«ایلان ماسک»؛ و تأسیس حزب سوم در آمریکا

مهدی رهبر گنجه: ایلان ماسک و دونالد ترامپ از چهره‌های جنجالی عرصه سیاست و اقتصاد آمریکا به‌شمار می‌روند. زمانی‌که این دو در جریان انتخابات ۲۰۲۴ به یکدیگر نزدیک‌شدند، بسیاری پیش‌بینی کردند که این اتحاد پایدار نخواهد ماند. اکنون، تنها چندماه پس‌ازآن اتحاد، تنش‌ها میان آن‌ها به اوج خود رسیده است. اختلافات اخیر فراتر از جدایی سیاسی ماسک از دولت ترامپ است و به موضوعاتی نظیر لایحه موسوم به «زیبا و بزرگ» و همچنین طرح الزام استفاده از خودروهای برقی بازمی‌گردد؛ لایحه‌ای که ماسک آن‌را عامل تشدید شدید بدهی دولت فدرال می‌داند. این کارآفرین آمریکایی در حساب کاربری خود در پلتفرم «ایکس» نوشت: «وقتی پای ورشکستگی کشور به‌دلیل فساد و اسراف در میان باشد، ما در یک نظام تک‌حزبی زندگی می‌کنیم، نه در دموکراسی. حزب آمریکا (America Party) شکل گرفت تا آزادی شما را بازگرداند». طبق گزارش شبکه خبری سی‌ان‌ان؛ ماسک که پیش‌تر بزرگ‌ترین حامی مالی کمپین انتخاباتی ترامپ سال ۲۰۲۴ و مشاور نزدیک او بود، از جمله مخالفان سرسخت این لایحه محسوب می‌شود. سرانجام ترامپ روز جمعه ۱۳ تیرماه این لایحه را به‌طور رسمی ابلاغ کرد. با وجود اعلام رسمی تشکیل حزب، هنوز مشخص نیست که آیا ایلان ماسک اقدام قانونی برای ثبت حزب جدید نزد کمیسیون انتخابات فدرال (FEC) انجام داده یا نه؛ زیرا در آخرین مستندات رسمی این نهاد، نشانه‌ای از چنین اقدامی دیده نمی‌شود. ماسک گفته است که هدف حزب جدید، ترویج «محافظه‌کاری مالی و مهار هزینه‌های دولت» خواهد بود. بااین‌حال، هنوز جزئیات دقیقی از خط‌مشی اجتماعی و سیاسی حزب ارائه نشده است. اگرچه دیدگاه‌های اجتماعی ماسک و ترامپ در برخی حوزه‌ها مشابه است اما میلیاردر آمریکایی سیاست‌های مالی جمهوری‌خواهان را «بردگی بدهی» توصیف کرده است. شکستن انحصار نظام دوحزبی آمریکا (جمهوری‌خواه و دموکرات) تلاش بی‌نتیجه‌ای نبوده، اما موفقیت چشمگیری نیز نداشته. برای‌نمونه: «رأس پرو» میلیاردر مشهور آمریکایی در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۹۹۲ به‌عنوان نامزد مستقل نزدیک به ۲۰ درصد آرا را کسب کرد، اما نتوانست هیچ ایالتی را ببرد و درنهایت بیل کلینتون دموکرات پیروز آن انتخابات شد. براساس گزارش‌های پیشین سی‌ان‌ان، کارشناسان علوم سیاسی معتقدند «تشکیل حزب سوم در آمریکا ازنظر قانونی، ساختاری و مالی بسیاردشوار» است و هم رأی‌دهندگان و هم سیاست‌مداران تمایلی جدی برای پیوستن به احزاب جدید از خود نشان نمی‌دهند. یک روز پس‌از‌آنکه ایلان ماسک از دنبال‌کنندگانش در ایکس پرسید که آیا باید یک حزب سیاسی جدید در آمریکا ایجاد شود، روز شنبه گفت: «حزب آمریکا تشکیل شده است!» ماسک به‌عنوان ثروتمندترین فرد جهان و بزرگ‌ترین حامی مالی سیاسی دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا در انتخابات ۲۰۲۴، پس