«هایروکس»؛ رشته نوظهور دنیای فیتنس و تناسباندام
هایروکس بهعنوان یکرشته نوظهور در دنیای فیتنس و تناسباندام، در سالهای اخیر توجه بسیاری از علاقهمندان به ورزش را بهخود جلب کرده است. این ورزش که ترکیبی از دویدن و تمرینات کاربردی است، از سال ۲۰۱۷ در آلمان آغازبهکار کرده و بهسرعت به یکی از محبوبترین مسابقات فیتنس رقابتی در سطح جهانی تبدیل شده است. درواقع، Hyrox با هدف ایجاد یک تجربه ورزشی فراگیر و دردسترس برای تمامی افراد از ورزشکاران حرفهای گرفته تا افرادیکه بهتازگی به ورزش روی آوردهاند طراحی شده. دراینمطلب، به بررسی جامع آن میپردازیم و جنبههای مختلف آن را مورد تحلیل قرار میدهیم.
حسن موسوی: ورزش Hyrox سال ۲۰۱۷ در شهر هامبورگ آلمان توسط دو فرد بهنامهای کریستین توتزکه و موریتز فورسته بنیانگذاری شد. توتزکه؛ کارآفرینی باتجربه در برگزاری رویدادهای ورزشی نظیر ماراتن و مسابقات سهگانه بود و فورسته؛ ورزشکاری حرفهای و قهرمان المپیک در رشته هاکی روی چمن، با دو مدال طلای المپیک در کارنامه خود شناخته میشود. این دو نفر با همکاری یکدیگر تصمیم گرفتند یکرشته ورزشی جدید خلق کنند که هم برای ورزشکاران حرفهای جذاب باشد و هم برای افرادیکه بهصورت تفننی ورزش میکنند، قابلدسترس باشد. هدف اصلی آنها اینبودکه یک مسابقه فیتنس «برای همه» ایجاد کنند. نخستین رویداد Hyrox در آوریل ۲۰۱۸ در هامبورگ برگزار شد و ۶۵۰ نفر در آن شرکت کردند. اینرویداد با استقبال چشمگیری مواجه شد و نشان داد که چنین فرمتی از مسابقات فیتنس میتواند مخاطبان گستردهای را جذب کند. ازآنزمانتاکنون، رشته Hyrox با سرعتی قابلتوجه در سطح جهانی گسترش یافته است. براساس آمار؛ در سال ۲۰۲۳ تعداد ۶۵ مسابقه در نقاط مختلف جهان برگزار شد که 175 هزارنفر در آنها شرکت کردند. بهعنوانمثال: در شهر لندن درهمانسال، 24 هزارنفر در مسابقات Hyrox حضور یافتند. تا پایان سال ۲۰۲۴، تعداد باشگاههای وابسته به Hyrox به 5000 باشگاه رسیده است و پیشبینی میشود که در سال ۲۰۲۵، بیش از ۸۰ مسابقه با حضور 550 هزار ورزشکار و 350 هزار تماشاچی در سراسر جهان برگزار شود. نام Hyrox از ترکیب دو واژه Hybrid (ترکیبی) و Rockstar (ستاره راک) بهوجود آمده است. این نامگذاری بهخوبی نشاندهنده ماهیت این ورزش است: یک مسابقه ترکیبی که در آن استقامت و قدرت بهصورت توأمان بهکار گرفته میشود و هر شرکتکننده پس از اتمام مسابقه، احساس موفقیت و پیروزی را تجربه میکند. یکی از ویژگیهای برجسته ورزش هایروکس، ساختار استاندارد و یکپارچه آن در تمامی مسابقات جهانی است. این استانداردسازی به شرکتکنندگان این امکان را میدهد که عملکرد خود را با سایر ورزشکاران در سراسر جهان مقایسه کنند. هر مسابقه Hyrox شامل ۸ دور است که در هر دور، ورزشکار باید یککیلومتر دویدن را انجام دهد و سپس یک ایستگاه تمرین کاربردی را پشتسر بگذارد. بهطورکلی، در یک مسابقه هایروکس، شرکتکنندگان ۸ کیلومتر (معادل ۵ مایل) میدوند و ۸ ایستگاه تمرینی را تکمیل میکنند. ایستگاههای