افزایش پنج‌برابریِ جمعیت کل، بز، قوچ و میش
سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان محیط زیست بااشاره‌به وضعیت قرق‌های اختصاصی کشور گفت؛ در‌این‌قرق‌ها جمعیت کل، بز، قوچ و میش که گونه اصلی این قرق‌ها هستند بین ۱.۵ تا پنج‌برابر افزایش داشته است. حسن اکبری با تشریح وضعیت قرق‌های اختصاصی خاطرنشان کرد؛ ما عملاً چهار قرق فعال در کشور داریم که دارای مصوبه هستند و فعالیت می‌کنند البته یکی از این قرق‌ها واگذار نشده است ولی درحال‌فعالیت است. سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست افزود؛ قرق‌های اختصاصی عرصه‌هایی طبیعی هستند که برای مدت مشخصی امتیاز حفاظت و شکار مجاز با موافقت سازمان حفاظت محیط زیست دراختیار آن‌ها قرار می‌گیرد. بااین‌نگاه، قرق‌های اختصاصی واگذار نمی‌شوند و فعالیت‌هایی به‌جز حفاظت و بهره‌برداری مجاز در قرق‌ها انجام نمی‌شود. وی بااشاره‌به شرایط افراد مشغول در قرق‌های اختصاصی ادامه داد؛ قرق‌های فعلی پنج‌سال است واگذار شده‌اند البته پیش‌تر نیز در آن‌ها فعالیت‌های داوطلبانه انجام می‌شد. ۳۰نفر مستقیم در‌این‌قرق‌ها به‌عنوان قرق‌بان مشغول‌به‌کار هستند و بیمه شده‌اند. تعدادی موتورسیکلت و خودرو نیز دراختیار این‌افراد قرار گرفته تا در محدوده قرق اختصاصی گشت بزنند و درصورت مشاهده موارد خاص، به سازمان حفاظت محیط زیست اطلاع دهند. این‌افراد هم وظیفه پیشگیری را برعهده دارند و هم درصورت‌نیاز شخصاً با متخلفان برخورد خواهند کرد. اکبری بااشاره‌به اقدامات دیگر قرق‌بانان در این عرصه‌های اختصاصی اظهار کرد؛ کارهای زیرساختی مانند پاسگاه‌های سیار، مرمت چشمه و ایجاد آب‌انبار و توزیع علوفه در شرایط خشک‌سالی از دیگر اقدامات قرق‌بانان است که با نظارت سازمان محیط زیست انجام می‌شود. این فعالیت‌ها درجهت افزایش مصونیت حیات‌وحش و منابع‌طبیعی انجام می‌شود. وی بااشاره‌به افزایش جمعیت گونه‌ها در قرق‌های اختصاصی، تأکید کرد؛ دراین‌مناطق افزایش محسوس گونه‌های برجسته حیات‌وحش دیده می‌شود. در‌این‌قرق‌ها جمعیت کل، بز، قوچ و میش (گونه اصلی این قرق‌ها) بین ۱.۵ تا پنج‌برابر افزایش یافته. این افزایش به‌علت افزایش زادوولد و برقراری امنیت رخ داده است و افزایش میزان این گونه‌ها سبب حضور طعمه‌خواران در قرقی مانند قرق «علی‌آباد» بوده است. سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست درباره اقدامات تحقیقاتی صورت‌گرفته در‌این‌قرق‌ها افزود؛ در برخی از قرق‌ها نیز اقدامات تحقیقاتی مانند ظرفیت و برد تغذیه‌ای زیستگاه صورت گرفته و مستمرسازی حضور گونه‌های خاص مانند رودک عسل‌خوار، گربه وحشی و کاراکال سبب شده تا تصاویر زیادی ازاین‌گونه‌ها ثبت شود. اکبری باتأکیدبر اهمیت ایجاد رابطه مثبت میان قرق‌ها و جوامع محلی اظهار کرد؛ قرق‌های اختصاصی توانسته‌اند رابطه خوبی با جوامع محلی برقرار کنند. عمده فعالیت این جوامع مانند دامداری، معدنکاری و ... مانند مناطق آزاد انجام می‌شود. اجرای درست این‌طرح نیازمند همکاری قرق‌ها و جوامع محلی و به‌‌ویژه دامداران است که تاکنون به‌خوبی اجرا شده. وی بااشاره‌به اهمیت نقش بخش خصوصی در اداره قرق‌های اختصاصی گفت؛ ممکن است در فرایند واگذاری قرق‌های اختصاصی و مدیریت آن‌ها خطاهایی نیز صورت بگیرد و لازم است زیرساخت‌های لازم برای اجرای درست این سیاست‌ها در سازمان محیط زیست ایجاد شود. یکی‌ازموارد قابل‌توجه برای حل این مشکل، مشارکت بخش خصوصی در قرق‌های اختصاصی‌ست. وی افزود؛ در شرایط اقتصادی فعلی که سازمان در تأمین بسیاری از هزینه‌های خود مانند هزینه تجهیزات مشکلاتی دارد و برای اجرای سیاست‌های حفاظتی با مشکل مواجه است، بخش خصوصی می‌تواند به‌بهترین‌شکل به تقویت حفاظت کمک کند. وی درباره درآمدزایی و صدور مجوزهای شکار در قرق‌های اختصاصی گفت؛ درآمد قرق‌های اختصاصی تاکنون با صدور مجوزهای شکار تأمین شده است البته این مجوزها درحدی نیست که به پویایی جمعیت حیات‌وحش آسیب بزند. برای مثال جمعیت گونه‌ای در یک منطقه از ۲۰۰رأس به ۱۰۰۰رأس رسیده است و برای شکار ۳۰ یا ۴۰رأس کل نه‌ساله یا قوچ کهن‌سال مجوز صادر می‌شود. شکارچی با ضوابطی که توسط سازمان حفاظت محیط زیست تدوین شده جذب می‌شود و شکار خود را انجام می‌دهد. درآمد برگشتی حاصل از این فرایند صرف خود قرق می‌شود. اکبری بااشاره‌به برنامه سازمان حفاظت محیط زیست برای اضافه‌کردن تعداد قرق‌ها اظهار کرد؛ تقریباً دوسال بود که این فرایند به‌دلایل مختلف متوقف شده بود اما در یک‌ماه‌گذشته، پیگیری‌های لازم برای ازسرگیری آن انجام شده است. تعدادی پرونده به سازمان وصول؛ اما به‌علت نقص مدارک برگردانده شده است. کمیته‌ای در سازمان تشکیل شده تا بررسی دقیق این پرونده‌ها انجام شود. سرپرست معاونت محیط زیست طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست بااشاره‌به لزوم همکاری با سازمان جنگل‌ها و مراتع برای افزایش تعداد قرق‌ها گفت؛ سازمان حفاظت محیط زیست به‌تنهایی توانایی حفظ همه مناطق را ندارد و امیدواریم با تکمیل مدارک این قرق‌ها، تعداد قرق‌های اختصاصی ما بیشتر شود. نکته مهمی که وجود دارد هماهنگی لازم با سازمان جنگل‌ها و مراتع است که باید طبق قانون با آن‌ها همکاری لازم انجام شود. اکبری درپایان اظهار کرد؛ جلسات اولیه برگزار شده و با تعامل اولیه که بین سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان جنگل‌ها برقرار شده، امیدواریم بتوانیم به نتیجه مناسب برسیم و تعدادی از این قرق‌ها را در شورای‌عالی محیط زیست مصوب کنیم. /ایسنا