربه باید درنظر گرفته شود؛ البته بدون احتساب هزینههای غیرمستقیمی که برای شما ایجاد میشود. بررسیهایی که تابهحال انجام شده نیز بیانگر ایناستکه نگهداری از سگها بهطورکلی هزینه بیشتری نسبت به گربهها دارد. حال، این سؤال مطرح میشود که چرا بااینهمه هزینه، سگ یا گربه به خانه میآورید؛ درحالیکه از شرایط و هزینههای واقعی بیخبرید؟ اگر هزینههای نگهداری حیوان خانگی را بهخوبی پرداخت نکنید، به آنها آسیب میزنید و اگر پرداخت کنید، عملاً سرمایه خود را بدون هیچ بازدهی مثبتی صرف کردهاید. بهعنوان دوستدار واقعی حیوانات، میتوانید بهجای اینهمه هزینه برای تغییر سبک زندگی و زیستبوم حیوانات، روشهای دیگری برای کمک به آنها امتحان کنید و پولتان را جایی خرج کنید که واقعاً بهنفع حیوانات باشد. فارس