تمرینی بهاینترتیب هستند: SkiErg (اسکیارگ / ۱۰۰۰ متر): این ایستگاه بااستفادهاز دستگاه شبیهساز اسکی انجام میشود و بیشتر بر عضلات بالاتنه، ازجمله بازوها، شانهها و هسته بدن، تمرکز دارد، اما درصورت اجرای صحیح، کل بدن را درگیر میکند؛ Sled Push (هلدادن سورتمه / ۵۰ متر): دراینایستگاه، باید یک سورتمه با وزن مشخص (۱۵۲ کیلوگرم برای مردان و ۱۰۲ کیلوگرم برای زنان در دسته حرفهای) را به مسافت ۵۰ متر هل دهید. این تمرین بر عضلات پایینتنه، بهویژه پشت پا و باسن، تأثیر میگذارد؛ Sled Pull (کشیدن سورتمه / ۵۰ متر): دراینبخش، سورتمهای با وزن ۱۰۳ کیلوگرم برای مردان و ۷۸ کیلوگرم برای زنان (در دسته حرفهای) به مسافت ۵۰ متر کشیده میشود. این تمرین عضلات باسن، پشت و بازوها را تقویت میکند؛ Burpee Broad Jumps (پرش بورپی / ۸۰ متر): این ایستگاه شامل ترکیبی از حرکت بورپی و پرش به جلو است که باید مسافت ۸۰ متر را طی کنید. این تمرین کل بدن را بهکار میگیرد؛ Rowing (قایقرانی / 1000 متر): دراینایستگاه باید ۱۰۰۰ متر را با دستگاه روئینگ طی کنید. این تمرین نقطه شروع نیمه دوم مسابقه است؛ Farmers Carry (حمل وزنه / ۲۰۰ متر): باید ۲۰۰ متر را با دو وزنه (۲۴ کیلوگرم برای مردان و ۱۶ کیلوگرم برای زنان در دسته حرفهای) طی کنید. این تمرین بر عضلات پشت، هسته بدن و قدرت چنگش دست اثر میگذارد؛ Sandbag Lunges (لانج با کیسهشن / ۱۰۰ متر): دراینایستگاه، باید ۱۰۰ متر را با یک کیسهشن (۲۰ کیلوگرم برای مردان و ۱۰ کیلوگرم برای زنان در دسته حرفهای) روی شانههای خود با حرکت لانج طی کنید. این تمرین بر عضلات ران و باسن تمرکز دارد؛ Wall Balls (پرتاب توپ به دیوار / ۱۰۰ تکرار): در آخرین ایستگاه، باید یک توپ (۶ کیلوگرم برای مردان و ۴ کیلوگرم برای زنان در دسته حرفهای) را ۱۰۰ بار بهارتفاع مشخص (۳ متر برای مردان و ۲.۷۵ متر برای زنان) پرتاب کنید. این، چالش نهایی قبل از خط پایان است. مسابقات معمولاً در سالنهای بزرگ، مانند سالنهای نمایشگاهی، برگزار میشوند که فضایی پرانرژی و رقابتی ایجاد میکنند. دربرخیموارد، مسابقات در فضای باز نیز برگزار شدهاند. یکی از نقاط قوت ورزش هایروکس، تنوع دستهبندیهای آناستکه این ورزش را برای طیف گستردهای از افراد مناسب میکند. اینرشته چهار دستهبندی اصلی دارد: Open (باز): ایندسته برای افرادی طراحی شده است که بهدنبال یک چالش قابلدستیابی هستند. وزنهای مورداستفاده درایندسته سبکتر است و برای تمامی افراد مناسب است؛ Pro (حرفهای): ایندسته برای ورزشکاران باتجربهتر طراحی شده است که بهدنبال یک چالش دشوارتر هستند. وزنهای مورداستفاده درایندسته سنگینتر است؛ Doubles (دونفره): در آن، میتوانید با یک همتیمی شرکت کنید. هردونفر باهم میدوند، اما در ایستگاههای تمرینی میتوانند وظایف را تقسیم کنند. ایندسته برای تیمهای مرد/مرد، زن/زن، یا مختلط (مرد/زن) قابلاجرا است؛ Relay (تیمی): درایندسته، یک تیم چهارنفره تشکیل میدهید و هرنفر تنها ۲ دور (۲ کیلومتر دویدن و ۲ ایستگاه تمرینی) را