راه میانبر برای عبور از هفتخوان توانبخشی
سادات حسینیخواه: سونامی سالمندی، امراض مزمن، معلولیتهای ژنتیکی و پیامدهای حوادثی مانند زلزله و تصادفات، نیاز به توانبخشی را روزبهروز افزایش میدهد؛ اما بهدلایل مختلف؛ ازجمله مشکلات دسترسی به مراکز توانبخشی، همگان و بهویژه ساکنان مناطق محروم و دورافتاده، امکان استفاده از خدمات لازم را ندارند؛ بنابراین «توانبخشی ازراهدور» جایگزینی عملی و بالقوه مؤثر برای توانبخشی چهرهبهچهره است. «توانبخشی ازراهدور» به استفاده از ابراز و فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی برای ارائه خدمات توانبخشی به بیماران در مکانهای دور از مراکز درمانی اشاره دارد. ایننوع توانبخشی میتواند شامل مشاورههای ویدئویی، برنامههای آموزشی آنلاین و استفاده از نرمافزارها و اپلیکیشنهای تلفنهمراه و تبلت برای پیگیری پیشرفت روند بهبودی بیمار باشد. هدف اصلی آن، بهبود کیفیت زندگی بیماران، افزایش دسترسی به خدمات درمانی و کاهش هزینههاست. با اجرای برنامههای توانبخشی ازراهدور میتوان، دسترسی به خدمات توانبخشی را بهبود بخشید و دسترسی متخصصان توانبخشی را فراتر از دیوارهای فیزیکی یک مرکز توانبخشی و کلینیک سنتی گسترش داد، توانبخشی ازراهدور، افراد را قادر میکند تا کنترل مدیریت نیازها و مداخلات پزشکی خود را با امکان مراقبت شخصی، انتخاب کنند و کنترل روند توانبخشی را خودشان در دست بگیرند. طیف گستردهای از مداخلات ارزیابی و درمان را میتوان بااستفادهاز سامانههای نظارت ازراهدور، فناوریهای رباتیک و واقعیت مجازی و همکاری هماهنگ با شبکههای آنلاین به توانیابان ارائه کرد. باتوجهبهاینکه هزینههای هنگفت، مشکلات اعتباری بیمهای، درمان طولانیمدت، مشکلات تردد و حتی ضعف جسمانی، امکان دسترسی به توانبخشی چهرهبهچهره را شبیه هفتخوان رستم کرده است، توانبخشی ازراهدور میتواند بهعنوان جانشینی برای توانبخشی چهرهبهچهره انتخاب شود. توانبخشی ازراهدور در سالهای اخیر بهدلیل پیشرفتهای فنّاورانه و نیاز به خدمات توانبخشی بیشتر، اهمیت زیادی پیدا کرده است. بسیاری از بیماران بهدلیل فاصله جغرافیایی، مشکلات حملونقل یا محدودیتهای جسمی نمیتوانند به مراکز توانبخشی مراجعه کنند. توانبخشی ازراهدور این امکان را فراهم میکند که بیماران بدون نیاز به تردد و سفرهای طولانی به خدمات توانبخشی دسترسی پیدا کنند. علاوهبر کاهش زمان تردد، زمان انتظار در کلینیکها و مراکز توانبخشی کاهش مییابد. بیماران میتوانند با برنامهریزی خود و در زمان مناسب، جلسات توانبخشی را برگزار کنند. این انعطافپذیری میتواند موجب افزایش مشارکت بیماران در روند درمان شود و احساس راحتی بیشتری برای آنها ایجاد کند. همچنین توانبخشی ازراهدور امکان پیگیری مداوم وضعیت بیمار را فراهم میکند. متخصصان میتوانند بهطورمرتب پیشرفت بیماران را بررسی کرده و درصورتنیاز تغییراتی در برنامه درمانی ایجاد کنند. اینامر میتواند به بهبود سریعتر وضعیت بیمار کمک کند. توانبخشی ازراهدور میتواند بستر