روش‌های درمان «هایپراکستنشن» زانو
دکتر مهران سلیمانها متخصص ارتوپدی
هایپراکستنشن زانو هنگامی رخ می‌دهد که مفصل زانو بیشتر از محدوده طبیعی خود به عقب حرکت کند. علت بروز این عارضه متفاوت است و می‌تواند شامل موارد زیر باشد: علل اولیه مانند شلی ذاتی لیگامان‌های مفصل زانو (familial ligament laxity)، عقب‌زدگی مادرزادی زانو، ضعف عضلات اکستانسور لگن یا عضله چهار سر رانی، راستای نامناسب استخوان‌های Femur و Tibia. علل ثانویه مانند شکستگی، آسیب کمپارتمان خلفی زانو، پارگی لیگامان‌های PCL یا PLC، تعویض مفصل زانو و شلی اجزای ایمپلنت کپسول مفصلی، بدجوش‌خوردن به‌دنبال شکستگی استخوان‌های اطراف مفصل زانو. به‌طور‌کلی هایپراکستنشن زانو یک آسیب شایع در ورزش‌های پربرخورد یا تماسی‌ست. در‌این‌حالت مفصل زانو در اثر اعمال نیرویی شدید هنگام تحمل وزن، در دامنه‌ای فراتر از دامنه حرکتی عادی مفصل رو‌به‌عقب خم می‌شود. ورزشکاران زن بیشتر از مردان در معرض این عارضه قرار دارند. در‌صورت سالم‌بودن رباط‌های صلیبی و طرفی، استراحت، داروهای ضد‌درد، استفاده از بریس، فیزیوتراپی و توابخشی و تقویت عضلات اطراف زانو به‌منظور بهبود عوارض هایپراکستنشن زانو به این بیمارن توصیه می‌شود. علائم عارضه بر‌اساس مکانیسم آسیب و قدرت کلی مفصل زانو متفاوت است. هایپراکستنشن زانو می‌تواند باعث درد موضعی، تورم خفیف، بی‌ثباتی زانو و محدودیت دامنه حرکتی زانو شود. در موارد شدید هایپراکستنشن زانو ممکن است باعث آسیب رباط‌ها، غضروف‌ها یا سایر بافت‌های نرم داخلی شود؛ همچنین در حین هایپراکستنشن زانو ممکن است چندین ساختار همزمان آسیب ببینند. رباط‌هایی مانند رباط صلیبی قدامی (ACL)، رباط صلیبی خلفی (PCL) یا رباط پوپلیتئال (رباط پشت زانو) ممکن است دچار پیچ‌خوردگی یا پارگی شوند. همچنین سایر ساختارهای زانو مانند مینیسک ممکن است در حین هایپراکستنشن زانو آسیب ببینند. بهبود پیچ‌خوردگی خفیف تا متوسط، پس از آسیب هایپراکستنشن زانو، ممکن است دو تا چهارهفته طول بکشد. در‌این‌مدت محدود‌کردن فعالیت‌هایی که زانو را تحت‌فشار قرار می‌دهند، بسیار‌مهم است. در‌صورت انجام جراحی و بازسازی رباط آسیب‌دیده، اغلب زمان بهبودی طولانی‌مدت شش‌ماه یا بیشتر را با خود به‌همراه دارد.