افزایش سن بازنشستگی برای نجات صندوق‌های بازنشستگی
چندی‌پیش، لایحه بودجه ۱۴۰۱ راهی مجلس شد و یکی‌ازمواردی‌که در آن توجه‌ها را به‌خود جلب کرد، افزایش مدت‌زمان پرداخت حق بیمه برای بازنشستگی از ۳۰ به ۳۲سال بود؛ همچنین تابه‌حال فقط دوسال‌آخر بیمه‌پردازی برای میزان حقوق میانگین گرفته می‌شد که قرار است به سه‌سال افزایش یابد که این‌کار، باعث کاهش حقوق بازنشستگان به‌نسبت قبل خواهد شد. در متن بودجه آمده به‌منظور پایدارسازی منابع صندوق‌های بازنشستگی از ابتدای 1401؛
۱. سنوات خدمت موردقبول برای بازنشستگی تمام مستخدمین مرد و زن با حداقل مدرک کارشناسی معتبر در تمام صندوق‌های بازنشستگی؛ اعم از کشوری، لشکری، سازمان تأمین اجتماعی، دوسال افزایش می‌یابد.
۲. حداقل و حداکثر سن بازنشستگی تمام مستخدمین مرد و زن به‌هرمیزان سابقه خدمت در صندوق سازمان تأمین اجتماعی، دوسال افزایش می‌یابد. احکام قطعی هیئت‌های رسیدگی به تخلفات اداری برای بازنشستگی از این حکم مستثناست.
۳. محاسبه حقوق بازنشستگی در تمام صندوق‌های بازنشستگی؛ اعم از کشوری، لشکری، سازمان تأمین اجتماعی، براساس متوسط حقوق سه‌سال آخر زمان اشتغال خواهد بود.
«افزایش سن بازنشستگی» موضوعی‌ست که از چندسال‌قبل جهت جلوگیری از بحران اقتصادی صندوق‌های بازنشستگی مطرح شده بود اما چندسالی‌ست‌که توازن بین ورودی و خروجی صندوق‌ها به‌هم خورده و دولت جدید برای نجات صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی سن بازنشستگی را دوسال افزایش داده است تا با ایجاد هماهنگی در ورودی و خروجی صندوق‌ها از ورشکستی آن‌ها جلوگیری شود. محمدعلی ابراهیم‌زاده (معاون فنی صندوق بازنشستگی کشوری) وضعیت صندوق‌ها را این‌گونه اعلام کرد؛ ورودی‌های صندوق بازنشستگی کشوری به‌شدت کاهش پیدا کرده و باتوجه‌به افزایش سن مشترک‌ها چه ازنظر سابقه بیمه و چه سن بیمه‌شدگان خروجی‌های صندوق به‌طور فزاینده‌ای افزایش یافته و توازن به‌هم خورده است. راه‌حل این مشکل افزایش سن بازنشستگی‌ست. افرادی‌که بازنشسته می‌شوند باید باتوجه‌به شاخص‌های امید به زندگی سن بازنشسته‌شدنشان و حق بیمه آن‌ها افزایش یابد. با انجام اصلاحات و افزایش میانگین پرداختی‌ها در آخر خدمت می‌توان بین ورودی و خروجی صندوق‌ها توازن برقرار کرد و درواقع هرچقدر این ایام بیشتر شود؛ هم به عدالت نزدیک‌تر است و هم در پرداختی‌های صندوق اثر چشمگیری دارد. افزایش شاخص امید به زندگی در جامعه یکی‌دیگر از دلایل طرح افزایش سن بازنشستگی‌ست چراکه اگر سن بازنشستگی درتناسب‌با امید به زندگی تغییر نکند صندوق‌های بازنشستگی باید تعداد سال‌های بیش‌تری حقوق بازنشستگی پرداخت کنند و این تهدیدی برای آن‌ها خواهد بود. «امید به زندگی» در سال ۱۳۳۰ عدد 46سال بود؛ اما درحال‌حاضر امید به زندگی ۷۶سال است و ۳۰سال افزایش داشته؛ به‌همین‌دلیل برخی‌ها افزایش سن بازنشستگی متناسب با بالارفتن امید به زندگی را لازم می‌دانند. افزایش سن بازنشستگی، موافقان و مخالفان متعددی دارد. موافقان این‌طرح می‌گویند دیر‌بازنشسته‌شدن افراد و استفاده از ظرفیت آن‌ها هم باعث استفاده از نیروی کار فعال در کشور می‌شود و هم صندوق‌های بازنشستگی را از چالش درمی‌آورد اما مخالفان مدعی‌اند که این‌طرح درجهت مخالف طرح حمایت از جوانی جمعیت حرکت می‌کند و باعث هجوم افراد برای بازنشسته‌شدن در انتهای سال می‌شود و نباید به‌یک‌باره سن بازنشستگی دوسال بالا برود؛ حال باید دید این‌طرح در خانه ملت به کجا خواهد رسید. رئیس کانون بازنشستگان سازمان تأمین اجتماعی درباره افزایش سن بازنشستگی گفت؛ علت مطرح‌شدن افزایش دوساله سن بازنشستگی در بودجه ۱۴۰۱ برهم‌خوردن تعادل منابع و مصارف تأمین اجتماعی و صندوق‌های بازنشستگی‌ست که این‌موضوع باید قانون دائمی باشد و در بودجه یک‌ساله جای آن نیست به‌همین‌دلیل با اصل موضوع مخالف هستیم. علی دهقان‌کیا اظهار کرد؛ اصلاحات پارامتریک در صندوق‌های بازنشستگی و تأمین اجتماعی نیاز است و قانون باید بازنگری شود اما دولت خودش برهم‌زننده تعادل بین منابع و مصارف؛ به‌ویژه در تأمین اجتماعی‌ست. اولویت این‌است‌که دولت بدهی خود را به سازمان تأمین اجتماعی بپردازد. دهقان‌کیا ادامه داد؛ اگر همین روند در صندوق‌ها و تأمین اجتماعی ادامه داشته باشد؛ به‌امیدآنکه سن بازنشستگی دوسال افزایش یافته، فایده ندارد البته ممکن است تأثیر داشته باشد اما باعث نجات صندوق‌ها نمی‌شود چون رقم افزایش سن آن‌قدر زیاد نمی‌شود که بتواند آن‌ها را از بحران خارج کند. همچنین باید درنظر داشت که به‌همان‌میزان که سن بازنشستگی افزایش پیدا کند جوانان دیرتر وارد بازار کار می‌شوند و تعداد بیکارهای کشور افزایش پیدا خواهد کرد. علت بدهی دولت به تأمین اجتماعی این‌است‌که کارگران هفت‌درصد سهم حق بیمه خود را می‌دهند اما ۲۳درصد حق بیمه که طبق قانون وظیفه کارفرماست اما دولت آن‌را باید بدهد را نداده است و تابه‌حال به حدود ۴۵۰هزارمیلیاردتومان رسیده است؛ بنابراین تازمانی‌که دست دولت در جیب تأمین اجتماعی‌ست، اصلاحات فایده‌ای نداشته و هرسال اصلاحاتی مانند افزایش سن، افزایش حق بیمه و کم‌شدن خدمات روی کار می‌آید./ باشگاه خبرنگاران جوان