انجام میدهد. برای گروههای دوستانه، همکاران یا تیمهای باشگاهی مناسب است. ورزش هایروکس دارای گروههای سنی متنوعی است. افراد از ۱۶ سالبهبالا میتوانند دراینمسابقات شرکت کنند و گروههای سنی از ۱۶-۲۴، ۲۵-۲۹ تا ۷۰ سالبهبالا تقسیمبندی شدهاند. در دستههای دونفره، گروههای سنی هر ۱۰ سال یکبار تغییر میکنند. نکته قابلتوجه ایناستکه مسنترین شرکتکننده در تاریخ اینرشته فردی ۷۷ ساله بوده که باموفقیت مسابقه را بهپایان رسانده است. اینرشته بهدلایل متعددی توانسته است در مدت کوتاهی به محبوبیت جهانی دست یابد: دسترسیپذیری: برخلاف بسیاری از مسابقات فیتنس که نیازمند مهارتهای پیچیده یا آمادگی بسیاربالا هستند (مانند CrossFit که شامل حرکات پیشرفتهای نظیر وزنهبرداری المپیکی است)، اینرشته بهگونهای طراحی شده است که هر فرد با سطح پایه آمادگی بدنی بتواند در آن شرکت کند. هیچ شرط خاصی برای ورود یا محدودیت زمانی برای اتمام مسابقه وجود ندارد. استاندارد جهانی: ساختار یکسان مسابقات در سراسر جهان، امکان مقایسه عملکرد شرکتکنندگان را فراهم میکند. هر ورزشکار بااستفادهاز یک چیپ زمانسنجی که به مچ پا متصل میشود، میتواند زمان کل مسابقه و هر بخش را ثبت کند و جایگاه خود را در رتبهبندی جهانی مشاهده کند. فضای رقابتی: مسابقات هایروکس معمولاً در سالنهای بزرگ برگزار میشوند و فضایی مشابه استادیومهای ورزشی دارند. حضور تماشاچیان و تشویق آنها، انگیزه مضاعفی به ورزشکاران میدهد. ایجاد جامعه ورزشی: ورزش هایروکس فراتر از یک مسابقه، به یک سبک زندگی تبدیل شده است. شرکتکنندگان با حضور دراینرویدادها، به یک جامعه بزرگ از علاقهمندان به فیتنس میپیوندند و ارتباطات جدیدی ایجاد میکنند. عدم احساس شکست: در ورزش هایروکس، هر ۱۰ دقیقه یک موج جدید از ورزشکاران مسابقه را آغاز میکند. این ساختار باعث میشود که حتی اگر مدتزمان بیشتری برای اتمام مسابقه نیاز داشته باشید، همزمان با ورزشکاران حرفهای از خط پایان عبور کنید و احساس «آخرین شدن» نداشته باشید. براساس آمار، بیش از ۹۹درصد از شرکتکنندگان در مسابقات ورزش هایروکس موفق به اتمام مسابقه میشوند که نشاندهنده طراحی فراگیر و قابلاجرای این ورزش است. ورزش هایروکس نهتنها یک مسابقه رقابتی است، بلکه فواید متعددی برای سلامت جسم و ذهن بههمراه دارد: تقویت استقامت و قدرت: ترکیب دویدن و تمرینات کاربردی، استقامت قلبی-عروقی و قدرت عضلانی را بهطور همزمان بهبود میبخشد. هر ایستگاه تمرینی، گروههای عضلانی مختلفی را درگیر میکند. بهبود تعادل و هماهنگی: تمریناتی مانند Farmers Carry و Sandbag Lunges، تعادل و هماهنگی بدن را تقویت میکنند که در فعالیتهای روزمره نیز کاربرد دارد. کاهش استرس: تمرکز بر دویدن و انجام حرکات کاربردی، ذهن را از دغدغههای روزمره دور میکند و حس آرامش و انرژی را بهارمغان میآورد. افزایش اعتمادبهنفس: اتمام یک مسابقه، حس موفقیت و پیروزی را در فرد ایجاد میکند که میتواند اعتمادبهنفس او را در سایر جنبههای زندگی نیز افزایش دهد.اسکیل فیت