از رهبری تلاش جمهوری‌خواهان برای کاهش هزینه‌ها و کاهش مشاغل دولتی به‌عنوان رئیس اداره به‌اصطلاح بهره‌وری دولت، با رئیس‌جمهور آمریکا اختلاف‌نظر شدید پیدا کرد. رئیس اسپیس ایکس و تسلا در ایکس نوشت: وقتی صحبت از ورشکستگی کشورمان با اسراف و فساد می‌شود؛ ما در یک سیستم تک‌حزبی زندگی می‌کنیم نه یک دموکراسی. ماسک به یک نظرسنجی که روز جمعه و روز استقلال آمریمکا در ایکس منتشر شد، اشاره کرد که در آن از شرکت‌کنندگان پرسیده بود آیا «خواهان استقلال از سیستم دو‌حزبی (به‌گفته برخی تک‌حزبی)» هستند که حدود دو‌قرن بر سیاست آمریکا تسلط داشته است؟ ماسک صدها‌میلیون‌دلار برای انتخاب مجدد ترامپ هزینه کرد و در دولت وی، ریاست اداره بهره‌وری دولت (DOGE) را با هدف کاهش هزینه‌ دولت بر‌عهده داشت اما از‌آن‌زمان ماسک و ترامپ به‌دلیل اختلاف‌نظر در‌مورد یک لایحه، با یکدیگر در تنش بوده‌اند. دشمنی ترامپ-ماسک اواخر ماه گذشته به‌طرز چشمگیری گسترش یافت زمانی‌که ترامپ جمهوری‌خواهان کنگره را تحت‌فشار قرار داد تا دستور‌کار داخلی عظیم خود را در قالب یک لایحه «بزرگ زیبا» به‌تصویب برسانند. این نظرسنجی که پاسخش بله یا خیر بود، بیش از ۱.۲‌میلیون پاسخ دریافت کرد. ماسک روز شنبه پست کرد: «با ضریب ۲ به ۱، اگر یک حزب سیاسی جدید بخواهید این حزب وجود خواهد داشت». ماسک پیش‌از‌این تهدید کرده بود یک حزب سیاسی جدید تأسیس و برای برکناری قانون‌گذارانی که از این لایحه حمایت می‌کنند، هزینه خواهد کرد. این تاجر میلیاردر اولین‌بار این ایده را در اوایل ماه ژوئن، اندکی پس از استعفا از سمت خود به‌عنوان رئیس اداره بهره‌وری دولت (DOGE) مطرح کرد. او روز سه‌شنبه، اندکی قبل از رأی‌گیری سنای آمریکا در‌مورد لایحه هزینه‌های هنگفت، دوباره این ایده را مطرح کرد. ترامپ نیز تهدید کرد میلیاردها‌دلار یارانه‌ای را که شرکت‌های ماسک از دولت فدرال دریافت می‌کنند، قطع خواهد کرد. ترامپ در کاخ سفید به خبرنگاران گفت که اخراج ماسک متولد آفریقای جنوبی که از سال ۲۰۰۲ تابعیت آمریکا دارد را بررسی خواهد کرد. ترامپ گفت: ممکن است مجبور شویم اداره داج را سراغ ایلان بفرستیم. می‌دانید این چیست؟ داج هیولایی است که ممکن است مجبور شود برگردد و ایلان را بخورد! ماسک هم‌زمان با بررسی لایحه کلان بودجه پیشنهادی دونالد ترامپ (Big Beautiful Bill) توسط سنا، انتقادات از آن را تشدید کرد و هشدار داد که برای شکست قانونگذاران جمهوری‌خواهی که به این لایحه رأی ‌دادند، چالش‌های آن‌ها را در انتخابات مقدماتی سال آینده افزایش خواهد داد. ماسک با انتشار انبوهی از پست‌ها در پلتفرم «ایکس»، به‌دلیل نگرانی‌ها از افزایش بدهی ملی، حملاتی را علیه این لایحه که محور اصلی دستور کار داخلی ترامپ است، روانه ساخت. وی نوشت: «هر عضو کنگره که برای کاهش هزینه‌های دولت مبارزه انتخاباتی کرد و سپس بلافاصله به بزرگ‌ترین افزایش بدهی در