خداداد عزیزی؛ غزال تیزپای آسیا

خداداد عزیزی در اولین روز تیر‌ماه سال 1350 در مشهد به‌دنیا آمد. او تحصیلکرده مقطع راهنمایی‌ست که از 16‌سالگی فوتبال را کنار کارگری شروع کرد و بعد از حماسه‌سازی در ملبورن به‌عنوان «غزال تیز پا» مشهور شد. خداداد عزیزی بعد از اینکه از فریمان به مشهد آمدند، در منطقه رضاشهر مشهد منزل گرفتند و در همان جا بزرگ شده است. زادگاه وی در روستای چشمه ایلخی فریمان است و وی و خانواده اش در شش‌سالگی به شهر مشهد مهاجرت کردند. پدر وی از خانواده فقیری بوده است که حتی پول نداشته برای آن‌ها کفش بخرد. در سن ۱۴‌سالگی بههمراه برادرش به کار بنایی می‌پرداخت تا هزینه زندگی خود را تأمین کند. این بازیکن مادرش را به علت سرطان در سال ۶۹ از دست داد. خداداد عزیزی فوتبال را به‌صورت حرفه‌ای از تیم ابومسلم مشهد (‌مشکی‌پوشان فعلی) شروع کرد. وی چندی بعد برای سپری‌کردن دوران سربازی در سال ۱۳۷۱ به فتح تهران پیوست‌. بعد از پایان دوران سربازی در سال ۷۴ به تیم پرقدرت بهمن پیوست. او 169 سانتی‌متر قد دارد. جمعاً 47 بازی ملی برای تیم ملی فوتبال کشورمان ایران انجام داده است و در دهه 70 و ابتدای 80 ستاره فوتبال ایران در کنار علی دایی بود. وی 11 گل ملی در کارنامه اش به‌ثبت رسانده است و در جام جهانی سال 1998 وی بود که ایران را به جام جهانی رساند. در سال ۱۳۷۵ به عنوان بازیکن کمکی برای پرسپولیس در جام باشگاه‌های آسیا بازی کرد و پس از درخشش در ترکیب تیم ملی فوتبال ایران در جام ملت‌های آسیا ۱۹۹۶ و انتخاب به عنوان ارزشمندترین بازیکن این مسابقات و چندی بعد کسب عنوان بهترین بازیکن سال کنفدراسیون فوتبال آسیا به تیم فوتبال کلن در دسته اول بوندس لیگا آلمان پیوست. او در سال ۱۹۹۷ به تیم منتخب آسیا دعوت شد تا در مقابل منتخب جهان قرار بگیرد. منتخب آسیا در این بازی پنج بر سه شکست خورد؛ اما عزیزی یکی از گل‌های آسیا را به‌ثمر رساند. خداداد تا سال ۲۰۰۰ در کلن بازی کرد و پس‌از‌آن یک فصل در سن‌خوزه ارث‌کوئیکز در ام‌ال اس لیگ حرفه‌ای فوتبال آمریکای شمالی و یک فصل در النصر در لیگ امارات بازی کرد و در سال ۱۳۸۰ در بازگشت به ایران به تیم پاس تهران پیوست. اختلاف او با میروسلاو بلاژویچ سرمربی تیم ملی باعث شد تا از ترکیب تیم ملی برای مقدماتی جام جهانی ۲۰۰۲ کنار گذاشته شود. عزیزی در مرحله اول رقابت‌های انتخابی جام جهانی ۲۰۰۶ در ترکیب تیم ملی چند‌بار به میدان رفت. آخرین بازی ملی و مقابل تیم ملی قطر در دوحه بوده است. او پس از آن در سال ۱۳۸۴ برای تیم دسته اولی عقاب و در نیم‌فصل دوم لیگ ۸۵-۱۳۸۴ برای تیم راه‌آهن توپ زد و پس از آن از بازیکنی فوتبال خداحافظی کرد. عزیزی پس از خداحافظی از فوتبال توسط تیم ابومسلم به‌عنوان رئیس سازمان فوتبال انتخاب شد و بعد به مربی‌گری و در نهایت سرمربیگری تیم رسید؛ اما اختلافات او با مدیران باشگاه، صراحت لهجه و نتایج ضعیف تیم موجب شد تا در ابتدای لیگ ۸۶ از سرمربی‌گری تیم اخراج شود. یکی از عجیب‌ترین اقدامات او در دوران هدایت ابومسلم بیرون‌آوردن یکی از بازیکنان از ترکیب و ده‌نفره‌کردن تیم بود. عزیزی در همان سال در اولین دوره المپیاد ایرانیان دوباره به زمین چمن بازگشت و به‌عنوان کاپیتان تیم استان خراسان رضوی برای این تیم به میدان رفت. او پس از آن مدیر فنی تیم دسته اولی پیام مشهد شد و توانست این تیم را به لیگ برتر کشور بیاورد، او در هفته‌های آغازین فصل ۸۷–۸۸ مربی‌گری این تیم را برعهده داشت که به‌دلیل مشکلات مالی تیم از فعالیت خود کناره گرفت. در بازی با تیم ملی استرالیا، پس از یک ماراتن طولانی برای رسیدن به جام جهانی ۹۸ فرانسه، خداداد عزیزی برای تیم ملی ایران گلزنی کرد (یک گل در بازی رفت و یک گل در بازی برگشت) و از آن تاریخ به بعد لقب غزال تیزپای آسیا را گرفت. هرچند که نتیجه آن بازی در ۸ آذر ۱۳۷۶ خورشیدی با تساوی ۲-۲ خاتمه یافت؛ ولی به‌علت صعود تیم ایران به جام جهانی برای خیلی از ایرانی‌ها از برد شیرین‌تر بود و باعث شادی و پایکوبی در سطح شهرهای ایران شد. خداداد به‌دلیل سرعت زیادش و گل صعود‌آفرین ایران به استرالیا «غزال تیزپای آسیا» نامیده می‌شد. او سال‌ها پیش ازدواج کرده و دو فرزند به‌نام‌های فاطمه و امیرحسین دارد. عزیزی چندسالی‌ست که با برنامه استعدادیابی «ستاه شو» و حضور در مسابقات و برنامه‌های سرگرم‌کننده رسانه‌های تصویری بیشتر دیده شده است؛ همچنین چندی‌ست که برنامه‌ای انتقادی با عنوان 11 را به‌همراه علی کریمی اجرا می‌کند که اولین برنامه ورزشی در پلتفرم‌های پخش فیلم به‌شمار می‌رود.