مناسبی برای آموزش بیماران و خانوادههای آنها درباره بیماری، روشهای مدیریت آن و تمرینات لازم باشد. این آگاهی میتواند به خودمدیریتی بهتر بیماران کمک کند. ایننوع از توانبخشی میتواند هزینههای مرتبط با حملونقل و سایر هزینههای جانبی را کاهش دهد. اینامر برای بیماران و خانوادههای آنهاکه ممکن است با محدودیتهای مالی مواجه باشند، بسیار حائزاهمیت است. برای مراکز درمانی نیز هزینههای مرتبط با نگهداری فضاهای فیزیکی و تجهیزات کاهش مییابد این صرفهجوییها میتواند منجر به کاهش هزینههای کلی درمان شود. معاون توانبخشی سازمان بهزیستی درباره کاهش هزینهها در توانبخشی ازراهدور میگوید: استفاده ازاینروش به متولیان امر امکان میدهد تا ضمن صرفهجویی و کاهش هزینهها، فراگیرسازی خدمات بهویژه در مناطق محروم را بهعنوان یک هدف مدنظر قرار دهند. فاطمه عباسی تأکید کرد: بهرهگیری از شیوههای توانبخشی ازراهدور بااستفادهاز فنّاوری روز و امکانات نرمافزاری و قابلیتهای چندرسانهای در فضای مجازی، امروزه موردتوجه فعالان عرصه بهویژه در جوامع توسعهیافته قرار گرفته که جمهوری اسلامی ایران نیز دستاوردهایی را دراینرابطه کسب کرده است. رئیس سازمان بهزیستی کشور از آغاز طرح توانبخشی ازراهدور در کشور خبر داد و گفت: ما بهجد توانبخشی ازراهدور را شروع کردیم و درحالگسترش آن هستیم. سید جواد حسینی دراینباره افزود: افراد دارای معلولیت یا ناتوانی هستند که در خانه، امکان آمدوشد به مراکز توانبخشی را ندارند یا در منطقه سختگذرند؛ پس توانبخشی ازراهدور میتواند در قالب فضای مجازی، بهترین توانبخشان و کاردرمانگران و بهترین نیروهای فیزیوتراپ را گردهم آورد و توانبخشی ازراهدور را در فضای مجازی انجام دهند. وی ادامه داد: مردم در سراسر ایران میتوانند از این آموزشها استفاده کنند و هزینه رفتوآمد آن رایگان است. این خدمات مجازی توانبخشی از جمله مواردی است که بهصورت جدی به آن خواهیم پرداخت. توانبخشی ازراهدور میتواند برای گروههای مختلفی مانند بیماران دارای ناتوانیهای جسمانی، مبتلایان به بیماریهای مزمن، سالمندان و ساکنان مناطق دورافتاده و صعبالعبور مفید باشد. همچنین باتوجهبهاینکه سالمندی از بحرانهای پیشروی کشور است، توانبخشی ازراهدور را باید مسئلهای مهم ارزیابی کرد. سالمندان معمولاً با مشکلات حرکتی مواجه هستند و ممکن است نتوانند بهراحتی به مراکز درمانی مراجعه کنند. توانبخشی ازراهدور برای آنها یک گزینه مناسب است که میتواند کیفیت زندگی آنها را بهبود بخشد. علاوهبراین مبتلایان بیماریهای مزمن مانند سکته مغزی یا بیماریهای قلبی، ممکن است نیاز به پیگیری مداوم و درمان داشته باشند. توانبخشی ازراهدور میتواند به آنها کمک کند تا تحتمراقبت مداوم قرار بگیرند. با پیشرفت فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی، انتظار میرود که توانبخشی ازراهدور نیز توسعه یابد. این امکان کمک میکند تا در هزینههای مختلف افراد نیازمند به انجام برنامههای موردنظر در پول، انرژی و زمان کاهش یابد. ایرنا