تاریخ رای داد، باید سر خود را از شرم پایین بیندازد! و اگر این آخرین کاری باشد که من روی این زمین انجام می‌دهم، آن‌ها سال آینده در انتخابات مقدماتی شکست خواهند خورد». رویترز یادآور شده است که دور جدید انتقادهای ماسک از دولت ترامپ در‌حالی آغاز شده که وی در اواخر ماه می (اوایل خرداد) گام‌هایی برای ترمیم روابط تیره‌اش با رئیس‌جمهوری آمریکا برداشت؛ از‌جمله عذرخواهی شخصی از ترامپ به‌دلیل اتهامات علیه او پس از خروج از دولت. ماسک پیش از ترک دولت ترامپ، ریاست وزارت کارآمدی را با هدف کاهش هزینه‌های دولتی برعهده داشت. مالک خودروسازی تسلا، در یک پست دیگر در ایکس نوشت: «با هزینه‌های دیوانه‌وار این لایحه که سقف بدهی را به میزان بی‌سابقه پنج‌تریلیون‌دلار افزایش می‌دهد، واضح است که ما در یک کشور تک‌حزبی زندگی می‌کنیم؛ حزب خوک‌های بی‌عرضه! وقت آن رسیده که یک حزب سیاسی جدید تشکیل شود که واقعاً به مردم اهمیت دهد». دفتر بودجه کنگره به‌عنوان یک نهاد غیرحزبی پیش‌بینی کرده است که لایحه ترامپ با تمدید کاهش مالیات رئیس‌جمهور که او برای اولین‌بار در سال ۲۰۱۷ اجرا کرد، در دهه آینده، ۳.۳‌تریلیون‌دلار به بدهی ملی اضافه کند. طبق گزارش این نهاد؛ لایحه یاد‌شده همچنین تا سال ۲۰۳۴ میلادی، ۱۱.۸‌میلیون‌نفر از پوشش مدیکید (Medicaid) خارج می‌شوند و نزدیک به ۳۰۰‌میلیارد هم از بودجه برنامه کمک تغذیه تکمیلی می‌کاهد. رویترز در‌پایان خاطرنشان کرده است ماسک به‌عنوان ثروتمندترین مرد جهان، نزدیک به ۲۹۰‌میلیون‌دلار برای کمک به ترامپ و دیگر نامزدهای جمهوری‌خواه در انتخابات ۲۰۲۴ کمک مالی ارائه کرد و این‌گونه به بزرگ‌ترین حامی مالی در چرخه انتخابات بدل شد. مدیرعامل تسلا و اسپیس‌ایکس در پیامی دیگر در حساب کاربری خود در رسانه اجتماعی ایکس (توئیتر سابق) نسخه جدید لایحه بودجه پیشنهادی دولت ترامپ برای سال مالی ۲۰۲۵ که از آن به‌عنوان لایحه مالیاتی سنا یاد می‌شود را کاملاً دیوانه‌وار و مخرب نامید و نوشت: نسخه جدید لایحه سنا، میلیون‌ها شغل را در آمریکا نابود کرده و صدمات سنگینی به آینده‌ کشور ما خواهد زد. ماسک همچنین خاطرنشان کرد: این‌طرح به صنایع کهنه یارانه می‌دهد اما در‌عین‌حال، به‌شدت به صنایع آینده‌محور آسیب وارد می‌کند.به‌نوشته رویترز؛ لایحه مورد بحث شامل کاهش گسترده مالیات‌ها، افزایش بودجه دفاعی، کاهش برنامه‌های رفاهی مانند برنامه «مدیک‌اید» (که با مشارکت دولت فدرال و ایالت‌ها تأمین مالی می‌شود و پوشش درمانی برای اقشار کم‌درآمد را فراهم می‌کند) و حذف برخی مشوق‌ها برای انرژی‌های تجدیدپذیر است. در‌حالی‌که دونالد ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا پیش‌تر این‌بسته را «صورتحساب بزرگ و زیبا» نامیده بود، ماسک در ماه‌های اخیر بارها نسبت به این لایحه ابراز مخالفت کرده است اما در هفته‌های گذشته تنش لفظی او با ترامپ کاهش یافته بود. ایرنا